(บางส่วน)

ที่แท้นั้นคำสอนที่เป็นแกนอภิธรรมนี้ มาจากพระสูตร  
อย่างพระสูตรสำคัญ ๆ นี้ ให้ไปดูอย่างพระสูตรเล่ม ๑๖ นี้ ก็แกนของพวกปฏิจจสมุปบาท

เล่ม ๑๖ นี้ ปฏิจจสมุปบาทแทบทั้งเล่มเลย เรียกว่า นิทานวรรค  คำว่า "นิทาน" นั้น แปลว่า เหตุ
ไม่ใช่นิทานเรื่องเล่าในภาษาไทย นิทานแปลว่าเหตุ นิทานวรรคก็คือเรื่องปฏิจจสมุปบาท  เล่ม ๑๖ นี้ แทบทั้งเล่มเป็นปฏิจจสมุปบาท  

เล่ม ๑๗ ก็เรื่องขันธ์ ๕ แทบทั้งเล่มเลย เรียกว่าขันธวารวรรค  นี่เรื่องธรรมะในนั้นก็คือตัวหลักธรรมในขั้นปรมัตถ์นี่แหละ  
แต่ว่าเริ่มเรื่องก็จะบอกว่าครั้งนั้นพระพุทธเจ้าประทับที่นั่น แล้วก็ใครมา แล้วพระพุทธเจ้าตรัสตอบใคร หรือทรงอธิบายแก่ใคร  
แล้วก็ต่อไปเล่ม ๑๘  ก็จะเรื่องอายตนะ  อายตนะ๖ ตา หู จมูก ลิ้น กายใจ อะไรพวกนี้  

แล้วก็ไปเล่ม ๑๙, เล่ม ๑๙  ก็จะไปอธิบายหลักธรรมที่เป็นภาคปฎิบัติ  นี่แหละภาคปฎิบัติ  
แต่เป็นตัวเนื้อปฎิบัตินะ เป็นองค์ธรรมในการปฎิบัติ ก็จะเป็นตัวเนื้ออย่างเช่น เรื่องมรรค อย่างนี้ มรรคมีองค์ ๘
เรื่องโพชฌงค์ ๗, เรื่องอิทธิบาท ๔ , เรื่องสติปัฏฐาน ๔, สติปัฏฐาน ๔   ก็อยู่เล่ม ๑๙
นี่ รวมแล้วก็คือหลักธรรมที่เรียกว่า โพธิปักขิยธรรม ๓๗ ประการ อยู่เล่ม ๑๙
ธรรมะภาคปฎิบัติที่นำไปสู่การตรัสรู้อยู่เล่มนี้หมดเลย

แล้วธรรมะในนี้ เล่ม  ๑๖, ๑๗, ๑๘, ๑๙ นี้ เข้าไปเป็นแกนหลักอภิธรรม
ดังนั้น พื้นอภิธรรมแท้ ๆ นี้อยู่ในพระสูตร  เสร็จแล้วเวลาจะเอาธรรมะที่ไปเรียนอภิธรรมมาใช้ประโยชน์ ก็ต้องสอนแนวพระสูตร
พระสูตรก็ทั้งเป็นฐานให้แก่อภิธรรม  แล้วก็เป็นตัวดึงเนื้ออภิธรรมมาใช้ประโยชน์

-------------


เป็นส่วหนึ่งของธรรมบรรยายอยู่ในชุด "ถ้ารู้ขั้นนี้ได้ ก็เริ่มถึงเนื้อในของพระพุทธศาสนา"
จากตอบปัญหาพระใหม่ แก่พระนวกะ รุ่นพรรษา ๒๕๔๙ ณ วัดญาณเวศกวัน
http://www.youtube.com/watch?v=S_MEOaLzkjA