ตอนอ่านนิยายเรื่องรากนครา  ก็คุ้นๆ เหมือนว่าเคยผ่านตาชื่อเจ้าหน่อเมืองอยู่  เมื่อคืนเลยลองค้นดู  เจ้าหน่อเมืองนี้มีตัวตนอยู่จริงในประวัติศาสตร์  เพียงแต่ไม่มีส่วนเกี่ยวเนื่องในนิยาย  เพราะท่านเป็นเจ้าฟ้าเมืองไหญ หรือแสนหวีใต้  ไม่ใช่เจ้าฟ้าเมืองเชียงตุง  ซึ่งนำเค้าโครงมาสมมุติเป็นเมื่องเชียงเงินในนิยาย

ภาพมาจากหนังสือ "เจ้าฟ้าแห่งอาทิตย์อัสดง : ความทรงจำจากรัฐฉาน" "Lords of the Sunset : a Tour in Shan States"  เขียนโดยมอริส คอลลิส  อดีตข้าราชการอังกฤษประจำกรุงย่างกุ้งระหว่างปี พ.ศ. 2455 - 2481  ซึ่งภายหลังเขาได้เดินทางท่องเที่ยวไปยังรัฐฉานและเขียนบันทึกเรื่องราวต่างๆ อันเป็นเรื่องราวในหนังสือเล่มนี้

เจ้าหน่อเมืองเป็นบุตรของเจ้าหน่อฟ้าเชื้อเครือเมืองแสนหวี  แต่เนื่องจากเกิดกรณีพิพาทแย่งชิงเมืองแสนหวีระหว่างเจ้าฟ้าเมืองแสนหวีกับขุนส่างต้นฮุง  ดังนั้นเพื่อระงับกรณีพิพาทในปี ค.ศ. 1887  อังกฤษจึงยกเมืองแสนหวีให้ขุนส่างต้นฮุง  และแต่งตั้งเจ้าหน่อฟ้าเป็นเจ้าฟ้าเมืองไหญ หรือแสนหวีใต้ แทน

ในภาพเจ้าหน่อเมือง  เจ้าฟ้าเมืองไหญต่อจากบิดา  และมหาเทวี  ในเครื่องแต่งกายเต็มยศแบบราชสำนักมัณฑะเลย์  ยืนหน้าหอคำให้มอริส คอลลิส ถ่ายภาพ  เจ้าหน่อเมืองถึงแก่กรรมในปี ค.ศ. 1912


แผนที่เมืองไหญ หรือแสนหวีใต้  อยู่ทางเหนือของเชียงตุง


ภาพเจ้าหน่อเมือง (ยืนขวาสุด) และมหาเทวี ในเครื่องแต่งกายพื้นเมืองไท  แต่สวมสังวาลย์แบบข้าราชสำนักพม่า  ถ่ายภาพกับท่านเซอร์เจ้าหม่อง เจ้าฟ้าเมืองหยองห้วยและมหาเทวี  ในพิธีดูบาร์  ซึ่งเป็นพิธีที่จักรวรรดิอังกฤษจัดขึ้นเนื่องในโอกาสพระราชพิธีบรมราชาภิเษกพระมหากษัตริย์แห่งจักรวรรดิอังกฤษและจักรพรรดิแห่งอินเดีย  ณ กรุงเดลี ประเทศอินเดีย  ค.ศ. 1903


หมายเหตุ  ลดขนาดภาพค่ะ  จะใหญ่ไปไหนนน