วิปัสสนา

การเจริญภาวนาในทางพระพุทธศาสนา มีอยู่ 2ประการ
เรียกทางศัพท์เทคนิคว่า
สมถะภาวนา
วิปัสสนาภาวนา

สมถะภาวนาคือการฝึกอบรมเพื่อให้จิตใจสงบอย่างเดียว มุ่งไปในทางสงบอย่างเดียวเรียกว่าสมถะ

ส่วนการวิปัสสนานั้น เพื่อให้เกิดปัญญา ให้รู้แจ้งเห็นจริงทั้งหลายตามสภาพที่เป็นจริง อย่างนี้เค้าเรียกว่าการเจริญวิปัสสนา

เรื่องวิปัสสนาเป็นเรื่องของปัญญา เรื่องความรู้ความเข้าใจ ไม่ใช่เรื่องขลัง ไม่ใช่เรื่องของไสยศาสตร์ ไม่ใช่เรื่องของการปลุกเสก ไม่ใช่เป็นการทำพิธีอะไรๆต่ออะไรต่างๆ ดังที่เราเห็นๆกันอยู่ทั่วไป ที่เค้าบอกว่าได้ พรหม ได้วิปัสสนา เชี่ยวชาญในทางจิต มานั่งปลุกเสก ดังนั้นการวิปัสสนาจะไม่ไปนั่งปลุกเสกใดๆ จะไม่ทำพิธีในรูปอย่างนั้น

เพราะการกระทำอย่างนั้นเป็นการกระทำเป็นความโง่เขลา ไม่ใช่วิสัยของผู้มีปัญญา ที่เจริญปัญญาในทางพระพุทธศาสนา จะไม่เป็นคนโง่ จะไม่เป็นคนหลงคนงมงาย แต่จะเป็นคนมีสติ มีปัญญา เข้าใจสิ่งทั้งหลาย ถูกต้องตามสภาพที่เป็นจริง จึงเรียกว่าเป็นนักวิปัสสนา

วิปัสสนานั้นแปลว่า รู้แจ้งเห็นจริงในเรื่องอะไรต่างๆที่ควรจะรู้ควรเข้าใจ แล้วความเห็นแจ้งเห็นจริงนั้น เมื่อเกิดขึ้นในใจของบุคคลใดแล้วทำให้บุคคลนั้น หลุดพ้นจากความทุกข์ ความเดือดร้อนในชีวิตประจำวัน นั่นคือจุดหมาย ให้เราเข้าใจให้ตรงเป้าหมาย ว่าการฝึกฝนอบรมนั้นถูกต้อง เพื่อทำให้เกิดปัญญา รู้แจ้งเห็นจริงในสิ่งทั้งหลาย แล้วจิตเราสงบ สะอาด สว่าง หลุดพ้นจากความทุกข์ความเดือดร้อน จึงจะเรียกได้ว่าได้ผลจากการวิปัสสนา ในที่เราเข้าไปปฏิบัติกัน

หลวงพ่อปัญญานันทภิกขุ

http://www.bhikkhupanyananda.org/…/jukeb…/2522_panya_003.mp3