ชาวยาซิดี้ Yazidi
ยาซิดี้คือใคร? ชื่อชนชาติของพวกเขาเพิ่งจะมาเป็นที่รู้จักในประเทศไทยเมื่อไม่นานมานี้หลังจากเหตุการณ์ที่พวกเขาโดนพวกไอซีสจับไปขายเป็นทาส โดยเฉพาะอย่างยิ่งบรรดาเด็กสาวชาวยาซิดี้ที่เรื่องชื่อในหมู่พวกนักรบไอซีสว่าสวยที่สุดในบรรดาหญิงสาวชนชาติต่างๆ...... ซึ่งพวกไอซีสจะขายเด็กสาวยาซิดี้ให้ไปเป็นเมียของพวกตนซึ่งราคาจะถูกกำหนดตามรูปร่างหน้าตาของพวกเธอเช่นคนที่มีตาสีฟ้าก็จะยิ่งราคาแพง เป็นต้น ..........ประชาชนชาวยาซิดี้หลักส่วนใหญ่มักจะอาศัยอยู่ที่ประเทศอิรักชาวยาซิดี้จัดอยู่ในตระกูลหนึ่งของเผ่าโบราณกลุ่มหนึ่งที่มาจากอิหร่าน ที่เรียกว่าพวกซาโกรส Zagros เพราะสถานที่ตั้งชนกลุ่มนี้แรกเริ่มอยู่บริเวณหุบเขาซาโกรส ใกล้กับพรมแดนทางตะวันตกเฉียงเหนือของอิหร่านซึ่งมีอาณาเขตครอบครุมสามเขตแดนยุทธศาสตร์อันได้แก่ ประเทศอิรัก ประเทศ เคอรดีสถาน และ ประเทศอิหร่าน........ แม้จะมีบรรพบุรุษแต่ดึกดำบรรพ์มาจากอิหร่านแต่พวกเขาส่วนใหญ่อาศัยอยู่ที่ นีเนเว่ห์ Ninaveh คือ นครหนึ่งในประเทศอิรักที่ชาวยาซิดี้หลักๆจะอยู่กันที่นั้น ซึ่งเป็นเมืองโบราณที่ตั้งอยู่ลุ่มน้ำไทกริสประเทศอิรัก ดังนั้นชาวยาซิดี้จึงไม่สามารถบอกได้แน่นอนว่าเป็นชนของประเทศใดกันแน่ แต่ที่แน่นอนพวกเขาเป็นทั้งอิรัก อิหร่าน หรือพวกชาวเคิร์ด จากเคอรดีสถาน กระจายตัวกันอยู่ในเขตแดนพวกเขามีวัฒนธรรมกลุ่มชนของตัวเอง ที่เรียกว่ายาซิดี้
และมีระบบวรรณะที่จะไม่แต่งงานข้ามเชื้อชาตินอกจากจะเป็นยาซิดี้ด้วยกัน ในสังคมยาซิดี้การเปลี่ยนศาสนาความเชื่อเป็นสิ่งต้องห้ามเช่นเดียวกับการแต่งงานและการมีสัมพันธ์กับระหว่างวรรณะที่แตกต่างกันนี้ก็ยังเป็นสิ่งต้องห้ามเช่นกัน เคยมีรายงานว่าเด็กสาวชาวยาซิดี้คนหนึ่งไปหลงรักผูชายต่างศาสนาเธอจึงลงโทษด้วยการถูกเขวี้ยงหินจนตาย ในสังคมแบบดั้งเดิม Yazidi ชีคคือผู้นำสูงสุดที่ตอบสนองบทบาทของผู้นำทางศาสนาในขณะที่เป็นประมุขฆราวาสของชุมชนภายใต้โครงสร้างระบบวรรณะที่เข้มงวด
ว่ากันว่ายาซิดี้นั้นมาจากคำว่า ยาสแดน ซึ่งมาจากภาษาอิหร่านซึ่งแปลว่า ควรค่าแก่การบูชา ศาสนาของพวกยาซิดี้ก็คือ ศาสนา ยาซินีสซึ่ม
Yazinism ซึ่งหมายความว่าทุกคนที่นับถือศาสนานี้ก็คือชาวยาซิดี้ ......มีห์รดัด ไอซาดี้ Mehrdad Izady นักวิชาการด้านชนชาติในตะวันออกกลางกล่าวว่า ศาสนาของชาวยาซิดี้คือ ศาสนาลูกผสมระหว่างศาสนาโบราณดั่งเดิมของอิหร่านคือ การบูชาเทพเจ้าแห่งแสงสว่าง
