กระทู้นี้จะบอกเล่าถึงเรื่องราวของคนเล่นเกมส์ Civilization VI ที่เป็นแฟนเกมส์แฟรนไชส์นี้ตั้งแต่ภาคแรก ใช่ครับ จขกท.เป็นคน Gen X เริ่มหัดเล่นเกม Civilization ภาค 1 ตั้งแต่ยุคต้น 1990's เล่นบ้าง เว้นวรรคบ้าง ตามประสาคนที่มีภารกิจการเรียน การทำงาน ก็คงเหมือนเราๆท่านๆทั่วไป ได้เห็นวิวัฒนาการของเกมส์นี้มาเรื่อยๆ กระทู้นี้เขียนขึ้นเพื่อแบ่งปันความคิดความเข้าใจของตัว จขกท.เอง ที่เล่นเกมส์แล้วก็ไม่วายต้องคิดตาม แม้ว่าเกมนี้จะไม่ได้ลงลึกในรายละเอียดมากมาย แต่ก็พอได้ไอเดียคร่าวๆ สามารถจุดประกายความคิดได้ดี
โจทย์คือ เราควรเดินตามนโยบายแบบไหน เพื่อสร้างให้อารยธรรม/ประเทศ ของเราให้ขึ้นเป็นมหาอำนาจ?
หลายท่านที่เคยเล่นเกมนี้คงเคยประสบความสำเร็จในการยึดครองโลก หรือ Domination Victory สำเร็จในการชนะแบบ Cultural Victory บางคนรักสงบก็จะชนะแบบ Science หรือ Religious Victory
เคยตั้งคำถามไม๊ว่า สิ่งเหล่านี้เป็นไปได้อย่างไร อะไรเป็นปัจจัยที่ทำให้เราชนะ?
หลังจากเล่นมานาน จบมาหลายแบบ หลายคาแร็คเตอร์ หลายรูปแบบแผนที่ จขกท. พบว่าปัจจัยที่ทำให้เราชนะจริงๆแล้ว ไม่ได้ขึ้นอยู่กับการพัฒนาวิทยาศาสตร์/เทคโนโลยี ไม่ได้ขึ้นอยู่กับความร่ำรวย ไม่ได้ขึ้นอยู่กับกำลังทหาร ไม่ได้ขึ้นอยู่กับความมีวัฒนธรรม อย่างใดอย่างเดียวเท่านั้น แต่พบว่าสิ่งเหล่านั้นกลับเป็นผลลัพธ์มาจากสิ่งนี้ นั่นคือ...
ความสามารถในการผลิต (Productivity)
ยกตัวอย่างเช่น เราเล่นไปถึงยุค Renaissance มีดินปืน มีปืนใหญ่ มีเรือ Frigate ในขณะที่ AI อื่นๆเล่นได้ถึงเพียงยุค Classics หรือ Medieval แต่เราอาจจะไม่สามารถรักษาเมืองของเราเองได้เวลาพวก AI ยกพวกมาตี เพราะอะไร? คำตอบคือ เรามีความสามารถในการผลิตไม่เพียงพอที่จะผลิตทหาร สร้างรายได้เข้ารัฐ เวลาในการผลิตช้าเกินไป ทำให้ผู้ที่มีกำลังผลิตที่ดีกว่า แม้เทคโนโลยีโดยรวมจะต่ำกว่าเราก็ตาม ดังที่กล่าวมาแล้ว จขกท. อยากแบ่งปันประสบการณ์การปั้นให้ชาติของเราเป็นมหาอำนาจ เป็นข้อยุทธศาสตร์ (Stratagem) เวลาที่เราเล่นเกมส์ดังต่อไปนี้
เส้นทางยุทธศาสตร์การไปสู่ความเป็นชาติมหาอำนาจ
ถ้าเราเริ่มต้นที่ยุค Ancient...
