***

     เรื่องของ "คาเฟอีน" นั้นเป็นผลมาจากการใช้พืชชนิดหนึ่งที่ชื่อว่า "โคคา" เป็นส่วนผสมในการผลิตครับ  โดยเจ้า "โคคา" นี้มีคาเฟอีนและฤทธิื์์์ในการกระตุ้นประสาทแบบอ่อนๆอยู่เป็นทุนเดิมแล้ว  ซึ่งสมัยแรกๆนั้นมันมีกระทั่ง "โคเคน" ผสมอยู่ด้วยครับเพราะโคเคนก็คือสารที่สกัดมาจากต้นโคคาเหมือนกัน  ทว่าหลังมีการค้นพบข้อเสียของ "โคเคน" ในช่วงต้นคริสศตวรรษที่20จึงทำให้บริษัทโคล่าต่างๆทยอยตัดโคเคนออกไปจากส่วนผสมในที่สุด  ส่วนเรื่องสีดำของโค้กนั้นเป็นเพราะตอนแรกที่มีการวางจำหน่ายในร้านขายยามันมีสีนี้ตั้งแต่แรกแล้วจากสูตรในการปรุงครับ  กระทั่งเมื่อตัวเครื่องดื่มเริ่มได้รับความนิยมและมีการปรับสูตรอีกครั้งก็ยังคงเอกลักษณ์เป็นสีดำอยู่เช่นเคยไม่มีการเปลี่ยนเพราะทางบริษัทผู้ผลิตนั้นถือว่ามันเป็นเอกลักษณ์ของน้ำอัดลมประเภทโคล่าไปแล้ว  

     ทว่าในยุคหนึ่งบริษัท "โคคา-โคล่า" ที่มะริกันเองก็เคยมีแผนการจะทำ "โค้กไร้สี"   ขึ้นมาด้วยนะครับ  โดยตัวเครื่องดื่มนั้นจะมีสีใสเหมือนกับเหล้า "ว๊อดก้า" ที่ชาวรัสเซียนิยมชมชอบกันครับ  ทั้งนี้เพราะ "โคคา-โคล่า" เตรียมจะนำโค้กไร้สีตัวนี้ไปจำหน่ายในดินแดนสหภาพโซเวียต  แต่ต่อมาได้เกิดปัญหาทางการเมืองอย่างรุนแรงระหว่าง "มะริกัน" และ "โซเวียต" จนส่งผลให้มีการบอยคอตสินค้าทุกอย่างของมะริกันและโลกตะวันตกในกลุ่มประเทศคอมมิวนิสต์  ดังนั้นโครงการโค้กไร้สีตัวนี้จึงต้องถูกพับเก็บลงไปอย่างน่าเสียดายครับ

**ประวัติของโคล่า**

     โดยก่อนที่จะมาพูดถึงเรื่อง "โคล่า" นั้นเพื่อนๆทุกท่านต้องทำความเข้าใจกันอย่างหนึ่งก่อนครับว่า  ความจริงแล้วมันมีน้ำอัดลมที่มีรสซาบซ่าอยู่ตัวหนึ่งซึ่งได้ถูกคิดค้นแลพัฒนาขึ้นมาก่อนหน้าโคล่าเป็นระยะเวลานานแล้วครับโดยเจ้าน้ำดังกล่าวนั้นก็คือ "โซดา" นั่นเองครับ  จากบันทึกหลายแห่งเชื่อว่าผู้ที่คิดค้นโซดาเป็นคนแรกก็คือนักวิทยศาสตร์ชาวผู้ดีตีนแดงอังกฤษที่ชื่อว่า "โจเซฟ พริสต์ลีย์"  ซึ่งในวงการเคมีจะยกย่องกันให้บุรุษผู้นี้เป็น "บิดาแห่งก๊าซ" ครับ  เพราะพี่แกเล่นค้นพบก๊าซต่างๆจากการทดลองเป็นจำนวนมากทั้ง ออกซิเจน คาร์บอนมอนนอกไซด์ ไนตรัส แอมโมเนีย แลก๊าซที่เราๆท่านๆรู้จักกันดีอีกหลายตัวนั่นเอง

