นิวรณ์แปลว่า เครื่องกั้น ใช้หมายถึงธรรมที่เป็นเครื่องปิดกั้นหรือขัดขวางไม่ให้บรรลุความดี ไม่เปิดโอกาสให้ทำความดี และเป็นเครื่องกั้นความดีไว้ไม่ให้เข้าถึงจิต เป็นอุปสรรคสำคัญที่ทำให้ผู้ปฏิบัติบรรลุธรรมไม่ได้หรือทำให้เลิกล้มความตั้งใจปฏิบัติไป (อ้างอิงจาก : Th wiki)
นิวรณ์มี 5 อย่าง คือ
๑. กามฉันทะ ความพอใจ ติดใจ หลงใหลใฝ่ฝัน ในกามโลกีย์ทั้งปวง ดุจคนหลับอยู่
(ซื้อที่นอนนุ่ม ๆ สบาย ๆ เพื่อจะมานอน ปิดกั้นความดียังไง ??)
๒. พยาบาท ความไม่พอใจ จากความไม่ได้สมดังปรารถนาในโลกียะสมบัติทั้งปวง ดุจคนถูกทัณท์ทรมานอยู่
(โกรธเป็นฟืนเป็นไฟ... ทำให้ใจร้อนรุ่ม ไม่สงบ... สภาวะนี้ปิดกั้นความดียังไง ???)
๓. ถีนมิทธะ ความขี้เกียจ ท้อแท้ อ่อนแอ หมดอาลัย ไร้กำลังทั้งกายใจ ไม่ฮึกเหิม
(ข้อนี้พอเข้าใจหน่อย... คือ ขี้เกียจก็ไม่อยากจะทำอะไร... รู้ว่าอันไหนทำแล้วดีก็ไม่ทำ บอกจะทำนั่นทำนี่ ไปนู่นไปนี่ก็ไม่ได้ไป เพราะขี้เกียจ ก็เลยไม่ได้ไปไม่ได้ทำ สิ่งที่ตนอยาก ตนพอใจ... ก็ได้แค่ฝันละเมอต่อไป ข้อนี้พอเข้าใจ)
๔. อุทธัจจะกุกกุจจะ ความคิดซัดส่าย ตลอดเวลา ไม่สงบนิ่งอยู่ในความคิดใด ๆ
(ฟุ้งซ่านไม่สมาธิ จิตไม่ตั้งมั่น ก็ทำไรไม่ได้... ต้องหาอุบายทำให้จิตตั้งมั่นสงบได้เสียก่อน... ก็เท่ากับว่าเสียเวลาไปอีก ข้อนี้พอเข้าใจ)
๕. วิจิกิจฉา ความไม่แน่ใจ ลังเลใจ สงสัย กังวล กล้า ๆ กลัว ๆ ไม่เต็มที่ ไม่มั่นใจ
(เคลือบแคลงสงสัย ไม่ปักใจ ไม่แน่ใจ ไม่ชัด... มันก็ลังเล เก้ ๆ กัง ๆ กำลังจิตก็ไม่เกิด เพราะมันไม่ลงแก่ใจ... มันก็กั๊ก ๆ ไว้ สมาธิไม่เต็มที่ ขาดกำลังความเต็มที่ ก็ลังเลใจว่าจะทำดีไหม ทำแล้วได้อะไร แบบไหนถูกต้อง... ประสิทธิภาพก็ไม่เต็มที่คล้ายอุทธัจจะกุกกุจจะ)
ข้อ ๓ ๔ ๕ นี่เหมือนจะเชื่อมโยงกัน...
วิจิกิจฉา เพราะขาดความเชื่อ ศรัทธา
พอไม่แน่ใจก็ฟุ้งซ่าน อุทธัจจะกุกกุจจะ หาหลักไม่ถูก...
ใจไม่สงบก็พานไม่อยากทำอะไร กลายเป็น ถีนมิทธะ
พอไม่อยากทำอะไร... ใจก็เริ่มเศร้าหมอง... พอใจเศร้าหมอง ขาดกำลัง ก็ขี้เกียจ หรือ ขี้เกียจใจก็เริ่มเศร้าหมอง...
๓ ข้อนี้ มันกลับไปกลับมา เอื้อกัน... เหมือนเกิดตัวใดตัวหนึ่ง อีก ๒ ตัวก็ตามมา...
ก็เลยปิดกั้นขัดขวางไม่ให้ทำอะไร... นั่งโง่ง่อยอยู่แบบนั้น วันเวลาก็ผ่านไป ก็ไร้ค่าไปเรื่อย ๆ ชีวิตก็ไปไม่ถึงไหน
...
จะว่าไป ข้อ กามฉันทะ... นี่ดูจะมองไม่ค่อยออกที่สุด... ว่าปิดกั้นความดีอย่างไร ??
ตั้งกระทู้นี้เพราะอยากอ่านความเห็นจากเพื่อนสมาชิกห้องศาสนา จะได้หายโง่ได้บ้าง...
นิวรณ์ ๕ ที่ว่า... เป็นเครื่องปิดกั้นความดี... หมายความว่าอย่างไร ??
ขอบคุณมากครับ
ป.ล. ผมไม่เชื่อหรอกครับว่าจะหมายถึงแค่ตอนนั่งสมาธิ... มันแคบไป... คุณทำงานคุณก็ต้องใช้สมาธิอยู่แล้ว... กามฉันทะเกิด โทสะเกิด ก็ไม่สงบ คุณก็ทำงานได้ลำบากขึ้นเพราะสมาธิถูกรบกวน... โอ๊ะ! นี่ใช่คำตอบที่เราถามรึเปล่านะ...