(1) ควรสร้างเมืองให้ได้มากที่สุด ตั้งแต่เทิร์นแรก ไปจนถึงประมาณ 0 AD ในความเป็นจริง ถ้าเราเล่นแบบสร้าง Settler สลับกับพัฒนาเมืองไปด้วยพร้อมๆกัน ก็จะสามารถสร้างได้ประมาณ 6-7 เมืองในกรอบเวลานั้น
ทำไมต้องทำเช่นนี้? หลักคิดก็คือ เพื่อสร้างและกระจายความสามารถในการผลิต (Productivity) ให้ได้มากที่สุด ถ้าเรามีเพียง 1-3 เมือง เราก็อาจจะสร้างปัจจัยสำคัญที่จะพัฒนาประเทศ เสริมรายได้เข้ารัฐ หรือป้องกันประเทศได้ไม่เพียงพอและไม่ทันเวลา อย่าลืมว่ายุค Ancient ถึง Medieval นั้น AI จะประกาศสงครามกับเราเมื่อไหร่ก็ได้ ไม่ต้องใช้เหตุผลข้ออ้างอะไรมากมาย ดังนั้น การจะอยู่ให้รอดในยุคต้น ควรต้องมีรากฐานที่แข็งแรง และมีจำนวนเมืองที่เพียงพอต่อการต่อยอดในอนาคต
เมือง 6-7 เมืองแรกที่เราสร้างในยุคต้นนี้ จะมีความสำคัญอย่างยิ่งยวดในยุคต่อๆไปจนถึงท้ายเกม เพราะถึงเวลานั้นเมืองเหล่านี้จะเป็นกำลังหลักที่จะผลิตปัจจัยต่างๆ สร้าง Wonder สร้างทหาร สร้างกองทัพเรือ บู้สเศรษฐกิจ บู้สวัฒนธรรม บู้สเทคโนโลยีให้กับเราแบบสบายๆ
(2) การพัฒนาวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี ในยุคต้น ควรพัฒนาให้สมดุล แต่มียุทธศาสตร์หลักคือ เร่งพัฒนาให้ไปถึง Machinery ให้ได้ก่อนคนอื่นและให้เร็วที่สุด เพื่อที่ทหาร Archer ของเรา จะได้อัพเกรดเป็น Crossbowman ทำให้เราสามารถป้องกันประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การพัฒนา Civic ในยุคต้น ควรเล็งไปที่ Civic สำคัญๆดังต่อไปนี้ Political Philosophy --> Recorded History
Civic ทั้งสองตัวนี้จะช่วยเราอย่างมากในการกำหนดนโยบายรัฐ และสร้าง Great Library Wonder ทำให้ช่วยบู้สการวิจัยวิทยาศาสตร์ของเราให้เร็วขึ้น และช่วงท้ายเกมก็จะช่วยบู้สการท่องเที่ยว Tourism ด้วย
(3) ระหว่างยุคต้น 4000 BC - 0 AD
ควรมี Campus อย่างน้อย 5 เมืองเป็นอย่างต่ำเพื่อบู้สความเร็วในการวิจัยเทคโนโลยีของเรา
ควรมี Commercial Hub ให้ครบทุกเมือง เพื่อให้ได้ Trade Route ให้ได้มากที่สุด ตัวนี้จะเสริมรายได้เข้ารัฐให้เรา ถ้าทำไม่ทันทุกเมืองใน 0 AD ก็ไม่เป็นไร ค่อยๆสร้างไป
ในยุคนี้ ไม่ต้องพยายามไปตีเมืองคนอื่นมากนัก เพราะลำพังเทคโนโลยีที่มี และจำนวนเมือ 6-7 เมืองมันก็งานยุ่งอยู่แล้ว ถ้าเราไปตีคนอื่นในยุคนี้มันจะทำให้เราเสียเวลาในการพัฒนาเมืองไปกับการปั๊มทหารซะมากกว่า
(4) ยุทธศาสตร์ถัดไปเรื่อง Tech และ Civic ควรเป็นดังนี้
Tech ควรเล็งไปที่ Gunpowder --> Ballistic --> Economics --> Sanitation --> Steel --> Combined Arms --> Laser