พระมิทิรา Mithra เหรอในศาสนาพุทธนิกายมหายานคือ อมิตาภะพุทธเจ้า Amitab Buddha ทั้งสองมีความหมายเดียวกันคือ แสงสว่าง หรือพระอาทิตย์ และศาสนานี้เป็นศาสนาดั้งเดิมของชาวอิหร่านซึ่งต่อมากลายเป็นศาสนาโซโรเอสเตอร์ที่มีการทำสมาธิด้วยการบูชาไฟซึ่งยังคงปฏิบัติกันในหมู่ชาวอิหร่านสายโซโรเอสเตอร์ ในวิหารศักดิ์สิทธ์ของพวกโซโรเอเตอร์ซึ่งมีไฟโบราณที่พวกเขาจุดบูชาเทพเจ้าต่อเนื่องมาจนถึงทุกวันนี้และไม่เคยดับเลยเป็นเวลามากกว่า 2500 ปีในวิหารหมู่บ้าน Rabatat ราบัททัด ในจังหวัด ยัสด์ Yazd ซึ่งอยู่ค่อนไปทางตะวันออกเฉียงใต้ของอิหร่าน อาจจะด้วยเหตุผลที่อยู่ทางทิศตะวันออกนี้เองพวกเขาบางส่วนจึงหนีการเข้ามาของศาสนาอิสามไปทางตะวันออกและตั้งรกรากทางตะวันตกของอินเดียที่นับถือโซโรเอสเตอร์ปัจจุบันมักจะเป็นคนอินเดียที่ผิวค่อนไปทางขาวและตาสีอ่อน
กลับเข้าเรื่องชาวยาฺดี้ต่อว่าศาสนาของพวกเขาคือการเอาศาสนาของชาวอิหร่านดั้งเดิมศาสนาของอิรักโบราณหรือเมโสโปเตเมียแล้วก็ยังผนวกเข้ากับกับศาสนาอิสลามที่แผ่ขยายอิทธิพลจากอาระเบียเข้าสู่ตะวันออก เป็นเรื่องที่น่าแปลกอย่างนึงสำหรับศาสนาพราหมณ์ และพุทธของอินเดียที่พวกวรรณะสูงต่างก็ใช้ภาษาสันสกฤตSanskrit ซึ่งนักวิชาการได้กล่าวว่าภาษาสันสกฤตนั้นเป็นภาษาพี่น้องกันกับภาษาอเวส Avest และ พวกท่าน ซาราธุสตรา ศาสดาของศาสนาโซโรเอสเตอร์ก็เป็นแขกอิหร่านเผ่าที่พูดภาษาอเวส ซึ่งเป็นภาษาที่อยู่ในตระกูลใกล้กับภาษาสันสกฤตในอินเดียที่พวกพรามณ์และพุทธใช้ .....ถ้าจะเปรียบเทียบความเหมือนนั้นคงพอๆกับเทียบภาษาไทยกับภาษาลาว......ภาษา อเวสถานนั้นพัฒนามาจากภาษา อราไมแอ็ค Aramaic ของชาวอราไมต์
เปรียบเทียบ ภาษา สันสกฤตเทียบกับภาษาอเวสตาร์
หิรัญญา - ซารันย่า
เสนา - เหนา
กษัตริย์ตรา กโสตรา
ชิวหา - ฮิสวา
หิมา -สิมา
ปธาน -ปติน
Avesta อเวสตาร์
mahaantaa mitraa varunaa samraajaa devaav asuraaha sakhe
sakhaayaam ajaro jarimne agne martyaan amartyas tvam nah
มาหานทา มิทรา วรุณา สามรายา เทวา อสุราหา สักขี
สักขายาม อจาโร จาริมเน อัคเน มาตะยาน อมาตะยัส ตะวาม นะ
Sanskrit สันสกฤต
mahaantaa mitraa varunaa devaav ahuraaha sakhe ya fedroi vidaat
patyaye caa vaastrevyo at caa khatratave ashaauno ashavavyo
มาหานทา มิทรา วรุณา เทวา อหุราหา สักขี ยะ ฟิโทร วิทาท
ปัตยายิ คา วาสสะเตวโย อัท คา กาทราตาเว อัสชาอุโน อัสชาวาวโย
อเวสตาร์
mithrəm yazai zaothrabyo
มิทราม ยาซาอิ โสท ทรา ภโย
สันสกฤต
mitram yajai hotrabhyah
