ในอุโมงค์ลับที่เรืองรองด้วยสมบัติพัสกนต์มากมาย ทรัพย์สินเหล่านั้นมิได้ทำให้อัคนีเกิดอารมณ์ชมเชยของโบราณสวยงามตามวิสัยแห่งนักโบราณคดี เพราะบัดนี้ภาพที่เห็นประจักษ์มิใช่ความงดงามอย่างที่ตาเนื้อเห็น สิ่งที่เป็นคือภาพความหลังที่เอ่อล้นขึ้นมาในคลองจักษุ ภาพของพ่ออยู่หัวที่ฝากฝังเครื่องทองล่องชาด ราชกกุธภัณฑ์นานา แก่ขุนศึกคู่ใจด้วยรู้แน่ว่ากรุงจะแตกเป็นแม่นมั่น สิ่งเหล่านี้สะสมไว้เพื่ออนุชนรุ่นหมายมั่นให้ลูกหลานเหล่านั้นฟื้นฟูบ้านเมืองต่อไป ภาพดวงวิญญาณทหารคู่ใจที่ก้มลงกราบ แม้นไม่พูดเพียงซักคำ แต่มองตาก็รับรู้ได้ "จัน" ก็ยังเป็นข้าที่ภักดีต่อนาย คำไหนเป็นคำนั้น "ข้า" ที่พระอรรคราชบดินทร์ไว้วางใจให้ "ดูแล" ใครคนนึงที่เขาอาจจะไม่รู้ตัวเลยว่ามีค่าต่อใจและชีวิต "ผู้ชายคนนี้" มากแค่ไหน





สายตาทรงพลัง ... น้ำเสียงทุ้มลึกและวางอำนาจ หากใบหน้าเจือด้วยความเสียใจและผิดหวัง "คุณบอกว่าคุณรักเขาแต่คุณไม่รู้จักเขาเลย" ในที่สุดความเป็นพระอรรคราชบดินทร์ก็หวนคืนมา .... อดีตบรรจบกับปัจจุบันโดยสมบูรณ์ เสียงทุ้มต่ำหนักแน่นและชัดถ้อยชัดคำบรรยายถึง "ศฤงคารรส" รสรักที่เขาประจักษ์แน่แท้แก่ใจ จะกี่ชาติภพผ่านไปแม้นความทรงจำจะจบสิ้นหาก "รอยรัก" ไม่สิ้นสุด หลายเรื่องเขาอาจผิดและเขายินยอมพร้อมจะรับผิดชอบในสิ่งที่ตัวเองก่อ หรือ แม้กระทั่งไม่ได้ก่อ ความทุกข์ทรมานที่ทับถมตัวเธอผู้นั้น กี่หยดร้อยน้ำตาที่เธอต้องเสียตลอดมานับแต่สิ้นกรุงศรีฯ มันมากมายเกินไป เขาไม่สามารถจะสัมผัสได้ถึงเศษเสี้ยวว่าเธอต้องเผชิญสิ่งใด ดังนั้น "เขา" ปรารถนาให้เธอหลุดพ้น หากเรื่องเดียวที่เขาจะ "ไม่ยอม" คือการที่ "เธอ" เชื่อ ว่าเขา "ไม่เคย" รักเธอ



ใครเลยจะรู้ใครเลยจะเห็น ค่ำคืนแห่งการฉลองชัย ยามที่พระอรรคราชบดินทร์ผู้เก่งกล้าสบตากับนางรำหลวงบนยกพื้น สายตาคมงามที่ทอดมาสบ ทำให้อารมณ์ขุ่นมัวของชายผู้นั้นหายวับ และ อาจจะหายไปพร้อมใจที่หลุดลอย แล้วเมื่อสิ่งนั้นสำทับด้วยมาลัยสายสลับสีงดงาม น่าขำหรือไม่ ขุนศึกผู้เชี่ยวชาญการรบและคร่ำเคร่งกับงานถึงกับพลิกซ้ายพลิกขวานอนมิหลับ สายตาจดจ้องที่พานข้างเตียงนอน มือเรียวแข็งแรงบรรจงหยิบสิ่งที่อยู่บนพานอย่างถนอม มาลัยมะลิถึงจะเหี่ยวแห่งเป็นสีน้ำตาล .... หากความชื่นหวานยังติดในห้วงคิดย้อนที่คำนึงถึงร่างแน่งน้อย ใบหน้าอ่อนละออผินมองก่อนลับหายไปในความมืด




