พุทธะ แปลว่า รู้ ตื่น เบิกบาน ซึ่งก็หมายถึงจิตที่มีปัญญารู้แจ้งเห็นจริงในชีวิตและโลกแล้ว เมื่อรู้แล้วก็หายโง่งมงาย และไม่มีความทุกข์ทางจิตใจ (นิพพาน)

ไสยะ แปลว่า หลับ คือหมายถึง ยังไม่เป็นพุทธ ยังละเมอๆเชื่อตามตำราหรือตามคนอื่นอยู่ ซึ่งก็หมายถึงจิตที่ยังไม่มีปัญญารู้แจ้งชีวิตและโลก ยังโง่งมงายอยู่ และยังมีความทุกข์ทางจิตใจอยู่

ปล. ควรมองดูว่าเรา (ตามที่สมมติเรียก) ตื่นหรือหลับอยู่? ถ้ายังเชื่อว่ามีจริงหรือเป็นจริงโดยยังพิสูจน์ไม่ได้ ก็ไม่เป็นพุทธะ