Civic ควรเล็งไปที่ Exploration (แล้วเปลี่ยนระบอบให้เป็น Merchant Republic) --> Urbanization (เพื่อสร้าง Neibourhood จะได้ไม่ต้องกังวลเรื่องประชากรล้นเมือง) --> Suffrage (แล้วเปลี่ยนระบอบเป็น Democracy)
จะเห็นว่า Tech ที่แนะนำจะเน้นเรื่องการทหารซะเป็นส่วนใหญ่ เพราะถ้าเราไปถึงตรงนั้นก็ กองทัพเราก็จะล้ำกว่า AI อื่นๆในเวลาเดียวกัน และนั่นก็จะทำให้เราเริ่มขยายดินแดนได้แล้ว ในขณะที่ Civic ที่แนะนำจะเป็นตัวเสริมเรื่องปัจจัยการผลิตและหารายได้เข้ารัฐ
(5) การขยายดินแดน ยุทธศาสตร์หลักควรมีดังนี้
(5.1) ควรมีเทคโนโลยีอย่างต่ำ Ballistic และใช้ Field Cannon อย่างน้อย 3-4 unit ถล่มยิงเมืองศัตรูจากระยะไกล แล้วใช้ทหารราบเช่น Musketeer เข้ายึดเมือง
(5.2) ถ้าเรามีเทคโนโลยีขั้นต่ำที่ Steel แล้ว ให้ใช้ Battleship 2-3 ลำยิงถล่มเมืองชายทะเลของศัตรูจากระยะไกล และใช้ Destroyer เข้ายึดเมือง
(5.3) ควรเล็งโจมตีประเทศที่มีแววจะขยายดินแดนหรือปั๊มทหารเยอะๆไว้ก่อน เพราะพวกนี้ถ้าปล่อยให้มีเทคโนโลยีทัดเทียมเราแล้ว จะปราบยาก
(5.4) City-State บางครั้งก็ใช้ให้เป็นรัฐกันชนได้เหมือนกัน ทำให้เราไม่ต้องลำบากสู้เองเสมอไป
(5.5) เวลาเข้าตีประเทศใดก็ตาม ควรเล็งที่เมืองหลวงของมันก่อน พอเสียเมืองหลวงแล้ว ประเทศนั้นๆจะเสียความสามารถในการผลิตอย่างหนัก จากนั้นก็ค่อยๆเก็บกวาดเมืองที่เหลือ ปกติ จขกท. ไม่ค่อยชอบกวาดล้างให้สิ้นชาติเท่าไหร่นัก แต่จะเหลือให้ไว้ซักเมืองนึง และเป็นเมืองที่ประชากรน้อยๆ จะได้ไม่ต้องมาหือกับเราอีกนาน นอกจากนี้ยังสามารถใช้เมืองนั้นค้าขายระหว่างประเทศได้อีกด้วย วันดีคืนดีก็ส่ง Demand รีดไถเงินและทรัพยากรมันเล่นๆฟินๆ
(5.6) ประเทศที่ยากจน ความสามารถในการผลิตน้อย ไม่ต้องไปตีมันแต่เนิ่นๆก็ได้ เพราะเวลายึดมาได้แล้ว กว่าเราจะทำให้มันฟื้นตัวได้ก็นาน ประเทศพวกนี้สังเกตุได้จากการที่มันมี Industrial Zone หรือไม่ ถ้ามี ก็น่าเข้าไปตี
(5.7) เมืองที่มี Wonder เวลายึดได้แล้ว เราก็จะเพิ่ม Tourism เข้าตัวเราเองได้ด้วย
เวลาขยายดินแดน อย่าไปทะเลาะกับเค้าไปทั่ว ให้ค่อยๆเก็บทีละประเทศ ไม่งั้นจะต้องรับศึกหลายด้าน
บางครั้ง ถ้าเราบรรลุเป้าหมายแล้ว เราเป็นฝ่าย Make Peace ก่อนก็ได้ แต่อย่าลืมรีดไถเยอะๆเวลา Make Peace
(5.8) บางครั้ง การรุกก่อน ก็เป็นการป้องกันประเทศที่ดีที่สุด หาศึกนอกบ้าน ดีกว่าชักศึกเข้าบ้าน เพราะถ้ามีศึกในบ้าน เราสูญเสียความสามารถในการผลิต
(5.9) อย่าลืมใช้ Spy ป้องกันการจารกรรม (Counter Intelligence) ในเมืองของเราเอง โดยเฉพาะ Industrial Zone เพราะจะทำให้เสียเวลาซ่อมโรงงาน โดนไซฟ่อนเงินไม่เท่าไหร่ เพราะความเสียหายไม่เท่ากับเสียการผลิต