มิทราม ยาจาอิ โห ตรา ภะยา
ยาซิดี้นั้นถูกกล่าวหาว่าเป็นพวกบูชาปีศาจในสายตาพวกมุสลิมชาวเคิร์ดซึ่งเป็นพวกซุนหนี่หรือหากจะหันไปทางด้านอิรักพวกนั้นก็เป็นชิอะห์ พวก ยาซิดี้
จึงเหมือนสิ่งที่แปลกประหลาดของสังคมเพราะพวกเขาบูชาเทพเจ้านกยูงซึ่งตามความเชื่อของศาสนายาซิดี้
เชื่อในพระเจ้าเป็นผู้สร้างโลกที่ได้วางไว้ภายใต้การดูแลของเจ็ดเทพศักดิ์สิทธิ์.......เทวดาหัวหน้า Melek Taus, ผู้ที่เป็นเทพนกยูง เป็นผู้ปกครองโลกความเชื่อนี้ตั้งขึ้นอยู่บนความเชื่อลึกลับซึ่งสะท้อนความเชื่อลัทธิซูฟี่ Sufi เทพเจ้านกยูงนี้ที่ทำให้เกิดทั้งสิ่งดีและไม่ดีขึ้นต่อแต่ละคนบนโลก เทพเจ้านกยูงนี้ก็คือ เทวดา อิบริส ในศาสนาอิสลามที่ปฏิเศสที่จะทำความเคารพมนุษย์ อดัม และ อีฟเมื่อพระเจ้าขอ ซึ่งทำให้อิบริสกลายเป็นซาตานในภายหลัง และการเชื่อมโยงของยาซิดี้ที่มีต่อ อิบริสในลัทธิซูฟี่นี้เองทำให้พวกยาซิดี้โดนชาวมุสลิมรอบๆบ้านมองว่าพวกเขาบูชาซาตาน
ประเพณีมีการบูชาไฟด้วยตะเกียงคล้ายพวกพราหมณ์ฮินดูในเอเชียใต้
พวกผู้ชายก็น่าสงสารพอกันคะ ไปเป็นทหารและถูกฆ่าตายและจับทรมาน พวกผู้หญิง
เด็กและคนแก่ติดอยู่บนเขาซินจาร์ที่อิรักลงมาไม่ได้เพระถ้าลงมาก็โดนไอซิสฆ่า
สถาปัตยกรรมแบบ ยาซิดี้
จาก ยาซิดี้ ถึง ฤคเวท
ยาซิดี้คือใคร? ชื่อชนชาติของพวกเขาเพิ่งจะมาเป็นที่รู้จักในประเทศไทยเมื่อไม่นานมานี้หลังจากเหตุการณ์ที่พวกเขาโดนพวกไอซีสจับไปขายเป็นทาส โดยเฉพาะอย่างยิ่งบรรดาเด็กสาวชาวยาซิดี้ที่เรื่องชื่อในหมู่พวกนักรบไอซีสว่าสวยที่สุดในบรรดาหญิงสาวชนชาติต่างๆ...... ซึ่งพวกไอซีสจะขายเด็กสาวยาซิดี้ให้ไปเป็นเมียของพวกตนซึ่งราคาจะถูกกำหนดตามรูปร่างหน้าตาของพวกเธอเช่นคนที่มีตาสีฟ้าก็จะยิ่งราคาแพง เป็นต้น ..........ประชาชนชาวยาซิดี้หลักส่วนใหญ่มักจะอาศัยอยู่ที่ประเทศอิรักชาวยาซิดี้จัดอยู่ในตระกูลหนึ่งของเผ่าโบราณกลุ่มหนึ่งที่มาจากอิหร่าน ที่เรียกว่าพวกซาโกรส Zagros เพราะสถานที่ตั้งชนกลุ่มนี้แรกเริ่มอยู่บริเวณหุบเขาซาโกรส ใกล้กับพรมแดนทางตะวันตกเฉียงเหนือของอิหร่านซึ่งมีอาณาเขตครอบครุมสามเขตแดนยุทธศาสตร์อันได้แก่ ประเทศอิรัก ประเทศ เคอรดีสถาน และ ประเทศอิหร่าน........ แม้จะมีบรรพบุรุษแต่ดึกดำบรรพ์มาจากอิหร่านแต่พวกเขาส่วนใหญ่อาศัยอยู่ที่ นีเนเว่ห์ Ninaveh คือ นครหนึ่งในประเทศอิรักที่ชาวยาซิดี้หลักๆจะอยู่กันที่นั้น ซึ่งเป็นเมืองโบราณที่ตั้งอยู่ลุ่มน้ำไทกริสประเทศอิรัก ดังนั้นชาวยาซิดี้จึงไม่สามารถบอกได้แน่นอนว่าเป็นชนของประเทศใดกันแน่ แต่ที่แน่นอนพวกเขาเป็นทั้งอิรัก อิหร่าน หรือพวกชาวเคิร์ด จากเคอรดีสถาน กระจายตัวกันอยู่ในเขตแดนพวกเขามีวัฒนธรรมกลุ่มชนของตัวเอง ที่เรียกว่ายาซิดี้
