การเพาะต้นกล้าจากข้าวกล้อง

มาถึงขุมความรู้ก้อนนี้ ขอบอกก่อนว่า เป็นเทคนิควิธีการปรับปรุงและพัฒนาพันธุ์ข้าวอันน่ามหัศจรรย์ใจ ที่ใครต่อใครเมื่อได้ยินครั้งแรกต่างก็ไม่อยากจะเชื่อว่า เป็นไปได้หรือที่เมล็ดข้าวกล้อง ที่ปราศจากเปลือกห่อหุ้ม จะสามารถนำมาเพาะเลี้ยงเป็นต้นกล้าพันธุ์ดีของชาวนาได้ เทคนิคนี้ การันตี โดยท่านประธานมูลนิธิข้าวขวัญ คุณเดชา  ศิริภัทร และเจ้าหน้าที่ฝ่ายเทคนิคการพัฒนาพันธุ์ข้าว พี่สุขสรรค์  กันตรี ที่พยายามคิดหาวิธีที่จะเลี้ยงต้นกล้าข้าวให้ไม่ต้องพึ่งพาสารเคมีนับตั้งแต่การบ่มเพาะกันแต่แรกเกิดเลยทีเดียว

การเพาะกล้าจากข้าวกล้อง
การเพาะกล้าจากข้าวกล้องสามารถทำได้ 3 วิธี

1.การเพาะกล้าข้าวกล้องในถุงพลาสติก
    ขั้นตอน
           1.      นำเมล็ดข้าวกล้องที่คัดแล้วใส่ในถุงพลาสติกแบบซิป
           2.      ใส่น้ำสะอาดลงไปในอัตราส่วน 2 ใน 3
           3.      วันที่ 2 ของการแช่จะเห็นหน่อข้าวงอกออกมาจากเมล็ดบริเวณจมูกข้าว
           4.      เปลี่ยนถ่ายน้ำทุก 2 วัน  ประมาณ 3-4 วัน จะสังเกตเห็นรากและต้นข้าวงอกออกมาจากเมล็ดข้าว
           5.      หลังจากนั้นนำเมล็ดที่งอกไปเพาะในแปลงเพาะกล้าต่อไป

2.การเพาะกล้าข้าวกล้องในกระถาง
    ขั้นตอน
           1.      นำแกลบดำ หรือทรายหยาบ ใส่ในกระถาง 3 ใน 4  ส่วน เกลี่ยให้เสมอ
           2.      นำเมล็ดข้าวที่คัดไว้มาเพาะโรยเมล็ดข้าวเฉลี่ยให้สม่ำเสมอ
           3.      นำแกลบดำ หรือ ทรายหยาบ โรยทับหนาประมาณ 1-2 เซนติเมตร
           4.      พรมน้ำให้มีความชื้นพอประมาณ
           5.      นำกระถางวางลงบนถาดรอง ใส่น้ำลงไปในถาดรองเพื่อรักษาความชื้นและป้องกันมดเข้าทำลาย
           6.      หมั่นตรวจรักษาระดับน้ำในจานรองประมาณ 3 วัน เมล็ดข้าวกล้องจะเริ่มมีรากงอกและเจริญเป็นต้นกล้า
           7.      หลังนั้นประมาณ 7-10 วัน นำต้นกล้าที่ได้ไปเพาะในแปลงขยายกล้าต่อไป

3. การเพาะกล้าข้าวกล้องในแปลงนา
    ขั้นตอน
           1.      การเตรียมแปลงเหมือนกับการเตรียมแปลงตกกล้าทั่วไป ปรับเทือกให้เรียบสม่ำเสมอ
           2.      โรยแกลบดำหรือทรายหยาบหนาประมาณ 1 นิ้ว ให้ทั่วทั้งแปลง
           3.      โรยเมล็ดข้าวกล้องที่คัดแล้วให้ทั่วทั้งแปลง
           4.      โรยทับด้วยแกลบดำหรือทรายหยาบอีกครั้งหนาประมาณ 1 เซนติเมตร
           5.      รดน้ำให้ชุ่มทั้งแปลง
           6.      ทำร่องน้ำรอบๆ แปลงเพาะ เพื่อรักษาความชื้น และป้องกันมดเข้าทำลาย
           7.      หลังจากการเพาะประมาณ 25 วันสามารถถอนกล้าไปปักดำได้ตามปกติ
          
และเทคนิคดังกล่าวนั้น นักเรียนชาวนาได้นำไปทดลองในพื้นที่กันเป็นที่เรียบร้อย แต่ขอบอกว่า กว่าที่ชาวนาจะกล้านำเทคนิคนี้ไปใช้ ต่างก็ตั้งข้อสงสัยหลากหลายเชียว เพราะไม่เคยมีใครคาดคิดมาก่อนว่า ข้าวที่ปราศจากเปลือกจะสามารถเพาะเป็นต้นกล้าได้ แต่พอได้ฟังคุณเดชา ศิริภัทร อธิบายว่า ข้าวกล้องคือข้าวที่ยังมีจมูกข้าวอยู่ และค่อนข้างสมบูรณ์ด้วย จึงสามารถงอกออกมาเป็นต้นกล้าได้ ในระยะแรก ชาวนาไม่เชื่อนะ ท่านประธานก็ท้า ไม่เชื่อไม่ว่า แต่ให้ลองกลับไปทำดู และด้วยความที่นักเรียนชาวนา เป็นกลุ่มที่ชอบพิสูจน์อยู่แล้ว เมื่อลองทำดู มันเป็นความจริงดังคำที่ท่านว่าไว้ คราวนี้ล่ะ ยิ่งเชือ่มั่นเข้าไปใหญ่ว่า ต้นกล้าข้าวก็เหมือนเด็กอ่อน ถ้าเราดูแล ใส่ใจ บ่มเลี้ยงให้มีนิสัยปราศจากสารเคมี เราก็สามารถทำได้ ตั้งแต่ขั้นตอนนี้ล่ะ ความจริงมันก็เริ่มมาตั้งแต่นั่งคัดข้าวดีๆ จากข้าวกล้องนะ ก็คิดดูว่า ถ้าเป็นชาวนาที่ฉาบฉวย ไม่ละเอียดอ่อน เค้าคงไม่เสียเวลามานั่งหลังขดหลังแข็ง ทดลองอะไรก็ตาม ที่มักโดนค่อนขอดจากคนใกล้ตัวว่า "บ้า" แต่ขอโทษทีค่ะ นักเรียนชาวนาของข้าวขวัญ ไม่เช่นนั้นสิคะ ยิ่งใครว่าบ้า ยิ่งใครท้าทาย ก็มักจะพิสูจน์คำท้าเหล่านั้นด้วยความเต็มใจ...

ตอนนี้ก็มีข้อพิสูจน์ใหม่ค่ะ จากที่เพาะข้าวกล้องในแกลบดำ ชาวนาเสนอว่า จะลองเพาะในทราย ในดินดี ชนิดอื่นๆดูบ้าง เพื่อเปรียบเทียบความแข็งแรงของรากข้าว ก็ดูเอาสิคะ สิ่งต่างๆเหล่านี้ ชาวนาเสนอมานะ เจ้าหน้าที่ก็สนองการเสนอ ลุยพิสูจน์กัน ผลเป็นอย่างไร จะนำมาเผยแพร่ต่อค่ะ

ที่มา : http://www.gotoknow.org/posts/13873