(5.10) ถ้าเราเป็นฝ่ายถูกโจมตี พยายามอย่าตั้งรับในเขตแดนของเราเอง เพราะศัตรูอาจจะ Pillage ฟาร์ม เหมือง หรือสิ่งก่อสร้างของเราได้ พยายามตั้งรับแถวชายแดนแล้วผลักดันออกไปจะดีที่สุด ดีกว่านั้นคือ ผลักดันออกไป แล้วเข้ายึดเมืองมันด้วยซักเมือง เดี๋ยวมันจะมาขอ Make Peace เอง
ช่วงปลายเกม เมื่อเราขยายดินแดนได้พอสมควรแล้ว (จขกท.เคยทำไปทำมา ตีไปตีมา มีทั้งหมด 50 เมือง) เราก็เริ่มโฟกัสว่าเราอยากจะชนะแบบไหนได้แล้ว โดยให้ 6-7 เมืองแรกที่เราสร้างเป็นหัวหอกหลักในการผลิตปัจจัยที่ทำให้ชนะ เช่น สร้าง Wonder สร้าง Spaceport หรือสร้าง Theater Square แล้วเรียก Great Person มาเยอะๆ โดยเฉพาะ Great Writer, Great Artist หรือ Great Musician ช่วยบู้ส Tourism อีกทางนึง
สรุปปัจจัยที่ทำให้ประเทศเป็นประเทศมหาอำนาจ
จะเอาไปใช้ในชีวิตจริงก็ได้นะ
(1) ความสามารถในการผลิต สำคัญที่สุด ในชีวิตจริงควรส่งเสริมให้ประชาชนทำมาหากิน และสร้างแรงจูงใจให้มี Productivity ให้มากขึ้น
(2) ควรเน้นการวิจัยเทคโนโลยีและการทหารควบคู่กันไปเสมอ แต่กองทัพไม่ควรบวมเกินไป เน้นไม่เยอะ แต่ประสิทธิภาพสูง
(3) เทคโนโลยีของเราควรสูงกว่าคู่แข่งเสมอ
(4) กองทัพเรือต้องมี และควรคุมน่านน้ำให้ได้
(5) ประเทศไหนข่มขู่เรา หรือมีแววว่าจะโจมตีเรา ให้โจมตีมันก่อน เป็นยุทธศาสตร์การป้องกันประเทศอีกอย่างนึง
ในสมัยอยุธยา เสียกรุงทั้ง 2 ครั้ง ก็เพราะชอบที่จะตั้งรับอยู่ในเมือง ทำให้เสียกำลังการผลิตจากนอกเมือง ทำให้ขาดแคลนเสบียง ขาดแคลนอาวุธ ไม่เตรียมพร้อมกองทัพอยู่เสมอ พึ่งพาเทคโนโลยีต่างชาติมากเกินไป แต่ผลิตเองไม่ได้ หรือผลิตเองแต่คุณภาพไม่ดี เวลาเล่นเกมนี้มันจะสะท้อนให้เห็นจริงเลยว่า เป็นอย่างนั้นเลย
ในยุคที่เวียดนามเพิ่งรวมประเทศ แล้วเปลี่ยนแปลงเป็นคอมมิวนิสต์ใหม่ๆ ตอนนั้นพลังเยอะ แล้วก็เลยโจมตีกัมพูชาที่ปกครองโดยเขมรแดง ตอนนั้นเวียดนามใช้ยุทธศาสตร์แบบบัวบาน กล่าวคือ โจมตีเมืองหลวงพนมเปญก่อน แล้วค่อยๆเก็บกวาดทัพที่ยังต่อต้านโดยรอบ จะเห็นว่าการโจมตีพนมเปญก่อนทำให้กัมพูชาสูญเสียความสามารถในการผลิตทันที และไม่สามารถฟื้นตัวได้อีกเลย จนกระทั่ง UN เข้ามาแทรกแซง และอุดหนุนให้ไทยผลักดันเวียดนามออกไป
จริงๆแล้วเกมนี้ยังมีช่องให้พัฒนาได้อีก จะกล่าวในกระทู้ต่อไป
สมาชิกท่านไหนมีความคิดเห็นอย่างไร เชิญได้เลยครับ ยินดีรับคำแนะนำใหม่ๆ
สิ่งที่เรียนรู้จากการเล่นเกมส์ Civilization VI - เทคโนโลยี เศรษฐกิจ สังคม การทหาร และการป้องกันประเทศ
โจทย์คือ เราควรเดินตามนโยบายแบบไหน เพื่อสร้างให้อารยธรรม/ประเทศ ของเราให้ขึ้นเป็นมหาอำนาจ?
