นักวิทยาศาสตร์ทางกายภาพ คือ ตรวจวัดผลที่เกิดขึ้นโดยทางตา หู จมูก ลิ้น กาย     แต่ไม่รวมใจ (เฉพาะการกระทำทางจิตที่ไม่ได้ส่งผลแสดงออกให้รับรู้ได้ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย)  
กระบวนการทางวิทยาศาสตร์  ประกอบด้วย  การสังเกต  การตั้งสมมุติฐาน  และการทดลอง  

ส่วนนักวิทยาศาสตร์ทางจิตก็มีขั้นตอนการสังเกต  การตั้งสมมุติฐาน และการทดลอง เช่นเดียวกัน

ตัวอย่างกรณีเลนส์รวมแสง (อังกฤษ: burning glass หรือ burning lens) คือเลนส์นูนขนาดใหญ่ที่ใช้ในการรวมแสงอาทิตย์ให้ตกกระทบลงในพื้นที่เล็กๆ ทำให้พื้นที่นั้นมีความร้อนสูงขึ้นจนกระทั่งทำให้พื้นผิวสามารถจุดติดไฟได้

ผมจึงตั้งข้อสังเกตว่า  ถ้าเราสามารถรวมจิตของเราให้หยุดนิ่งจนเล็กได้มากที่สุดเหมือนกับจิตเราเป็นเลนส์รวมแสงแล้ว  วัดผลที่เกิดขึ้นว่า  จะเกิดอะไรขึ้นได้บ้าง   การตั้งสมมุติฐานกรณีจิตรวมได้ดั่งเช่นเลนส์รวมแสงแล้ว  ก็อาจเกิดการเปลี่ยนสภาพไปอย่างใดอย่างหนึ่ง  เช่น เดียวกับ  อากาศ ควบแน่นกลายเป็นไอหมอก   ไอหมอกควบแน่นกลายเป็นน้ำ  

ผมจึงทดลองทำสมาธิรวมจิตให้หยุดนิ่งเป็นหนึ่งเดียว  นอกจากหยุดนิ่งแล้ว ก็รวมจิตให้ควบแน่นเข้าจนเล็กที่สุดเท่าที่จะเล็กได้เช่นเดียวกับเลนส์รวมแสง ภายในตัวของเรา  แล้ววัดผลการทดลองทางจิตที่เกิดขึ้นว่า จิตจะเปลี่ยนสภาพไปอย่างไรได้บ้าง  หรือก่อให้เกิดพลังอะไรขึ้นใหม่ได้บ้างหรือไม่    ผลคือ...................(ให้ท่านที่มีหัววิทยาศาสตร์สมัยใหม่ลองทำดู และจดบันทึกผลการทดลองที่ได้ครับ) .................