บางส่วนจาก http://www.buddhadasa.com/shortbook/nippanforall.html

...การที่ไฟนี้จะดับไป กิเลสจะดับไปนี้ มันมีได้ทั้งสองอย่าง คือ

(๑) มันดับของมันเองก็ได้,

(๒) มีผู้ทำให้ดับก็ได้; คือว่า มีการประพฤติปฏิบัติทำให้กิเลสไม่เกิด หรือดับมันเสีย มันก็ดับเพราะมีผู้ทำให้ดับ,

แต่ถึงอย่างไรมันก็ยังมีการดับของมันเอง เพราะมันหมดเหตุหมดปัจจัยของมันเอง
ไม่ต้องมีใครมาทำให้ดับมันก็ดับ เพราะว่ากิเลสนี้มันก็เป็นสังขารธรรมตามธรรมดา
คือสิ่งที่เกิดมาจากเหตุจากปัจจัย เป็นไปตามเหตุตามปัจจัย;
เมื่อเหตุปัจจัยหมดลงขาดลง มันก็ดับของมันเอง.

---

ตามหลักพระธรรมคำสอนแบบพุทธศาสนาเถรวาท
จากข้อเขียน ที่นำมาข้างบนนี้ คือ

กิเลสจะดับไปนี้
(๑) มันดับของมันเองก็ได้,
แต่ถึงอย่างไรมันก็ยังมีการดับของมันเอง
เพราะมันหมดเหตุหมดปัจจัยของมันเอง ไม่ต้องมีใครมาทำให้ดับมันก็ดับ
เพราะว่ากิเลสนี้มันก็เป็นสังขารธรรมตามธรรมดา
คือสิ่งที่เกิดมาจากเหตุจากปัจจัย เป็นไปตามเหตุตามปัจจัย;
เมื่อเหตุปัจจัยหมดลงขาดลง มันก็ดับของมันเอง.

---

คำถามสนทนา ขอคำอธิบาย ตามหลักมหาปเทส สี่

คำกล่าว ดังกล่าว
เป็นคำสอนของพระพุทธศาสดาปรากฏอยู่ในพระธรรม วินัย อภิธรรม พระสูตรใด  
หรือว่า เป็นคำ อธิบายเพื่อให้สอดคล้องกับพระสูตรใด
หรือว่า เป็นการบัญญัติคำขึ้นมาใหม่

ขอบคุณครับ