หลายท่านที่เคยเล่นเกมนี้คงเคยประสบความสำเร็จในการยึดครองโลก หรือ Domination Victory สำเร็จในการชนะแบบ Cultural Victory บางคนรักสงบก็จะชนะแบบ Science หรือ Religious Victory
เคยตั้งคำถามไม๊ว่า สิ่งเหล่านี้เป็นไปได้อย่างไร อะไรเป็นปัจจัยที่ทำให้เราชนะ?
หลังจากเล่นมานาน จบมาหลายแบบ หลายคาแร็คเตอร์ หลายรูปแบบแผนที่ จขกท. พบว่าปัจจัยที่ทำให้เราชนะจริงๆแล้ว ไม่ได้ขึ้นอยู่กับการพัฒนาวิทยาศาสตร์/เทคโนโลยี ไม่ได้ขึ้นอยู่กับความร่ำรวย ไม่ได้ขึ้นอยู่กับกำลังทหาร ไม่ได้ขึ้นอยู่กับความมีวัฒนธรรม อย่างใดอย่างเดียวเท่านั้น แต่พบว่าสิ่งเหล่านั้นกลับเป็นผลลัพธ์มาจากสิ่งนี้ นั่นคือ...
ความสามารถในการผลิต (Productivity)
ยกตัวอย่างเช่น เราเล่นไปถึงยุค Renaissance มีดินปืน มีปืนใหญ่ มีเรือ Frigate ในขณะที่ AI อื่นๆเล่นได้ถึงเพียงยุค Classics หรือ Medieval แต่เราอาจจะไม่สามารถรักษาเมืองของเราเองได้เวลาพวก AI ยกพวกมาตี เพราะอะไร? คำตอบคือ เรามีความสามารถในการผลิตไม่เพียงพอที่จะผลิตทหาร สร้างรายได้เข้ารัฐ เวลาในการผลิตช้าเกินไป ทำให้ผู้ที่มีกำลังผลิตที่ดีกว่า แม้เทคโนโลยีโดยรวมจะต่ำกว่าเราก็ตาม ดังที่กล่าวมาแล้ว จขกท. อยากแบ่งปันประสบการณ์การปั้นให้ชาติของเราเป็นมหาอำนาจ เป็นข้อยุทธศาสตร์ (Stratagem) เวลาที่เราเล่นเกมส์ดังต่อไปนี้
เส้นทางยุทธศาสตร์การไปสู่ความเป็นชาติมหาอำนาจ
ถ้าเราเริ่มต้นที่ยุค Ancient...