(รูปของนาย "โจเซฟ พริสต์ลีย์" บิดาแห่งก๊าซ)

     โดยต้นกำเนิดของ "โซดา" นั้นมาจากการที่วันหนึ่ง "พริสต์ลีย์" มานั่งพินิจดูฟองอากาศแปลกๆในถังหมักเบียร์แลเกิดความสงสัยว่าเจ้าฟองนี้มันคืออะไรกันแน่  เขาจึงได้ทดลองจุดเทียนเพื่อตรวจสอบดูจนพบว่าก๊าซในถังเบียร์สามารถเหนี่ยวนำควันของเทียนให้ไหลไปตามถังไม้โอ๊คได้  ดังนั้นเขาจึงนำแก้วน้ำสองใบมาเทสลับกันไปมาอย่างรวดเร็วเหนือถังหมักเบียร์ที่มีฟองฟอด  กระทั่งปรากฏว่าเจ้าก๊าซในถังได้ผสมเข้ากับน้ำเปล่าในแก้วจนเกิดฟองขึ้นมา  แลเมื่อ "พริสต์ลีย์" ทดลองชิมจึงพบว่ามันมีรสซาบซ่านอย่างที่ไม่เคยพบมาก่อนซึ่งนี่จึงเป็นต้น กำเนิดของ "ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์" แล "น้ำโซดา" นั่นเองครับ

(รูปเครื่องไม้เครื่องมือในห้องทดลองของ "โจเซฟ พริสต์ลีย์" ครับ)

     แลด้วยการค้นพบอันสุดวิเศษนี้เองจึงทำให้ "พริสต์ลีย์" เขียนผลการทดลองแลวิจัยออกมาให้ผู้คนในวงกว้างได้ทราบ  นอกจากนี้เขายังได้ทำการปรับปรุงวิธีผลิตน้ำโซดาขึ้นใหม่ด้วยอุปกรณ์ที่ใช้หลักการถ่ายเทของก๊าซ(ตามรูปด้านล่างครับ)  แลยังได้เขียนหนังสือเรื่อง "Impregnating water with fixed air" ขึ้นในช่วงประมาณปี ค.ศ. 1772 เพื่อเผยแพร่สรรพคุณของน้ำโซดาซึ่งเขาอ้างว่าสามารถนำมาใช้เป็นยารักษาโรคได้ด้วยครับ  ทว่าถึงแม้ "พริสต์ลีย์" จะเป็นบิดาของน้ำโซดาก็ตามแต่เรื่องตลกอย่างหนึ่งก็คือคนที่สามารถหากำไรเข้ากระเป๋าจากโซดานั้นกลับเป็นเภสัชกรชาวอังกฤษชื่อ "โทมัส เฮนรี่"  ที่คิดค้นอุปกรณ์ผลิตน้ำโซดาจากน้ำแร่ซึ่งเขาเชื่อว่ามีสรรพคุณมากกว่าน้ำธรรมดาทั่วไป  อีกทั้งนายเฮนรี่ยังได้ทดลองใส่ส่วนผสมจำพวกน้ำตาลแลน้ำมะนาวเข้าไป  จนเกิดเป็นน้ำอัดลมรสหวานซาบซ่านตัวแรกของโลกขึ้นอีกด้วยครับ

(รูปของอุปกรณ์ผลิตน้ำโซดาเวอร์ชั่นปรับปรุงของนาย"พริสต์ลีย์"  ซึ่งถูกนักธุรกิจหัวเสรายอื่นนำไปดัดแปลงจนนำไปสู่อุตสาหกรรมการผลิตน้ำอัดลมในเวลาต่อมา)

