ทุกวันนี้ผมก็ทำงานกับคนญี่ปุ่นอยู่ แต่ไม่ได้อยู่ในฐานะเจ้านายหรือลูกน้องโดยตรงเหมือนกับตอนทำอยู่ที่ทำงานเดิม

ตอนอยู่ที่ทำงานเดิมซึ่งเป็นที่ทำงานแรกในชีวิตผมตั้งแต่เรียนจบ จริง ๆ เป็นบริษัทคนไทย คือประธานใหญ่สุด เจ้าของบริษัทเป็นคนไทย แต่จ้างพวกคนญี่ปุ่นมาบริหาร คนญี่ปุ่นที่ใหญ่ที่สุดกินตำแหน่งรองประธาน ซึ่งคนญี่ปุ่นที่ใหญ่ที่สุดที่ผมจะขอเรียกว่า "นายใหญ่" จะเป็นคนมีอายุแล้ว และลักษณะนิสัยของเขาก็จะเป็นแบบญี่ปุ่นจริง ๆ คือเคร่งครัด จริงจังในการทำงาน หรือพูดง่าย ๆ ว่า บ้างานนั่นเอง

นายใหญ่จะเป็นคนวางระบบการทำงานในบริษัท ซึ่งเป็นระบบของญี่ปุ่นจริง ๆ อย่างเช่นพวกหลักการทำงานพื้นฐานต่าง ๆ ของคนญี่ปุ่น เช่นพวก 5ส,โฮเรนโซ หรือ 5W1H เขาก็เอามาใช้ในโรงงานนี้หมด ตรงนั้นมันก็ไม่ได้เป็นปัญหาอะไรเท่าไร แต่ระบบญี่ปุ่นที่เขาเอามาใช้ในเมืองไทย คือเขาเอาระบบญี่ปุ่นมาใช้แบบเพียว ๆ เลย ไม่ได้มีการปรับให้เข้ากับเมืองไทย แต่กูรู้อยู้ว่า ลักษณะนิสัยของคนไทยเราเป็นยังไง พอเจอระบบญี่ปุ่นจ๋าที่เคร่งครัดเข้าไปแบบนั้น หลายคนก็รู้สึกได้ถึงความเยอะ และเรื่องมาก

ผมเป็นคนหนึ่งแหละที่รู้สึกว่าการทำงานกับคนญี่ปุ่นนั้นเครียด เพราะส่วนตัวผมเองเป็นคนที่ขี้เกียจ (ถ้าต้องทำสิ่งที่ไม่ชอบ) แล้วพอเจอนายญี่ปุ่นที่เคร่งครัด ต้องทำงานตลอดเวลา ห้ามว่าง บวกกับที่ไม่ชอบการทำงานที่บริษัทนั้นอยู่แล้ว ก็ยิ่งทำให้รู้สึกเครียด เพื่อนผมหลายคนก็เจอกับอะไรแบบนี้มาเหมือนกัน อย่างเพื่อนผมคนหนึ่งเขาเคยเล่าให้ฟังว่า เขาก็เอาพวกประโยคภาษาญี่ปุ่นที่เรียนมานั่นแหละใช้พูดกับพวกนายญี่ปุ่น แต่กลับโดนตอกกลับมาว่า "คนญี่ปุ่นไม่ได้พูดแบบนี้" หมายถึงการเรียงคำหรือไวยากรณ์อะไรแบบนั้น หรือเพื่อนอีกคนก็บ่นว่า "เรียนมาอย่าง แต่พูดอีกอย่าง" เหตุผลเดียวกับเพื่อนคนแรก หรืออย่างเพื่อนอีกคนที่ทำงานเดิม ผมได้มีโอกาสคุยกับเขา เขาเล่าว่าช่วงนั้นเขาต้องลาไปรับปริญญาที่ต่างจังหวัด ซึ่งมันต้องซ้อมหลายวัน นายญี่ปุ่นก็ทำท่าว่าจะไม่อนุญาตให้ไป (คือญี่ปุ่นไม่ได้มีการซ้อมหรือรับปริญญาที่กินเวลาหลายวันแบบเมืองไทย)

บางทีผมรู้สึกว่าคนญี่ปุ่นเขาจะไม่ค่อยปรับตัวให้เข้ากับเมืองไทย แต่พยายามจะให้เมืองไทยปรับตามระบบของเขา ไม่ใช่แค่เรื่องงาน แต่เรื่องอื่น ๆ ก็ด้วย อย่าลืมว่าที่นี่ไม่ใช่ประเทศของญี่ปุ่น ที่นี่คือประเทศไทย คงไม่สามารถที่จะให้คนญี่ปุ่นได้ทุกอย่างที่เขาต้องการเหมือนกับตอนอยู่ญี่ปุ่น ไม่ว่าจะเป็นอาหารญี่ปุ่นที่รสชาติญี่ปุ่นแท้ ๆ,การรักษาพยาบาล,การทำงาน ถ้าเขาปรับตัวให้มันเข้ากับเมืองไทยได้ก็จะดี

ผมไม่ได้บอกว่าระบบของคนญี่ปุ่นไม่ดี แต่นิสัยของคนไทยไม่เหมาะกับระบบญี่ปุ่น และผมรู้สึกว่าคนญี่ปุ่นก็จริงจัง เคร่งเครียด และดำเนินตามกรอบ ดำเนินตามระเบียบเกินไปจนเหมือนหุ่นยนต์ ในขณะที่คนไทยเราเองก็ชิลเกินไป ไม่ค่อยขยันหรือมุ่งมั่นอะไร ทำอะไรก็ง่าย ๆ สบาย ๆ ไร้กฎระเบียบ ไร้วินัย ถ้าคนญี่ปุ่นลดความจริงจังลงมา และคนไทยเพิ่มความจริงจังให้ถึงขีดคำว่าพอดี อะไร ๆ มันน่าจะดีกว่านี้เยอะ