(1) ควรสร้างเมืองให้ได้มากที่สุด ตั้งแต่เทิร์นแรก ไปจนถึงประมาณ 0 AD ในความเป็นจริง ถ้าเราเล่นแบบสร้าง Settler สลับกับพัฒนาเมืองไปด้วยพร้อมๆกัน ก็จะสามารถสร้างได้ประมาณ 6-7 เมืองในกรอบเวลานั้น
ทำไมต้องทำเช่นนี้? หลักคิดก็คือ เพื่อสร้างและกระจายความสามารถในการผลิต (Productivity) ให้ได้มากที่สุด ถ้าเรามีเพียง 1-3 เมือง เราก็อาจจะสร้างปัจจัยสำคัญที่จะพัฒนาประเทศ เสริมรายได้เข้ารัฐ หรือป้องกันประเทศได้ไม่เพียงพอและไม่ทันเวลา อย่าลืมว่ายุค Ancient ถึง Medieval นั้น AI จะประกาศสงครามกับเราเมื่อไหร่ก็ได้ ไม่ต้องใช้เหตุผลข้ออ้างอะไรมากมาย ดังนั้น การจะอยู่ให้รอดในยุคต้น ควรต้องมีรากฐานที่แข็งแรง และมีจำนวนเมืองที่เพียงพอต่อการต่อยอดในอนาคต
เมือง 6-7 เมืองแรกที่เราสร้างในยุคต้นนี้ จะมีความสำคัญอย่างยิ่งยวดในยุคต่อๆไปจนถึงท้ายเกม เพราะถึงเวลานั้นเมืองเหล่านี้จะเป็นกำลังหลักที่จะผลิตปัจจัยต่างๆ สร้าง Wonder สร้างทหาร สร้างกองทัพเรือ บู้สเศรษฐกิจ บู้สวัฒนธรรม บู้สเทคโนโลยีให้กับเราแบบสบายๆ
(2) การพัฒนาวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี ในยุคต้น ควรพัฒนาให้สมดุล แต่มียุทธศาสตร์หลักคือ เร่งพัฒนาให้ไปถึง Machinery ให้ได้ก่อนคนอื่นและให้เร็วที่สุด เพื่อที่ทหาร Archer ของเรา จะได้อัพเกรดเป็น Crossbowman ทำให้เราสามารถป้องกันประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การพัฒนา Civic ในยุคต้น ควรเล็งไปที่ Civic สำคัญๆดังต่อไปนี้ Political Philosophy --> Recorded History
Civic ทั้งสองตัวนี้จะช่วยเราอย่างมากในการกำหนดนโยบายรัฐ และสร้าง Great Library Wonder ทำให้ช่วยบู้สการวิจัยวิทยาศาสตร์ของเราให้เร็วขึ้น และช่วงท้ายเกมก็จะช่วยบู้สการท่องเที่ยว Tourism ด้วย
(3) ระหว่างยุคต้น 4000 BC - 0 AD
ควรมี Campus อย่างน้อย 5 เมืองเป็นอย่างต่ำเพื่อบู้สความเร็วในการวิจัยเทคโนโลยีของเรา
ควรมี Commercial Hub ให้ครบทุกเมือง เพื่อให้ได้ Trade Route ให้ได้มากที่สุด ตัวนี้จะเสริมรายได้เข้ารัฐให้เรา ถ้าทำไม่ทันทุกเมืองใน 0 AD ก็ไม่เป็นไร ค่อยๆสร้างไป
ในยุคนี้ ไม่ต้องพยายามไปตีเมืองคนอื่นมากนัก เพราะลำพังเทคโนโลยีที่มี และจำนวนเมือ 6-7 เมืองมันก็งานยุ่งอยู่แล้ว ถ้าเราไปตีคนอื่นในยุคนี้มันจะทำให้เราเสียเวลาในการพัฒนาเมืองไปกับการปั๊มทหารซะมากกว่า
(4) ยุทธศาสตร์ถัดไปเรื่อง Tech และ Civic ควรเป็นดังนี้
Tech ควรเล็งไปที่ Gunpowder --> Ballistic --> Economics --> Sanitation --> Steel --> Combined Arms --> Laser