     ดังนั้นจึงทำให้ในประเทศอังกฤษช่วงปลาย คริสต์ศตวรรษที่18 นั้นมีนักธุรกิจจำนวนมากต่างพากันผลิตน้ำอัดลมออกมาวางขายกันอย่างเป็นล่ำเป็นสันซึ่งก็มีทั้งที่ประสบความสำเร็จแลล้มเหลว  แต่ทว่าในสงครามโซดาครั้งนี้กลับมีชายสองคนที่สามารถก้าวขึ้นมายืนอยู่ในหัวแถวได้ก็ คือ "นาย นิโคลาส พอล" กับ "นาย จาคอป ชเวป" นั่นเองครับ  โดยสองคนนี้แต่แรกนั้นเป็นคู่หูในการทำธุรกิจซึ่งประสบความสำเร็จจนร่ำรวยเพราะสามารถส่งน้ำอัดลมรสหวานไปขายยังตลาดต่างประเทศได้ตอนช่วงปี ค.ศ.1800  แต่เพราะเงินทองแลผลประโยชน์มูลค่ามหาศาลนี้เองที่เป็นตัวการทำให้ความสัมพันธ์ของชายทั้งสองต้องขาดสะบั้น  กระทั่งในที่สุดต่างฝ่ายจึงต่างแยกย้ายไปขายน้ำอัดลมในแบรนด์ของตัวเอง  ซึ่งนาย "ชเวป" นั้นดูจะสามารถผลิตน้ำอัดลมซึ่งเป็นที่นิยมของผู้คนได้มากกว่า (เห็นได้จากน้ำอัดลมแบรนด์ "ชเวป" ของเขายังคงมีให้เห็นอยู่ในปัจจุบันนั่นเองครับ)

(รูปขวดบรรจุน้ำอัดลมยุคแรกๆของบริษัท "ชเวป" ครับ)

**ขอแทรกนิดหน่อย**

สำหรับเพื่อนสมาชิกท่านใดก็ตามที่มีอายุอานามเลยย่ายหลักสี่ไปแล้วคงจะจำได้ว่าในเมืองไทยสมัยก่อนก็เคยมีน้ำมะนาวโซดาที่ได้รับความนิยมอยู่เหมือนกัน  ซึ่งน้ำแบบนี้จะมาพร้อมเอกลักษณ์คือขวดที่มีฝาปิดเป็นลูกแก้วสีสดใส  โดยน้ำอัดลมที่ใส่ขวดลูกแก้วแบบนี้คนไทยในสมัยก่อนเขาจะเรียกว่า "น้ำมะเหน็ด" ครับ(เพี้ยนมาจากชื่อน้ำคือ "Lemonade")  โดยมันจะเป็นน้ำอัดลมรสมะนาวซึ่งเวลาดื่มจะต้องกระแทกตัวลูกแก้วกลมๆลงไปในร่องของขวดก่อน  ซึ่งลูกแก้วนี้มีไว้เพื่อกันก๊าซที่อัดไว้ในด้านในเล็ดรอดออกมาจนน้ำในขวดเสียรสชาติไปครับ

(รูปขวดชนิดนี้ซึ่งภาษาอังกฤษจะเรียกว่า "Codd Bottle" โดยมาจากชื่อของคนที่คินค้นก็คือนาย "Hiram Codd" นั่นเองครับ)

     โดยวิธีบรรจุขวดแบบนี้ค่อนข้างวุ่นวายครับเพราะมันต้องอาศัยหลักการของแรงดันอากาศเวลาใส่น้ำเข้าไปเพื่อให้ลูกแก้วสามารถล็อคติดกับยางที่ขอควดได้(เหมือนในภาพ)  พอเวลาเราจะกินก็เปิดฝาแล้วเอานิ้วกระแทกลูกแก้วลงไปซึ่งมันจะมีร่องซึ่งทางผู้ผลิตเขาทำเอาไว้กันลูกแก้วไหลย้อนมาปิดทางออกของน้ำครับ  แต่ด้วยขั้นตอนอันวุ่นวายบวกกับการที่กรรมวิธีในการผนึกขวดน้ำอัดลมได้ถูกพัฒนาไปมากแล้ว  ปัจจุบันน้ำอัดลมที่บรรจุขวดแบบนี้จึงมีเหลืออยู่น้อยเต็มทนแล้วครับ

(รูปขวดของน้ำมะเหน็ดที่ยังมีการผลิตและวางจำหน่ายในญี่ปุ่นครับ)