"อันของสูงแม้ปองต้องจิต หากไม่คิดปืนป่ายจะได้ฤา" เมื่อความรู้ไปถึงพระโหราจารย์ผู้เป็นลุง "นางรำหลวง"ตัวโปรดเสียด้วย ใช่จะคว้ามาได้ง่าย ๆ แต่ความถูกใจในกริยากล้าหาญชาญชัย และ ความงามอันหาตัวจับได้ยาก ก็ปักใจขุนศึกหนุ่มไปแล้วจนมิอาจจะถ่ายถอนได้ รางวัลที่เขาปรารถนาจึงมิใช่เครื่องอานพานยศหรือตำแหน่งแห่งหนที่สู่งส่งขึ้น สิ่งที่เขา "ต้องการ" คือ "เธอ" หญิงงามล่มเมืองนาม "อุบล" เท่านั้น เสด็จฯท่านเอ่ยเป็นนัยว่าเครื่องศิราภรณณ์นั้นเป็นของรักขอให้ดูแลรักษา คงกินความไปถึง "นางรำ" ตัวโปรดของท่าน ซึ่งคุณพระฯก็รับแล้วเช่นกันว่าจะถนอมดีที่สุดจนกว่าชีวิตจะหาไม่



สำหรับผู้ชายที่ "ยก" หน้าที่ไว้เหนือสิ่งอื่นใด "เธอผู้นั้น" ก็สำคัญเทียบเท่ากับ "หน้าที่" เรื่องร้าย หรือ ความกังวลใด ๆ จะมิให้แผ้วพาน เธอจะอยู่ในโลกที่สงบงาม ส่วนความทุกข์หน่วงหนักสาหัสสากรรจ์ "เขา" จะเป็นคนรับไว้เอง นี่จริงเป็นที่มาของการ "ยก" เมียเอาไว้บนหิ้ง เพียงเสี้ยวเสี้ยนที่เกี่ยวสไบคุณพระก็แทบจะเกณฑ์บ่าวไพร่ทั้งเรือนมาขัดเกลาลำเรือให้เรียบสนิท และอีกหลายต่อหลายครั้งที่ "ปรารถนา" จะเอาใจ หากก็ไม่สามารถจะสื่อสารออกไปได้เท่าที่ใจอยาก ทั้งการรบ ทั้งงานลับ ล้วนแล้วแต่เป็นอันตรายต่อคนที่คุณพระรักยิ่ง .... โมโหตัวเองที่ต้องทำรุนแรง แต่ก็รู้ว่าหากแพร่งพรายออกไป มันอาจะทำให้แม่อุบลของท่านจะต้องหาชีวิตไม่ .... เพียงเท่านี้คุณพระก็พูดอะไรไม่ออกสืบไป เพียงเสี้ยนไม้เกี่ยวสไบหัวใจก็หายวับ แล้วนี่เกี่ยวพันถึงชีวิต หากไม่มี "เจ้า" แล้ว "พี่" จะอยู่อย่างไร



ท่านจึงโกรธหนักหนาเมื่อการศึกงวดเข้ามา ชีวิตของท่านก็ยกแล้วเป็นราชพลี แต่ "อุบล" เล่า เมียรักจะอยู่อย่างไร ท่านไม่เคยคิดแม้ซักครั้งว่าการแสดงออกหลายครั้งมันชวนให้ไม่น่าไว้ใจ ก็เพราะไม่เคยคิดจะนอกใจ ไม่เคยคิดเป็นอื่น เพราะลมหายใจมีแต่เรื่องของคุณอุบล เพราะบริสุทธิ์ใจจึงไม่ได้หันกลับไปมองการกระทำของตนเองแม้ซักครั้ง ก็ในเมื่อทุกเรื่องทุกฉากทุกตอนที่พูดคุยไม่ว่าจะกับใครที่ไหนก็ว่าด้วยความรักของคุณพระที่มีต่อคุณอุบลทั้งสิ้น ท่านจึงไม่รับรู้เลยว่าภาพที่คนใกล้ตัวมองทำให้รู้สึกว่า "เวลา" ของตนได้หมดลงไปทุกที