และมีระบบวรรณะที่จะไม่แต่งงานข้ามเชื้อชาตินอกจากจะเป็นยาซิดี้ด้วยกัน ในสังคมยาซิดี้การเปลี่ยนศาสนาความเชื่อเป็นสิ่งต้องห้ามเช่นเดียวกับการแต่งงานและการมีสัมพันธ์กับระหว่างวรรณะที่แตกต่างกันนี้ก็ยังเป็นสิ่งต้องห้ามเช่นกัน เคยมีรายงานว่าเด็กสาวชาวยาซิดี้คนหนึ่งไปหลงรักผูชายต่างศาสนาเธอจึงลงโทษด้วยการถูกเขวี้ยงหินจนตาย ในสังคมแบบดั้งเดิม Yazidi ชีคคือผู้นำสูงสุดที่ตอบสนองบทบาทของผู้นำทางศาสนาในขณะที่เป็นประมุขฆราวาสของชุมชนภายใต้โครงสร้างระบบวรรณะที่เข้มงวด
ว่ากันว่ายาซิดี้นั้นมาจากคำว่า ยาสแดน ซึ่งมาจากภาษาอิหร่านซึ่งแปลว่า ควรค่าแก่การบูชา ศาสนาของพวกยาซิดี้ก็คือ ศาสนา ยาซินีสซึ่ม
Yazinism ซึ่งหมายความว่าทุกคนที่นับถือศาสนานี้ก็คือชาวยาซิดี้ ......มีห์รดัด ไอซาดี้ Mehrdad Izady นักวิชาการด้านชนชาติในตะวันออกกลางกล่าวว่า ศาสนาของชาวยาซิดี้คือ ศาสนาลูกผสมระหว่างศาสนาโบราณดั่งเดิมของอิหร่านคือ การบูชาเทพเจ้าแห่งแสงสว่าง
พระมิทิรา Mithra เหรอในศาสนาพุทธนิกายมหายานคือ อมิตาภะพุทธเจ้า Amitab Buddha ทั้งสองมีความหมายเดียวกันคือ แสงสว่าง หรือพระอาทิตย์ และศาสนานี้เป็นศาสนาดั้งเดิมของชาวอิหร่านซึ่งต่อมากลายเป็นศาสนาโซโรเอสเตอร์ที่มีการทำสมาธิด้วยการบูชาไฟซึ่งยังคงปฏิบัติกันในหมู่ชาวอิหร่านสายโซโรเอสเตอร์ ในวิหารศักดิ์สิทธ์ของพวกโซโรเอเตอร์ซึ่งมีไฟโบราณที่พวกเขาจุดบูชาเทพเจ้าต่อเนื่องมาจนถึงทุกวันนี้และไม่เคยดับเลยเป็นเวลามากกว่า 2500 ปีในวิหารหมู่บ้าน Rabatat ราบัททัด ในจังหวัด ยัสด์ Yazd ซึ่งอยู่ค่อนไปทางตะวันออกเฉียงใต้ของอิหร่าน อาจจะด้วยเหตุผลที่อยู่ทางทิศตะวันออกนี้เองพวกเขาบางส่วนจึงหนีการเข้ามาของศาสนาอิสามไปทางตะวันออกและตั้งรกรากทางตะวันตกของอินเดียที่นับถือโซโรเอสเตอร์ปัจจุบันมักจะเป็นคนอินเดียที่ผิวค่อนไปทางขาวและตาสีอ่อน
กลับเข้าเรื่องชาวยาฺดี้ต่อว่าศาสนาของพวกเขาคือการเอาศาสนาของชาวอิหร่านดั้งเดิมศาสนาของอิรักโบราณหรือเมโสโปเตเมียแล้วก็ยังผนวกเข้ากับกับศาสนาอิสลามที่แผ่ขยายอิทธิพลจากอาระเบียเข้าสู่ตะวันออก เป็นเรื่องที่น่าแปลกอย่างนึงสำหรับศาสนาพราหมณ์ และพุทธของอินเดียที่พวกวรรณะสูงต่างก็ใช้ภาษาสันสกฤตSanskrit ซึ่งนักวิชาการได้กล่าวว่าภาษาสันสกฤตนั้นเป็นภาษาพี่น้องกันกับภาษาอเวส Avest และ พวกท่าน ซาราธุสตรา ศาสดาของศาสนาโซโรเอสเตอร์ก็เป็นแขกอิหร่านเผ่าที่พูดภาษาอเวส ซึ่งเป็นภาษาที่อยู่ในตระกูลใกล้กับภาษาสันสกฤตในอินเดียที่พวกพรามณ์และพุทธใช้ .....