     ตอนนี้ขอพักเรื่องของโซดาในเกาะอังกฤษไว้ก่อนแล้วมองมายังแผ่นดินอเมริกาซึ่งเป็นต้นกำเนิดของน้ำอัดลมโคล่าอันลือชื่อบ้างครับ  โดยต้นกำเนิดของโคล่าในมะริกันนั้นต้องกล่าวถึงบุคคลผู้หนึ่งคือ "นายเบนจามิน ซิลลิแมน"  ซึ่งเขาเป็นนักเคมีที่ออกเดินทางไปยังเกาะอังกฤษเพื่อค้นคว้าหาตำรับตำราแลอุปกรณ์ซึ่งจำเป็นต่อการเรียนการสอนใน "มหาวิทยาลัยเยล" ที่เขาเป็นอาจารย์อยู่  โดยที่อังกฤษนี้นาย "เบนจามิน" พบว่าผู้คนส่วนมากล้วนชอบดื่มน้ำอัดลมยี่ห้อ "ชเวป" กัน อย่างเป็นล่ำเป็นสัน  นายเบนจามินเลยนำวิธีผลิตน้ำโซดารสหวานนั้นกลับมาทำที่อเมริกาจนพัฒนากลายเป็นกิจการที่ทำกำไรให้แก่เขาได้จำนวนหนึ่ง

     กระทั่งในที่สุดธุรกิจผลิตโซดานี้ก็เริ่มแผ่ขยายไปทั่วอเมริกาอย่างเป็นล่ำเป็นสัน  แต่ชาวอเมริกันส่วนมากในยุคนั้นก็ยังมองว่าโซดาเป็นเพียงยาแขนงหนึ่งที่ใช้รักษาโรคเล็กๆน้อยๆเท่านั้น  ทำให้ในยุคแรกๆชาวอเมริกันจึงมักจะสามารถหาซื้อ "น้ำโซดา" ได้ตามร้านขายยาต่างๆ  จนกระทั่งได้มีหนุ่มหัวเสนาม "โจเซฟ ฮอกกินส์" ผลิตอุปกรณ์ซึ่งมีชื่อว่า "น้ำพุโซดา" ขึ้นมา(Fountain Soda)  โดยใช้หลักการให้น้ำโซดาในถังเก็บไหลผ่านท่อเหล็กมายังก๊อกจนเป็นต้นกำเนิดของเครื่องกดน้ำอัดลมอัตโนมัติในสมัยนี้นั่นเองครับ

(รูป "เครื่องน้ำพุโซดา" ในช่วงประมาณปี1890ครับ)

     แลเมื่อมีการคิดค้นเครื่องน้ำพุโซดาออกมาธุรกิจการบรรจุโซดาใส่ขวดก็เริ่มซบเซาลงอย่างเห็นได้ชัด  เพราะผู้คนมักจะออกไปซื้อหาโซดาใส่แก้วเย็นเจี๊ยบจากเครื่องพวกนี้ตามร้านขายยามากกว่านั่นเองครับ  จนกระทั่งช่วงปลายคริสตศตวรรษที่19ซึ่งการปฏิวัติอุตสาหกรรมกำลังรุ่งเรืองแลเครื่องจักรไอน้ำก็กำลังเข้ามามีบทบาทในอุตสาหกรรมการผลิตของประเทศใหญ่ๆ  "นายจอห์น แมททิวส์" ชาวมะริกันจึงได้ประดิษฐ์เครื่องผลิตโซดาบรรจุขวดซึ่งสามารถทำได้ตั้งแต่การเติมน้ำ อัดก๊าซ ใส่รสชาติ ยันล้างทำความสะอาดขวดออกมา  ซึ่งเครื่องจักรของนายแมททิวส์นี้เองที่เป็นตัวเปลี่ยนแปลงอุตสาหกรรมน้ำอัดลมบรรจุขวดอีกครั้ง  เพราะมันสามารถลดเวลาการผลิตแลจำนวนแรงงานลงไปได้มากธุรกิจการผลิตโซดาบรรจุขายในขวดจึงเริ่มกลับมาเฟื่องฟูอีกครั้งพร้อมๆกับการกำเนิดของน้ำโคล่านั่นเอง  