ป.ล. ๒... นิวรณ์ ๕ นี่เวลามันเกิด มาด้วยกันทั้งชุดรึเปล่าครับ ??? เพียงแต่ตัวไหนเด่น ๆ ก็จะปรากฏชัด ใช่ไหมครับ ??
นิวรณ์ ๕ ที่ว่า... เป็นเครื่องปิดกั้นความดี... หมายความว่าอย่างไร ??
นิวรณ์มี 5 อย่าง คือ
๑. กามฉันทะ ความพอใจ ติดใจ หลงใหลใฝ่ฝัน ในกามโลกีย์ทั้งปวง ดุจคนหลับอยู่
(ซื้อที่นอนนุ่ม ๆ สบาย ๆ เพื่อจะมานอน ปิดกั้นความดียังไง ??)
๒. พยาบาท ความไม่พอใจ จากความไม่ได้สมดังปรารถนาในโลกียะสมบัติทั้งปวง ดุจคนถูกทัณท์ทรมานอยู่
(โกรธเป็นฟืนเป็นไฟ... ทำให้ใจร้อนรุ่ม ไม่สงบ... สภาวะนี้ปิดกั้นความดียังไง ???)
๓. ถีนมิทธะ ความขี้เกียจ ท้อแท้ อ่อนแอ หมดอาลัย ไร้กำลังทั้งกายใจ ไม่ฮึกเหิม
(ข้อนี้พอเข้าใจหน่อย... คือ ขี้เกียจก็ไม่อยากจะทำอะไร... รู้ว่าอันไหนทำแล้วดีก็ไม่ทำ บอกจะทำนั่นทำนี่ ไปนู่นไปนี่ก็ไม่ได้ไป เพราะขี้เกียจ ก็เลยไม่ได้ไปไม่ได้ทำ สิ่งที่ตนอยาก ตนพอใจ... ก็ได้แค่ฝันละเมอต่อไป ข้อนี้พอเข้าใจ)
๔. อุทธัจจะกุกกุจจะ ความคิดซัดส่าย ตลอดเวลา ไม่สงบนิ่งอยู่ในความคิดใด ๆ
(ฟุ้งซ่านไม่สมาธิ จิตไม่ตั้งมั่น ก็ทำไรไม่ได้... ต้องหาอุบายทำให้จิตตั้งมั่นสงบได้เสียก่อน... ก็เท่ากับว่าเสียเวลาไปอีก ข้อนี้พอเข้าใจ)
๕. วิจิกิจฉา ความไม่แน่ใจ ลังเลใจ สงสัย กังวล กล้า ๆ กลัว ๆ ไม่เต็มที่ ไม่มั่นใจ
(เคลือบแคลงสงสัย ไม่ปักใจ ไม่แน่ใจ ไม่ชัด... มันก็ลังเล เก้ ๆ กัง ๆ กำลังจิตก็ไม่เกิด เพราะมันไม่ลงแก่ใจ... มันก็กั๊ก ๆ ไว้ สมาธิไม่เต็มที่ ขาดกำลังความเต็มที่ ก็ลังเลใจว่าจะทำดีไหม ทำแล้วได้อะไร แบบไหนถูกต้อง... ประสิทธิภาพก็ไม่เต็มที่คล้ายอุทธัจจะกุกกุจจะ)
ข้อ ๓ ๔ ๕ นี่เหมือนจะเชื่อมโยงกัน...
วิจิกิจฉา เพราะขาดความเชื่อ ศรัทธา
พอไม่แน่ใจก็ฟุ้งซ่าน อุทธัจจะกุกกุจจะ หาหลักไม่ถูก...
ใจไม่สงบก็พานไม่อยากทำอะไร กลายเป็น ถีนมิทธะ
พอไม่อยากทำอะไร... ใจก็เริ่มเศร้าหมอง... พอใจเศร้าหมอง ขาดกำลัง ก็ขี้เกียจ หรือ ขี้เกียจใจก็เริ่มเศร้าหมอง...
๓ ข้อนี้ มันกลับไปกลับมา เอื้อกัน... เหมือนเกิดตัวใดตัวหนึ่ง อีก ๒ ตัวก็ตามมา...
ก็เลยปิดกั้นขัดขวางไม่ให้ทำอะไร... นั่งโง่ง่อยอยู่แบบนั้น วันเวลาก็ผ่านไป ก็ไร้ค่าไปเรื่อย ๆ ชีวิตก็ไปไม่ถึงไหน
...
จะว่าไป ข้อ กามฉันทะ... นี่ดูจะมองไม่ค่อยออกที่สุด... ว่าปิดกั้นความดีอย่างไร ??
ตั้งกระทู้นี้เพราะอยากอ่านความเห็นจากเพื่อนสมาชิกห้องศาสนา จะได้หายโง่ได้บ้าง...
นิวรณ์ ๕ ที่ว่า... เป็นเครื่องปิดกั้นความดี... หมายความว่าอย่างไร ??
ขอบคุณมากครับ
ป.ล. ผมไม่เชื่อหรอกครับว่าจะหมายถึงแค่ตอนนั่งสมาธิ... มันแคบไป... คุณทำงานคุณก็ต้องใช้สมาธิอยู่แล้ว... กามฉันทะเกิด โทสะเกิด ก็ไม่สงบ คุณก็ทำงานได้ลำบากขึ้นเพราะสมาธิถูกรบกวน... โอ๊ะ! นี่ใช่คำตอบที่เราถามรึเปล่านะ...
ป.ล. ๒... นิวรณ์ ๕ นี่เวลามันเกิด มาด้วยกันทั้งชุดรึเปล่าครับ ??? เพียงแต่ตัวไหนเด่น ๆ ก็จะปรากฏชัด ใช่ไหมครับ ??