(1) เดิน ยํ โกลาหลํ อันว่าโกลาหลอันใดอันเป็นวิสัยแสนกัมปนาท รญฺญา เมาะ เวสฺสนฺตเรน อันพระมหาบุรุษราชชาติอาชาไนยเชื้อชินวงศ์ ทรงบำเพ็ญเพิ่มโพธิสมภาร ด้วยเดชะอำนาจทานโพธิสัตว์ เป็นปัจฉิมปรมัตถบารมีอันหมายมั่น ตํ โกลาหลํ ก็บังเกิดมหัศจรรย์ในไตรภพจบจนพรหมเมศร์ ทินฺเนสุ ปางเมื่อท้าวเธอยกสองดรุณนเรศผู้ยอดรัก ราวกะว่าจะแขวะควักซึ่งดวงเนตรทั้งสองข้างวางไว้ในมือพราหมณ์ เฒ่าก็พาสองพะงางามไปในทางกันดาร ควรจะสงสารแสนอนาถา ด้วยพระลูกเจ้าเป็นกำพร้าพรากพระชนนีแต่น้อยๆ ยังมิวายนม พราหมณ์ขู่ข่มเข่นเขี้ยวคำรามตีต้อนให้ด่วนเดิน ตามป่ารกระหกระเหินหอบหิวและไห้โหย มีแต่เสียงเธอโอดโอยสะอื้นร้องรำพันสั่งทุกเส้นหญ้า ก็หวั่นๆ วังเวงวิเวกป่าพระหิมพานต์ เตสํ ลาลปฺปิตํ สุตฺวา ฝ่ายฝูงเทพยทุกสถานพิมานไม้ไศลเกริ่นเนินแนวพนาวาส ได้สดับคำประกาศสองกุมาร ทรงสั่งสาส์นจนสุดเสียง ดังทิพยาพิมานจะเอนเอียงอ่อนลงช้อยชด เทพยเจ้าก็เศร้าสลดพิลาปเหลียวมาดูดูมิได้ ภิชฺชิตหทยา วิย ปิ้มประหนึ่งว่าดวงหทัยจะปะทุทะลุลั่นละเอียดออกทุกอกองค์ ด้วยทรงพระอาลัยนั้นใหญ่หลวง ก็พากันข้อนทรวงทรงกรรแสงโศกอยู่ซบเซา จึงปรารภว่าชาวเราเอ๋ยจะคิดไฉนดี ถ้าแม้นสมเด็จพระมัทรีเธอกลับเข้ามาแต่กาลยังวันมิทันเย็น อทิสฺวา เมื่อท้าวเธอมิได้เห็นพระเจ้าลูกก็จะทูลถาม ครั้นแจ้งว่าพราหมณ์มันพาไป นางก็จะอาลัยโลดแล่นไปตามติดไม่คิดตาย มหนฺตํ ทุกฺขํ คิดไปแล้วใจหายเห็นน่าน้ำตาตก โอ้อกมัทรีเอ่ย จะเสวยพระทุกข์แทบชีวิตจะปลิดปลง ด้วยพระลูกรักทั้งสององค์นี้แล้วแล
ร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี ช่วยแปลให้หน่อยครับ