     แลจุดเริ่มต้นของการใช้โคล่ามาทำเครื่องดื่มนั้น "เจไดหนุ่ม" จะต้องขอเล่าย้อนไปในทวีปอเมริกาใต้ยุคบุกเบิกครับ  โดยในสมัยก่อนนั้นชาวอเมริกาใต้เช่นเผ่า "อินคา" รึ "มายัน" นั้นได้มีการรู้จักแลเพาะปลูกพืชที่ชื่อว่า "โคคา" มานมนานแล้ว  โดยใบของต้นโคคานั้นจะมี "สารอัคคาลอยด์" ซึ่งพวกเรารู้จักกันดีในชื่อของ "โคเคน" ที่มีฤทธิ์ไปกระตุ้นการทำงานของประสาทได้อย่างดีทำให้ "ใบโคคา" จึงมักถูกนำไปใช้ทำยากระตุ้นแลรักษาอาการเหนื่อยล้า  จนกระทั่งกลางคริสต์ศตวรรษที่19ก็ได้มีการสกัดสารเสพย์ติดโคเคนออกมาจากใบโคคาได้สำเร็จแลใช้เป็นยารักษาอาการป่วยบางโรค  โดยคนสมัยนั้นเองก็ยังไม่รู้ซึ้งว่าความจริงแล้วโคเคนก็ไม่ต่างกับ "ฝิ่น" ซึ่งเป็นสารเสพย์ติดอันตรายซึ่งมีการปลูกในประเทศจีนเลยนั่นเอง

(รูปของเครื่องผลิตโซดาบรรจุขวดฝีมือ "นายจอห์น แมททิวส์" ครับ)

     แลเพราะความวิเศษของเจ้าต้นโคคานี่เองจึงทำให้มีเภสัชกรจากเมืองแอตแลนต้าชื่อนาย "จอห์น เพมเบอร์ตัน" ซึ่งก็มีความคิดเหมือนหมอคนอื่นๆในยุคนั้นที่ได้ทดลองนำใบแลสารสกัดจากต้นโคคาไปทำยารักษาโรคแขนงต่างๆ  แล้วเรื่องบังเอิญที่จะต้องถูกจารึกในประวัติศาสตร์วงการน้ำอัดลมของโลกก็บังเกิดแก่เขาในช่วงปีค.ศ.1886  เมื่อนาย "เพมเบอร์ตัน" รู้สึกปวดหัวมากจึงได้อาศัยประสบการณ์ของเภสัชกรนำตัวยาหลายขนานรวมทั้ง "ใบโคคา" มาปรุงรวมกันจนกลายเป็นของเหลวข้นหนืดสีน้ำตาลเข้ม  ก่อนที่จะมีการนำยาตำรับนี้ไปผสมกับน้ำโซดาในภายหลังจนกลายเป็นเครื่องดื่มโคล่าอย่างที่เราๆท่านๆรู้จักกันในทุกวันนี้นั่นเองครับ

** สูตรในการทำหัวเชื้อของน้ำอัดลมโคคา-โคล่านั้นถูกปิดเป็นความลับมาตลอดเวลา  แม้กระทั่งในยุคปัจจุบันคนที่รู้ก็จะมีเพียงผู้บริหารแลนักวิจัยระดับสูงของบริษัทเท่านั้น**

     แต่ก็มิใช่ว่าความสำเร็จจะมาเยือนนาย "เพมเบอร์ตัน" เสียทีเดียวเมื่อโคล่าในยุคแรกยังมีรสประหลาดๆคล้ายยาแลต้องใช้ "แอลกออลล์" เป็นส่วนผสมจนถูกต่อต้านจากทางการ  ทำให้นายเพมเบอร์ตันต้องปรับปรุงสูตรอีกครั้งโดยตัดแอลกอฮอลล์ทิ้ง ลดโคเคน แลเพิ่มความหวานเข้าไปก่อนจะตั้งชื่อให้มันใหม่ว่า "โคคา-โคล่า" ตามส่วนผสมที่ใช้ทำแลเริ่มออกวางขายให้ผู้คนทั่วไปได้ลิ้มลอง  นอกจากนี้เขายังว่าจ้างให้นาย "แฟรงค์ โรบินสัน" หุ้นส่วนของต