ตัณหา

           อกุศล เหตุแห่งทุกข์ เหตุแห่งการนำสัตว์ไปเกิด


ตัณหา ฉันทะ ราคะ นันทิ อภิชฌา โลภะ

ตัณหา = ความปรารถนาอันเป็นอกุศล ผลคือทุกข์ , ฉันทะ = ความปรารถนาอันเป็นกุศล ผลคือสุข

ราคะ = ความกำหนัดยินดีในอารมณ์อันน่ารัก น่าไคร่ ชวนให้หลงรัก , นันทิ = ความเพลินในอารมณ์

อภิชฌา = การเพ่งเล็งในทรัพย์ของผู้อื่น , โลภะ = ความทะยานอยากในอารมณ์


ตัณหา , โลภะ = กามตัณหา ภวตัณหา วิภาวะตัณหา

กามตัณหา = ความกำหนัดยินดีในกามคุณ ๕ , รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส อันน่าปรารถนา น่ารัก น่าไคร่ ชวนให้หลงรัก

ภวตัณหา = ความทะยานอยากในอารมณ์อันน่าปรารถนา น่ารัก น่าไคร่ ชวนให้หลงรัก , ทะยานอยากใน ภพอันน่าปรารถนา ฯลฯ

วิภาวะตัณหา = ความทะยานอยากให้พ้นไปจากอารมณ์อันไม่น่าปรารถนา ฯลฯ , ทะยานอยากให้พ้นไปจาก ภพอันไม่น่าปรารถนา ฯลฯ


ตัณหา โลภะ , มีสภาวะแผดเผา ร้อนรน ทุรนทุราย

เหตุแห่งตัณหา = อวิชชา ความไม่รู้ในสัจจะสภาวะธรรมทั้งปวงตามความเป็นจริง

ความดับแห่งตัณหา = วิชชา ปัญญาอันรู้แจ้งสัจจะสภาวะธรรมทั้งปวงตามความเป็นจริง อันเป็นผลมาจากอริยมรรค

ตัณหา , เกิดดับที่อายตนะ , เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ


องค์ธรรมที่ประกอบในตัณหา

โลภะ = ธรรมอันเป็นประธาน ทำหน้าที่เป็นใหญ่

ทิฎฐิ = ความเห็นผิดในสภาวะธรรมทั้งปวง

มานะ = ความเย่อหยิ่ง ถือตัว , ว่าดีกว่า เสมอ ต่ำกว่า ผู้อื่น


ตัณหา = ทุกขสมุทัย เหตุแห่งทุกข์ เหตุแห่งการอุบัติของสัตว์


                                                  ตัณหา นายช่างผู้ปลูกเรือนแห่งวัฎฎะสงสาร