Civic ควรเล็งไปที่ Exploration (แล้วเปลี่ยนระบอบให้เป็น Merchant Republic) --> Urbanization (เพื่อสร้าง Neibourhood จะได้ไม่ต้องกังวลเรื่องประชากรล้นเมือง) --> Suffrage (แล้วเปลี่ยนระบอบเป็น Democracy)
จะเห็นว่า Tech ที่แนะนำจะเน้นเรื่องการทหารซะเป็นส่วนใหญ่ เพราะถ้าเราไปถึงตรงนั้นก็ กองทัพเราก็จะล้ำกว่า AI อื่นๆในเวลาเดียวกัน และนั่นก็จะทำให้เราเริ่มขยายดินแดนได้แล้ว ในขณะที่ Civic ที่แนะนำจะเป็นตัวเสริมเรื่องปัจจัยการผลิตและหารายได้เข้ารัฐ
(5) การขยายดินแดน ยุทธศาสตร์หลักควรมีดังนี้
(5.1) ควรมีเทคโนโลยีอย่างต่ำ Ballistic และใช้ Field Cannon อย่างน้อย 3-4 unit ถล่มยิงเมืองศัตรูจากระยะไกล แล้วใช้ทหารราบเช่น Musketeer เข้ายึดเมือง
(5.2) ถ้าเรามีเทคโนโลยีขั้นต่ำที่ Steel แล้ว ให้ใช้ Battleship 2-3 ลำยิงถล่มเมืองชายทะเลของศัตรูจากระยะไกล และใช้ Destroyer เข้ายึดเมือง
(5.3) ควรเล็งโจมตีประเทศที่มีแววจะขยายดินแดนหรือปั๊มทหารเยอะๆไว้ก่อน เพราะพวกนี้ถ้าปล่อยให้มีเทคโนโลยีทัดเทียมเราแล้ว จะปราบยาก
(5.4) City-State บางครั้งก็ใช้ให้เป็นรัฐกันชนได้เหมือนกัน ทำให้เราไม่ต้องลำบากสู้เองเสมอไป
(5.5) เวลาเข้าตีประเทศใดก็ตาม ควรเล็งที่เมืองหลวงของมันก่อน พอเสียเมืองหลวงแล้ว ประเทศนั้นๆจะเสียความสามารถในการผลิตอย่างหนัก จากนั้นก็ค่อยๆเก็บกวาดเมืองที่เหลือ ปกติ จขกท. ไม่ค่อยชอบกวาดล้างให้สิ้นชาติเท่าไหร่นัก แต่จะเหลือให้ไว้ซักเมืองนึง และเป็นเมืองที่ประชากรน้อยๆ จะได้ไม่ต้องมาหือกับเราอีกนาน นอกจากนี้ยังสามารถใช้เมืองนั้นค้าขายระหว่างประเทศได้อีกด้วย วันดีคืนดีก็ส่ง Demand รีดไถเงินและทรัพยากรมันเล่นๆฟินๆ
(5.6) ประเทศที่ยากจน ความสามารถในการผลิตน้อย ไม่ต้องไปตีมันแต่เนิ่นๆก็ได้ เพราะเวลายึดมาได้แล้ว กว่าเราจะทำให้มันฟื้นตัวได้ก็นาน ประเทศพวกนี้สังเกตุได้จากการที่มันมี Industrial Zone หรือไม่ ถ้ามี ก็น่าเข้าไปตี
(5.7) เมืองที่มี Wonder เวลายึดได้แล้ว เราก็จะเพิ่ม Tourism เข้าตัวเราเองได้ด้วย
เวลาขยายดินแดน อย่าไปทะเลาะกับเค้าไปทั่ว ให้ค่อยๆเก็บทีละประเทศ ไม่งั้นจะต้องรับศึกหลายด้าน
บางครั้ง ถ้าเราบรรลุเป้าหมายแล้ว เราเป็นฝ่าย Make Peace ก่อนก็ได้ แต่อย่าลืมรีดไถเยอะๆเวลา Make Peace
(5.8) บางครั้ง การรุกก่อน ก็เป็นการป้องกันประเทศที่ดีที่สุด หาศึกนอกบ้าน ดีกว่าชักศึกเข้าบ้าน เพราะถ้ามีศึกในบ้าน เราสูญเสียความสามารถในการผลิต