ถ้าจะเปรียบเทียบความเหมือนนั้นคงพอๆกับเทียบภาษาไทยกับภาษาลาว......ภาษา อเวสถานนั้นพัฒนามาจากภาษา อราไมแอ็ค Aramaic ของชาวอราไมต์
เปรียบเทียบ ภาษา สันสกฤตเทียบกับภาษาอเวสตาร์
หิรัญญา - ซารันย่า
เสนา - เหนา
กษัตริย์ตรา กโสตรา
ชิวหา - ฮิสวา
หิมา -สิมา
ปธาน -ปติน
Avesta อเวสตาร์
mahaantaa mitraa varunaa samraajaa devaav asuraaha sakhe
sakhaayaam ajaro jarimne agne martyaan amartyas tvam nah
มาหานทา มิทรา วรุณา สามรายา เทวา อสุราหา สักขี
สักขายาม อจาโร จาริมเน อัคเน มาตะยาน อมาตะยัส ตะวาม นะ
Sanskrit สันสกฤต
mahaantaa mitraa varunaa devaav ahuraaha sakhe ya fedroi vidaat
patyaye caa vaastrevyo at caa khatratave ashaauno ashavavyo
มาหานทา มิทรา วรุณา เทวา อหุราหา สักขี ยะ ฟิโทร วิทาท
ปัตยายิ คา วาสสะเตวโย อัท คา กาทราตาเว อัสชาอุโน อัสชาวาวโย
อเวสตาร์
mithrəm yazai zaothrabyo
มิทราม ยาซาอิ โสท ทรา ภโย
สันสกฤต
mitram yajai hotrabhyah
มิทราม ยาจาอิ โห ตรา ภะยา
ยาซิดี้นั้นถูกกล่าวหาว่าเป็นพวกบูชาปีศาจในสายตาพวกมุสลิมชาวเคิร์ดซึ่งเป็นพวกซุนหนี่หรือหากจะหันไปทางด้านอิรักพวกนั้นก็เป็นชิอะห์ พวก ยาซิดี้
จึงเหมือนสิ่งที่แปลกประหลาดของสังคมเพราะพวกเขาบูชาเทพเจ้านกยูงซึ่งตามความเชื่อของศาสนายาซิดี้
เชื่อในพระเจ้าเป็นผู้สร้างโลกที่ได้วางไว้ภายใต้การดูแลของเจ็ดเทพศักดิ์สิทธิ์.......เทวดาหัวหน้า Melek Taus, ผู้ที่เป็นเทพนกยูง เป็นผู้ปกครองโลกความเชื่อนี้ตั้งขึ้นอยู่บนความเชื่อลึกลับซึ่งสะท้อนความเชื่อลัทธิซูฟี่ Sufi เทพเจ้านกยูงนี้ที่ทำให้เกิดทั้งสิ่งดีและไม่ดีขึ้นต่อแต่ละคนบนโลก เทพเจ้านกยูงนี้ก็คือ เทวดา อิบริส ในศาสนาอิสลามที่ปฏิเศสที่จะทำความเคารพมนุษย์ อดัม และ อีฟเมื่อพระเจ้าขอ ซึ่งทำให้อิบริสกลายเป็นซาตานในภายหลัง และการเชื่อมโยงของยาซิดี้ที่มีต่อ อิบริสในลัทธิซูฟี่นี้เองทำให้พวกยาซิดี้โดนชาวมุสลิมรอบๆบ้านมองว่าพวกเขาบูชาซาตาน
ประเพณีมีการบูชาไฟด้วยตะเกียงคล้ายพวกพราหมณ์ฮินดูในเอเชียใต้
พวกผู้ชายก็น่าสงสารพอกันคะ ไปเป็นทหารและถูกฆ่าตายและจับทรมาน พวกผู้หญิง
เด็กและคนแก่ติดอยู่บนเขาซินจาร์ที่อิรักลงมาไม่ได้เพระถ้าลงมาก็โดนไอซิสฆ่า
สถาปัตยกรรมแบบ ยาซิดี้