การที่เพชรแข็งแต่เปราะ นั้น

อธิบายได้ว่าเพชรนั้น มีโครงสร้างโมเลกุลแบบ Covalent crystal โดยมีพันธะโคเวเลนต์ที่แข็งแรง
ซึ่งทำให้ตัวมันมีลักษณะเด่น คือ มีความแข็ง (Hardness) สูงสุด ต้องใช้แรงมากที่จะทำให้ตัวมันเปลี่ยนรูปได้
แต่เมื่อได้รับแรงมากถึงจุดหนึ่งแล้วก็จะเปลี่ยนรูปไปแบบหมดสภาพไปทันที คือความเปราะ (Brittle) นั่นเอง

เมื่อนำเอาเพชรมาขูดกับสิ่งอื่น แรงที่เรากดชิ้นเพชรไปที่วัตถุอื่นนั้น จะทำให้เกิดแรงต่อพื้นที่สูง
กล่าวคือ หากจับชิ้นเพชรแล้วเอาเหลี่ยมคมของเพชรไปขูดที่เหล็ก แรงต่อพื้นที่ที่กระทำต่อเหล็กจะสูง
เหล็กจึงเป็นรอย เพราะว่าเหล็กมีค่า "ความแข็ง" น้อยกว่าเพชร โมเลกุลของเหล็กจึงเปลี่ยนรูปได้เมื่อถูกเพชรขูด
โดยที่แรงปฏิกิริยาที่กระทำต่อเพชร ณ จุดเหลี่ยมนั้น ไม่สามารถทำให้โครงสร้างเพชรเปลียนรูปได้

แต่เมื่อเรานำเพชรมา "ทุบ"
โครงสร้างโมเลกุลของเพชรจะไม่สามารถทนแรง Stress ได้มาก ซึ่งแรง stress นี้จะทำให้โครงสร้างเพชร
เกิดการถูกสลายพันธะโคเวเลนต์ และทำให้โครงสร้างโมเลกุลแบบ Covalent crystal นั้นแยกออกในแนวเรียบ (cleavage)
ทำให้เพชรชิ้นนั้นแตกออกทันทีครับ  เรียกว่า "ความเปราะ" นั่นเองครับ