มีข้อสงสัยอันหนึ่งที่ใคร่อยากจะเรียนปรึกษาด้านความเห็นจากทุกท่านครับ
อย่างที่เราทราบกันดีว่า แคว้นต่างๆในยุคชุนชิวนั้น มักจะมีกำแพงเมืองแค่ในเมืองสำคัญๆ หรือเมืองหลวงของแคว้นเท่านั้น บางแคว้นไม่มีกำแพงเมืองก็มี เพราะเป็นแคว้นเล็ก
การทำศึกส่วนใหญ่ในยุคชุนชิวก็ไม่ใช่การปิดล้อมตีเมือง แต่เป็นการรบด้วยกระบวนรถศึกในที่ราบ ศึกตัดสินแพ้ชนะในสมรภูมิที่สับประยุทธ์กันเลย ฝ่ายพ่ายแพ้ก็ยอมจำนนต่อผู้ชนะ หรือไม่ก็แตกหนีไปรวมกำลังพลมาใหม่ ไม่ต้องบุกล้อมตีเมืองกันให้เสียเวลา
พอล่วงเข้ายุคจั้นกั๋ว แคว้นใหญ่กลืนแคว้นเล็กๆไปหมด แคว้นใหญ่มีไพร่พลมากขึ้น ทรัพยากรและดินแดนก็มากขึ้น การรบเปลี่ยนจากกระบวนรถศึกมาเป็นกองทหารราบขนาดมหึมา พร้อมๆกับการสร้างกำแพงหินขนาดใหญ่ล้อมรอบเมืองสำคัญต่างๆ รวมไปถึงการสร้างด่านและป้อมปราการเอาไว้ตามชัยภูมิหรือจุดทางผ่านสำคัญอีกด้วย
แต่ทว่าในจงหยวนนั้น ไม่ค่อยมีชัยภูมิที่เป็นปราการธรรมชาติเท่าไหร่ อย่างดีก็มีเพียงแม่น้ำและลำคลองเท่านั้น ทำให้แคว้นต่างๆในจงหยวน หรือแม้แต่พวกที่มีดินแดนในจงหยวนหันมาสร้างกำแพงยักษ์ยาวหลายร้อยลี้เพื่อปกป้องดินแดนของตัวเองครับ แนวกำแพงยักษ์ของแต่ละแคว้นยาวๆมา อย่างของแคว้นเว่ยยาวเกือบพันลี้ในซานซี และมีอีกหลายแนวในเหอหนาน จนถึงรอบๆนครต้าเหลียง
- แคว้นฉีมีแนวกำแพงยาวตั้งแต่แม่น้ำหยวนเหอในเหอหนานใต้ ไปจรดเชิงเขาไท่ซานและทะเลตงไห่ยาวพันกว่าลี้
- แคว้นฉู่มีแนวกำแพง 2 ชั้น กั้นระหว่างเขตแดนของตนกับแคว้น หาน-เว่ย และสร้างเพิ่มเติมทางตะวันตกเพื่อป้องกันแคว้นฉิน
- แคว้นจ้าวมีแนวกำแพงรวมกันเกือบ 2 พันลี้ ทั้งด้านทิศเหนือที่ติดพวกชนป่าเถื่อน และทิศใต้แถบแม่น้ำจางสุ่ยเพื่อป้องกันแคว้นเว่ยบุกขึ้นเหนือ
- แคว้นเยี่ยนมีแนวกำแพงในเหลียวตงไปจรดเทือกเขาในซานซี และแนวกำแพงทางตะวันตกกั้นดินแดนของตนกับแคว้นจ้าว
- แคว้นฉินมีแนวกำแพงหลายแนวในซีเหอ สานเป่ย และเหอหนาน
ซึ่งประวัติศาสตร์บ่งบอกว่า การสร้างแนวกำแพงยักษ์ในยุคจั้นกั๋วมิได้ช่วยปกป้องดินแดนได้อย่างมีประสิทธิภาพเลย แนวกำแพงยักษ์ไม่เคยสามารถปกป้องดินแดนจากผู้รุกรานได้ แต่มันก็ยังถูกสร้างต่อเนื่องเป็นเวลากว่า 200 ปีตั้งแต่ต้นจนถึงปลายยุคจั้นกั๋วครับ
ผมเลยสงสัยว่า ในเมื่อมีบทเรียนเป็นเวลาหลายสิบปีให้แคว้นต่างๆเห็นแล้วว่า แนวกำแพงยันข้าศึกไม่ได้ แล้วทำไมแคว้นต่างๆกลับยังคงตั้งหน้าตั้งตาสร้างแนวกำแพงยักษ์ต่อไป?
ในทางกลับกัน ในยุโรปหรือญี่ปุ่น ที่มีการต่อสู้ระหว่างแคว้นต่างๆเช่นกัน กลับหันไปสร้างปราสาท-ป้อมปราการ เพื่อรวมศูนย์จุดป้องกันไปที่จุดยุทธศาสตร์สำคัญ คือ เมืองหลวงหรือศูนย์กลางการปกครองท้องถิ่น แทนที่จะสร้างแนวกำแพงยาวๆมาป้องกันพื้นที่กว้างใหญ่
ขอบพระคุณครับ
ทำไมรัฐต่างๆในยุคจั้นกั๋วถึงนิยมสร้างแนวกำแพงยักษ์ครับ?
