ระฆังน้อยจากผาสะแคง

                      ที่มุมเล็กๆ ของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร มีระฆังน้อยลูกหนึ่งแขวนไว้ ดูเหมือนของประดับมากกว่า โบราณวัตถุ
และไม่น่าสนใจเท่าไรนัก แต่ด้วยความงามอย่างเรียบๆ แม้จะแขวนไว้อย่างโดดเดี่ยวนอกห้องจัดแสดงหลัก แต่แสงเงาจากด้านนอกช่วย
ทำให้ระฆังงามอยู่ไม่น้อย

                     ระฆังน้อยมีประวัติยาวนาน สร้างในแผ่นดินล้านนา ในปีที่เชียงใหม่ถูกอังวะรุกราน เนื่องจากเกิดการแย่งชิงอำนาจขึ้น
เมื่ออังวะบุกมาได้แล้วก็ตั้งให้พระยาน่านครองเมืองเชียงใหม่

มีจารึกบนระฆัง ปรากฏข้อความดังนี้

" ... จุลศักราชได้ ๙๗๖ ตัว ปีกาบยี่ พระมหาป่าใหม่ เมิงญิงเจ้า และพระมหาเถร เจ้าวัดหนองผา แลพระมหาเถรเจ้าวัดก่อน้อย แลสิสสานุสิสสชู่ตน ชักเชิญพระสังฆเจ้าแลอุบาสกอุบาสิกา พ่อออกแม่ออก ในเงินยิงเมิงภูคา เมิงฝาง เจ้าขุนนักบุญชู่ตน พร้อมกันสร้างเด็งลูกนี้ สิ้นทอง ๕ หมื่น นำมาไว้ตีบูชาพระบาทเจดีย์เจ้าผาสะแคงขุนฝางไว้กับพระบาท ตราบมล้างกัป พระสามจอมแก้วชื่อทิพรส ได้ทองพันน้ำ ปรารถนาเป็นทักขิณสาวก ... "

จขกท.แปลพอได้ใจความว่า

    เมื่อ พ.ศ.๒๑๘๑ พระมหาป่าใหม่ ,พระมหาเถร เจ้าอาวาสวัดหนองผาและพระวัดก่อน้อย พร้อมทั้งศิษยานุศิษย์นิมนต์พระและชักชวน
ผู้คนที่เลื่อมใสในพระพุทธศาสนา จากเมืองภูคา,เมืองฝาง พรอมใจสร้างระฆังน้อยลูกนี้ เพื่อไว้บูชาที่วัดพระบาทเจดีย์ผาสะแคง
ขอให้อยู่จนตราบจนสิ้นกัปกันป์  พระสามจอมแก้วชื่อทิพรส  ขออธิฐานปราถนาเป็นพระอัครสาวกเบื้องขวาของพระพุทธเจ้าที่จะตรัสรู้
ต่อไปในภายภาคหน้า...


๏ คำอธิบาย
-จุลศักราช ๙๗๖ ตรงกับพุทธศักราช ๒๑๕๘ ( พ.ศ.๒๑๘๑ )
-เมืองญิง เงินยิง เมิงฝาง ไม่แน่ว่าหมายถึงเมืองย่าง (น่าน) เมิงภูคา (น่าน) เมืองเงินยาง (เชียงแสน) และเมืองฝาง (เชียงใหม่)
-พ่อออกแม่ออก หมายถึง โยมอุปฐาก
-ชู่ตน แปลว่า ทุกคน
-เด็ง แปลว่า กระดิ่ง ในที่นี้หมายถึงระฆังน้อย
-ทักขิณสาวก หมายถึงพระอัครสาวกเบื้องขวา คือปรารถนาจะเป็นอย่างพระเสรีบุตรในพุทธันดรหน้า
- ผาสะแคง น่าจะหมายถึงการ ตะแคง  การตั้งขึ้น หมายถึงลักษณะหน้าผาเอียง หรือเขาพิงกัน
- ระฆังน่าจะได้มาจาก วัดในเขตดอยเต่า อำเภอฝางจังหวัดเชียงใหม่

ขอขอบคุณเจ้าของข้อมูลไว้ ณ ที่นี้