การปฏิบัติของท่านต่อบรรดาศอฮาบะฮ์ด้วยความดีงามอย่างที่สุด ซึ่งไม่มีใครจะทำได้ และขอยกตัวอย่างดังต่อไปนี้ ;
ความนอบน้อมถ่อมตนกับผู้ที่อยู่รอบข้าง
ทาสหญิงคนหนึ่งจากชาวมะดีนะฮ์ได้จับมือท่านเราะซูลลุลลอฮ์ และพาเดินออกไปตามที่เธอต้องการ(*1*) ท่านเป็นคนไม่เคยถือตัวต่อบรรดาสาวกของท่านเลย บรรดาสตรีมีความกล้าที่จะถามถึงสิทธิของนางด้วยเสียงที่ค่อนข้างดัง แต่กับผู้อื่นเธอจะไม่กล้า ครั้งหนึ่งท่านอุมัรได้เข้าไปหาท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ซึ่งขณะนั้นท่านกำลังอยู่กับบรรดาสตรี และนางเหล่านั้นได้ถามท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ด้วยน้ำเสียงที่ดัง ครั้นเมื่อนางได้ยินเสียงของท่านอุมัรเข้ามาหาท่านเราะซูลลุลลอฮ์ บรรดาสตรีเหล่านั้นกลับเงียบเสียงลงทันที ท่านก็หัวเราะ อุมัรจึงถามว่า :
ท่านหัวเราะอะไรหรือ?
ท่านตอบว่า :
ฉันแปลกใจต่อบรรดาสตรีเหล่านี้ เมื่อพวกนางได้ยินเสียงของท่าน พวกนางก็หยุดพูดทันที
อุมัรจึงพูดว่า :
ท่าน(นะบี)นั้นสมควรที่จะกลัวยิ่งกว่า.. (*2*)
การเยี่ยมเยือนบ้านศอฮาบะฮ์
รายงานจากท่านอนัส บินมาลิก รอฎิยัลลอฮุอันฮา ว่า :
ท่านเราะซูล ได้ไปเยี่ยมบ้านหลังหนึ่งของชาวมะดีนะฮ์ ท่านได้ร่วมรับประทานอาหาร และเมื่อท่านจะออกจากบ้าน ท่านขอสถานที่ของบ้านนั้นเอาเสื่อปู แล้วท่านก็ละหมาดและขอดุอาร์ให้แก่พวกเขาด้วย(*3*)
การรับของขวัญและการขอดุอาร์
ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ จะรับของขวัญจากผู้ให้เสมอ และขอดุอาร์ให้แก่เขาเหล่านั้น แม้ว่าของขวัญนั้นจะเพียงเล็กน้อยก็ตาม
ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ กล่าวว่า :
" لَوْ دُعِيتُ إِلَى ذِرَاعٍ أَوْ كُرَاعٍ لَأَجَبْتُ وَلَوْ أُهْدِيَ إِلَيَّ ذِرَاعٌ أَوْ كُرَاعٌ لَقَبِلْتُ "
หากฉันถูกเชิญให้ไปรับประทานขาแกะ ฉันก็จะตอบรับ และหากฉันได้รับมอบซี่โครงฉันก็จะรับมันเช่นกัน(*4*)
การเยี่ยมเยือนผู้ป่วย และปลอบใจ
ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ใช้ให้เยี่ยมคนป่วยและส่งเสริมให้ศอฮาบะฮ์ไปเยี่ยมผู้ป่วยเสมอ เมื่อท่านทราบข่าวว่าศอฮาบะฮ์คนใดป่วย ท่านจะไปเยี่ยมและขอดุอาร์ให้(*5*) ท่านแต่งงานกับภรรยาหลายคน เพื่อเป็นการปลอบใจให้แก่นางที่ต้องสูญเสียสามีไป และช่วยดูแลลูกๆให้แก่นาง เช่น การที่ท่านแต่งงานกับ อุมมุซาลามะฮ์ ที่ท่านแต่งงานเนื่องจากสามีของนางได้เสียชีวิตไปและทิ้งลูกให้กับนางถึง 4 คน (*6*) และท่านเราะซูลลุลลอฮ์ แต่งงานกับพระนางเซาดะฮ์ บินตี้ ซัมอะฮ์ เนื่องจากสามีของนางได้เสียชีวิตไป และท่านเกรงว่านางจะถูกทำร้ายจากพี่น้อง พวกพ้องที่ยังเป็นผู้ปฏิเสธศรัทธาอยู่ (*7*)
ความโอนอ่อนกับผู้ที่กระทำความผิดพลาด
ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ เป็นผู้เอาใจใส่ต่อความรู้สึกของบรรดาศอฮาบะฮ์ อ่อนโยนต่อผู้ที่ทำผิดพลาด เมื่อทราบท่านจะไม่พูดว่า ท่านทำอย่างโน้นอย่างนี้ทำไม แต่ท่านจะพูดว่า :
" مَا بَالُ أَقْوَامٍ قَالُوا كَذَا وَكَذَا "