(5.9) อย่าลืมใช้ Spy ป้องกันการจารกรรม (Counter Intelligence) ในเมืองของเราเอง โดยเฉพาะ Industrial Zone เพราะจะทำให้เสียเวลาซ่อมโรงงาน โดนไซฟ่อนเงินไม่เท่าไหร่ เพราะความเสียหายไม่เท่ากับเสียการผลิต
(5.10) ถ้าเราเป็นฝ่ายถูกโจมตี พยายามอย่าตั้งรับในเขตแดนของเราเอง เพราะศัตรูอาจจะ Pillage ฟาร์ม เหมือง หรือสิ่งก่อสร้างของเราได้ พยายามตั้งรับแถวชายแดนแล้วผลักดันออกไปจะดีที่สุด ดีกว่านั้นคือ ผลักดันออกไป แล้วเข้ายึดเมืองมันด้วยซักเมือง เดี๋ยวมันจะมาขอ Make Peace เอง
ช่วงปลายเกม เมื่อเราขยายดินแดนได้พอสมควรแล้ว (จขกท.เคยทำไปทำมา ตีไปตีมา มีทั้งหมด 50 เมือง) เราก็เริ่มโฟกัสว่าเราอยากจะชนะแบบไหนได้แล้ว โดยให้ 6-7 เมืองแรกที่เราสร้างเป็นหัวหอกหลักในการผลิตปัจจัยที่ทำให้ชนะ เช่น สร้าง Wonder สร้าง Spaceport หรือสร้าง Theater Square แล้วเรียก Great Person มาเยอะๆ โดยเฉพาะ Great Writer, Great Artist หรือ Great Musician ช่วยบู้ส Tourism อีกทางนึง
สรุปปัจจัยที่ทำให้ประเทศเป็นประเทศมหาอำนาจ
จะเอาไปใช้ในชีวิตจริงก็ได้นะ
(1) ความสามารถในการผลิต สำคัญที่สุด ในชีวิตจริงควรส่งเสริมให้ประชาชนทำมาหากิน และสร้างแรงจูงใจให้มี Productivity ให้มากขึ้น
(2) ควรเน้นการวิจัยเทคโนโลยีและการทหารควบคู่กันไปเสมอ แต่กองทัพไม่ควรบวมเกินไป เน้นไม่เยอะ แต่ประสิทธิภาพสูง
(3) เทคโนโลยีของเราควรสูงกว่าคู่แข่งเสมอ
(4) กองทัพเรือต้องมี และควรคุมน่านน้ำให้ได้
(5) ประเทศไหนข่มขู่เรา หรือมีแววว่าจะโจมตีเรา ให้โจมตีมันก่อน เป็นยุทธศาสตร์การป้องกันประเทศอีกอย่างนึง
ในสมัยอยุธยา เสียกรุงทั้ง 2 ครั้ง ก็เพราะชอบที่จะตั้งรับอยู่ในเมือง ทำให้เสียกำลังการผลิตจากนอกเมือง ทำให้ขาดแคลนเสบียง ขาดแคลนอาวุธ ไม่เตรียมพร้อมกองทัพอยู่เสมอ พึ่งพาเทคโนโลยีต่างชาติมากเกินไป แต่ผลิตเองไม่ได้ หรือผลิตเองแต่คุณภาพไม่ดี เวลาเล่นเกมนี้มันจะสะท้อนให้เห็นจริงเลยว่า เป็นอย่างนั้นเลย
ในยุคที่เวียดนามเพิ่งรวมประเทศ แล้วเปลี่ยนแปลงเป็นคอมมิวนิสต์ใหม่ๆ ตอนนั้นพลังเยอะ แล้วก็เลยโจมตีกัมพูชาที่ปกครองโดยเขมรแดง ตอนนั้นเวียดนามใช้ยุทธศาสตร์แบบบัวบาน กล่าวคือ โจมตีเมืองหลวงพนมเปญก่อน แล้วค่อยๆเก็บกวาดทัพที่ยังต่อต้านโดยรอบ จะเห็นว่าการโจมตีพนมเปญก่อนทำให้กัมพูชาสูญเสียความสามารถในการผลิตทันที และไม่สามารถฟื้นตัวได้อีกเลย จนกระทั่ง UN เข้ามาแทรกแซง และอุดหนุนให้ไทยผลักดันเวียดนามออกไป
จริงๆแล้วเกมนี้ยังมีช่องให้พัฒนาได้อีก จะกล่าวในกระทู้ต่อไป
สมาชิกท่านไหนมีความคิดเห็นอย่างไร เชิญได้เลยครับ ยินดีรับคำแนะนำใหม่ๆ