สมบัติผู้ดี คือลักษณะของผู้ที่เป็นคน.....ดี

เจ้าพระยาวิสุทธิ์สุริยศักดิ์ (ม.ร.ว. เปีย มาลากุล) เรียบเรียง พ.ศ. 2455

คำว่า ผู้ดี หมายถึงบุคคลผู้มีความประพฤติดี
ทั้งทางกาย วาจา และความคิด คือทำดี พูดดี คิดดี.

---------------------------------------------------------------------------------

บทที่1 ผู้ดี ย่อมรักษา ความเรียบร้อย

- กายจริยา
1) ย่อมไม่ใช้กิริยาอันข้ามกรายบุคคล
2) ย่อมไม่อาจเอื้อมในที่ต่ำสูง
3) ย่อมไม่ล่วงเกินถูกต้องผู้อื่น ซึ่งไม่ใช่หยอกกันฐานเพื่อน
4) ย่อมไม่เสียดสี กระทบกระทั่งกายบุคคล
5) ย่อมไม่ลุกนั่งเดินเหินพรวดพราด โดนผู้คนหรือสิ่งของแตกหักเสีย
6) ย่อมไม่ส่งของให้ผู้อื่น ด้วยกิริยาอันไสผลักโยน
7) ย่อมไม่ผ่านหน้าหรือบังตาผู้อื่น เมื่อเขาดูสิ่งใดอยู่ เว้นแต่เป็นที่เฉพาะ
8) ย่อมไม่เอิกอึง เมื่อเวลาผู้อื่นทำกิจ
9) ย่อมไม่อื้ออึง ในเวลาประชุมสดับตรับฟัง
10) ย่อมไม่แสดงกิริยาตึงตัง หรือพูดจาอึกทึกในบ้านแขก

- วจีจริยา
1) ย่อมไม่สอดสวนวาจาหรือแย่งชิงพูด
2) ย่อมไม่พูดด้วยเสียงอันดังเหลือเกิน
3) ย่อมไม่ใช้เสียงตวาด หรือพูดจากระโชกกระชาก
4) ย่อมไม่ใช้วาจาอันหักหาญดึงดัน
5) ย่อมไม่ใช้ถ้อยคำอันหยาบคาย

- มโนจริยา
1) ย่อมไม่ปล่อยใจให้ฟุ้งซ่านกำเริบหยิ่งโยโส
2) ย่อมไม่บันดาลโทสะให้เสียกิริยา


นี้ถึงจะเป็นผู้ดีคนดีจริงเข้าใจนะแสนดีไม่ใช่มโนว่าตัวเองเกรงใจแล้ว
แล้วเอาคำพูดตัวเองมาทิ่มแทงเขา