ทำไมกลุ่มต่างๆพูดอย่างนั้นอย่างนี้
ครั้งหนึ่งมีชาวอาหรับชนบทคนหนึ่งเข้ามาในมัสยิดแล้วก็ปัสสาวะลงที่พื้น ผู้คนได้กรูไปยังเขาเพื่อจะทำร้ายชายผู้นั้น ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ กล่าวว่า :
دَعُوهُ وَأَهْرِيقُوا عَلَى بَوْلِهِ ذَنُوبًا مِنْ مَاءٍ أَوْ سَجْلاًمِنْ مَاءٍ فَإِنَّمَا بُعِثْتُمْ مُيَسِّرِينَ وَلَمْ تُبْعَثُوا مُعَسِّرِينَ
ปล่อยเขาไปเถิด และเอาน้ำราดลงไปที่ปัสสาวะนั้นกระป๋องหนึ่งหรือจำนวนหนึ่ง แท้จริงแล้ว พวกท่านถูกส่งมาเพื่อเป็นผู้ให้ความสะดวก มิใช่ถูกส่งมาเพื่อให้เป็นผู้ทำความยากลำบากแต่ประการใด (*8*)
การเผื่อแผ่ต่อบรรดาศอฮาบะห์
หญิงคนหนึ่งได้นำผ้าคลุมมาให้ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ เป็นของขวัญ แล้วท่านได้รับไว้ เพราะท่านเองก็มีความต้องการผ้าผืนนั้น ท่านได้สวมใส่มัน ศอฮาบะฮ์ท่านหนึ่งเห็นเข้าจึงพูดว่า :
โอ้ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ผ้าคลุมที่ท่านคลุมอยู่นั้นช่างสวยเหลือเกิน ข้าพเจ้าอยากได้สวมใส่มัน
ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ตอบว่า :
ได้ซิ
ครั้นเมื่อท่านเราะซูลลุลลอฮ์ เดินจากไป บรรดาศอฮาบะฮ์ ได้ตำหนิชายผู้นั้น แล้วพูดว่า :
ท่านก็ทราบดีว่าท่านเราะซูลลุลลอฮ์ มีความต้องการผ้าผืนนั้นอยู่ แล้วท่านก็ขอมัน ความจริงท่านก็รู้ด้วยว่าท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ไม่เคยปฏิเสธผู้ที่มาขอท่านเลย
ชายผู้นั้นกล่าวว่า :
ฉันหวังว่าจะได้ความศิริมงคลจากผ้าผืนนั้น เพราะท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ได้สวมใส่มันแล้ว และฉันคิดว่าจะเอาผ้าผืนนี้ ห่อศพตัวของฉันด้วย (*9*)
นี่เป็นเพียงบางตัวอย่างจากมารยาทของท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ที่ปฏิบัติกับบรรดาศอฮาบะฮ์ ซึ่งไม่สามารถที่จะกล่าวในส่วนที่เหลือได้ทั้งหมด ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ พบกับผู้คนด้วยใบหน้าที่ยิ้มแย้ม อดทนเสมอต่อความผิดพลาดของบรรดาซอฮาบะฮ์ ท่านได้ให้เกียรติผู้อาวุโส, เมตตาต่อผู้น้อย, และช่วยเหลือผู้ขัดสนเสมอ
[อิสลาม]มารยาทของท่านนบีมุฮัมมัด : การปฏิบัติของท่านนบี ต่อบรรดาศอฮาบะฮ์ (สหายของท่าน)
ความนอบน้อมถ่อมตนกับผู้ที่อยู่รอบข้าง
ทาสหญิงคนหนึ่งจากชาวมะดีนะฮ์ได้จับมือท่านเราะซูลลุลลอฮ์ และพาเดินออกไปตามที่เธอต้องการ(*1*) ท่านเป็นคนไม่เคยถือตัวต่อบรรดาสาวกของท่านเลย บรรดาสตรีมีความกล้าที่จะถามถึงสิทธิของนางด้วยเสียงที่ค่อนข้างดัง แต่กับผู้อื่นเธอจะไม่กล้า ครั้งหนึ่งท่านอุมัรได้เข้าไปหาท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ซึ่งขณะนั้นท่านกำลังอยู่กับบรรดาสตรี และนางเหล่านั้นได้ถามท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ด้วยน้ำเสียงที่ดัง ครั้นเมื่อนางได้ยินเสียงของท่านอุมัรเข้ามาหาท่านเราะซูลลุลลอฮ์ บรรดาสตรีเหล่านั้นกลับเงียบเสียงลงทันที ท่านก็หัวเราะ อุมัรจึงถามว่า :
ท่านหัวเราะอะไรหรือ?