อย่างที่เราทราบกันดีว่า แคว้นต่างๆในยุคชุนชิวนั้น มักจะมีกำแพงเมืองแค่ในเมืองสำคัญๆ หรือเมืองหลวงของแคว้นเท่านั้น บางแคว้นไม่มีกำแพงเมืองก็มี เพราะเป็นแคว้นเล็ก
การทำศึกส่วนใหญ่ในยุคชุนชิวก็ไม่ใช่การปิดล้อมตีเมือง แต่เป็นการรบด้วยกระบวนรถศึกในที่ราบ ศึกตัดสินแพ้ชนะในสมรภูมิที่สับประยุทธ์กันเลย ฝ่ายพ่ายแพ้ก็ยอมจำนนต่อผู้ชนะ หรือไม่ก็แตกหนีไปรวมกำลังพลมาใหม่ ไม่ต้องบุกล้อมตีเมืองกันให้เสียเวลา
พอล่วงเข้ายุคจั้นกั๋ว แคว้นใหญ่กลืนแคว้นเล็กๆไปหมด แคว้นใหญ่มีไพร่พลมากขึ้น ทรัพยากรและดินแดนก็มากขึ้น การรบเปลี่ยนจากกระบวนรถศึกมาเป็นกองทหารราบขนาดมหึมา พร้อมๆกับการสร้างกำแพงหินขนาดใหญ่ล้อมรอบเมืองสำคัญต่างๆ รวมไปถึงการสร้างด่านและป้อมปราการเอาไว้ตามชัยภูมิหรือจุดทางผ่านสำคัญอีกด้วย
แต่ทว่าในจงหยวนนั้น ไม่ค่อยมีชัยภูมิที่เป็นปราการธรรมชาติเท่าไหร่ อย่างดีก็มีเพียงแม่น้ำและลำคลองเท่านั้น ทำให้แคว้นต่างๆในจงหยวน หรือแม้แต่พวกที่มีดินแดนในจงหยวนหันมาสร้างกำแพงยักษ์ยาวหลายร้อยลี้เพื่อปกป้องดินแดนของตัวเองครับ แนวกำแพงยักษ์ของแต่ละแคว้นยาวๆมา อย่างของแคว้นเว่ยยาวเกือบพันลี้ในซานซี และมีอีกหลายแนวในเหอหนาน จนถึงรอบๆนครต้าเหลียง
- แคว้นฉีมีแนวกำแพงยาวตั้งแต่แม่น้ำหยวนเหอในเหอหนานใต้ ไปจรดเชิงเขาไท่ซานและทะเลตงไห่ยาวพันกว่าลี้
- แคว้นฉู่มีแนวกำแพง 2 ชั้น กั้นระหว่างเขตแดนของตนกับแคว้น หาน-เว่ย และสร้างเพิ่มเติมทางตะวันตกเพื่อป้องกันแคว้นฉิน
- แคว้นจ้าวมีแนวกำแพงรวมกันเกือบ 2 พันลี้ ทั้งด้านทิศเหนือที่ติดพวกชนป่าเถื่อน และทิศใต้แถบแม่น้ำจางสุ่ยเพื่อป้องกันแคว้นเว่ยบุกขึ้นเหนือ
- แคว้นเยี่ยนมีแนวกำแพงในเหลียวตงไปจรดเทือกเขาในซานซี และแนวกำแพงทางตะวันตกกั้นดินแดนของตนกับแคว้นจ้าว
- แคว้นฉินมีแนวกำแพงหลายแนวในซีเหอ สานเป่ย และเหอหนาน
ซึ่งประวัติศาสตร์บ่งบอกว่า การสร้างแนวกำแพงยักษ์ในยุคจั้นกั๋วมิได้ช่วยปกป้องดินแดนได้อย่างมีประสิทธิภาพเลย แนวกำแพงยักษ์ไม่เคยสามารถปกป้องดินแดนจากผู้รุกรานได้ แต่มันก็ยังถูกสร้างต่อเนื่องเป็นเวลากว่า 200 ปีตั้งแต่ต้นจนถึงปลายยุคจั้นกั๋วครับ
ผมเลยสงสัยว่า ในเมื่อมีบทเรียนเป็นเวลาหลายสิบปีให้แคว้นต่างๆเห็นแล้วว่า แนวกำแพงยันข้าศึกไม่ได้ แล้วทำไมแคว้นต่างๆกลับยังคงตั้งหน้าตั้งตาสร้างแนวกำแพงยักษ์ต่อไป?
ในทางกลับกัน ในยุโรปหรือญี่ปุ่น ที่มีการต่อสู้ระหว่างแคว้นต่างๆเช่นกัน กลับหันไปสร้างปราสาท-ป้อมปราการ เพื่อรวมศูนย์จุดป้องกันไปที่จุดยุทธศาสตร์สำคัญ คือ เมืองหลวงหรือศูนย์กลางการปกครองท้องถิ่น แทนที่จะสร้างแนวกำแพงยาวๆมาป้องกันพื้นที่กว้างใหญ่
ขอบพระคุณครับ