" .. เมื่ออยากทราบความจริงจากใจ จำต้องมีเครื่องมือพิสูจน์
เครื่องมือพิสูจน์ใจได้แก่ธรรมเท่านั้น นอกนั้นไม่มีสิ่งใดจะสามารถพิสูจน์ได้
การภาวนาเป็นการพิสูจน์ใจโดยตรง

ผู้มีสติดีมีความเพียรมาก มีทางพิสูจน์ความจริงของใจ
ให้เห็นชัดเจนได้เร็วยิ่งขึ้นผิดธรรมดา คำว่าเครื่องมือคือธรรมนั้น
โปรดทราบว่า ส่วนใหญ่คือ สติปัฏฐาน ๔ และสัจธรรม ๔ เป็นต้น

ส่วนย่อยแต่จำเป็นทั้งในขั้นเริ่มแรกและขั้นต่อไป
ได้แก่ อานาปานสติ หรือพุทโธ เป็นต้น เป็นบท ๆ ไป
ที่ผู้ภาวนานำมากำกับใจแต่ละบทละบาท เรียกว่าเครื่องมือพิสูจน์ใจทั้งสิ้น

เมื่อใจพร้อมกับเครื่องมือคือธรรมบทต่าง ๆ ได้รวมกันเข้าเป็นคำภาวนา
มีสติเป็นผู้ควบคุมให้ระลึกรู้อยู่กับลมหายใจ หรือธรรมบทใดก็ตามโดยสม่ำเสมอ
ไม่ให้จิตเผลอออกไปสู่อารมณ์ภายนอก

ไม่นานกระแสของใจที่เคยสร้างอยู่กับอารมณ์ต่าง ๆ
จะค่อยรวมตัวเข้ามาสู่จุดเดียว คือที่กำลังทำงานโดยเฉพาะ
ได้แก่คำภาวนา ความรู้จะค่อย ๆ เด่นขึ้นในจุดนั้น
และแสดงผลเป็นความสงบสุขขึ้นมาให้รู้เห็นได้อย่างชัดเจน .. "


หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
๒๐ กรกฎาคม ๒๕๑๔