ท่านตอบว่า :
ฉันแปลกใจต่อบรรดาสตรีเหล่านี้ เมื่อพวกนางได้ยินเสียงของท่าน พวกนางก็หยุดพูดทันที
อุมัรจึงพูดว่า :
ท่าน(นะบี)นั้นสมควรที่จะกลัวยิ่งกว่า.. (*2*)
การเยี่ยมเยือนบ้านศอฮาบะฮ์
รายงานจากท่านอนัส บินมาลิก รอฎิยัลลอฮุอันฮา ว่า :
ท่านเราะซูล ได้ไปเยี่ยมบ้านหลังหนึ่งของชาวมะดีนะฮ์ ท่านได้ร่วมรับประทานอาหาร และเมื่อท่านจะออกจากบ้าน ท่านขอสถานที่ของบ้านนั้นเอาเสื่อปู แล้วท่านก็ละหมาดและขอดุอาร์ให้แก่พวกเขาด้วย(*3*)
การรับของขวัญและการขอดุอาร์
ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ จะรับของขวัญจากผู้ให้เสมอ และขอดุอาร์ให้แก่เขาเหล่านั้น แม้ว่าของขวัญนั้นจะเพียงเล็กน้อยก็ตาม
ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ กล่าวว่า :
" لَوْ دُعِيتُ إِلَى ذِرَاعٍ أَوْ كُرَاعٍ لَأَجَبْتُ وَلَوْ أُهْدِيَ إِلَيَّ ذِرَاعٌ أَوْ كُرَاعٌ لَقَبِلْتُ "
หากฉันถูกเชิญให้ไปรับประทานขาแกะ ฉันก็จะตอบรับ และหากฉันได้รับมอบซี่โครงฉันก็จะรับมันเช่นกัน(*4*)
การเยี่ยมเยือนผู้ป่วย และปลอบใจ
ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ใช้ให้เยี่ยมคนป่วยและส่งเสริมให้ศอฮาบะฮ์ไปเยี่ยมผู้ป่วยเสมอ เมื่อท่านทราบข่าวว่าศอฮาบะฮ์คนใดป่วย ท่านจะไปเยี่ยมและขอดุอาร์ให้(*5*) ท่านแต่งงานกับภรรยาหลายคน เพื่อเป็นการปลอบใจให้แก่นางที่ต้องสูญเสียสามีไป และช่วยดูแลลูกๆให้แก่นาง เช่น การที่ท่านแต่งงานกับ อุมมุซาลามะฮ์ ที่ท่านแต่งงานเนื่องจากสามีของนางได้เสียชีวิตไปและทิ้งลูกให้กับนางถึง 4 คน (*6*) และท่านเราะซูลลุลลอฮ์ แต่งงานกับพระนางเซาดะฮ์ บินตี้ ซัมอะฮ์ เนื่องจากสามีของนางได้เสียชีวิตไป และท่านเกรงว่านางจะถูกทำร้ายจากพี่น้อง พวกพ้องที่ยังเป็นผู้ปฏิเสธศรัทธาอยู่ (*7*)
ความโอนอ่อนกับผู้ที่กระทำความผิดพลาด
ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ เป็นผู้เอาใจใส่ต่อความรู้สึกของบรรดาศอฮาบะฮ์ อ่อนโยนต่อผู้ที่ทำผิดพลาด เมื่อทราบท่านจะไม่พูดว่า ท่านทำอย่างโน้นอย่างนี้ทำไม แต่ท่านจะพูดว่า :
" مَا بَالُ أَقْوَامٍ قَالُوا كَذَا وَكَذَا "
ทำไมกลุ่มต่างๆพูดอย่างนั้นอย่างนี้
ครั้งหนึ่งมีชาวอาหรับชนบทคนหนึ่งเข้ามาในมัสยิดแล้วก็ปัสสาวะลงที่พื้น ผู้คนได้กรูไปยังเขาเพื่อจะทำร้ายชายผู้นั้น ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ กล่าวว่า :
دَعُوهُ وَأَهْرِيقُوا عَلَى بَوْلِهِ ذَنُوبًا مِنْ مَاءٍ أَوْ سَجْلاًمِنْ مَاءٍ فَإِنَّمَا بُعِثْتُمْ مُيَسِّرِينَ وَلَمْ تُبْعَثُوا مُعَسِّرِينَ
ปล่อยเขาไปเถิด และเอาน้ำราดลงไปที่ปัสสาวะนั้นกระป๋องหนึ่งหรือจำนวนหนึ่ง แท้จริงแล้ว พวกท่านถูกส่งมาเพื่อเป็นผู้ให้ความสะดวก มิใช่ถูกส่งมาเพื่อให้เป็นผู้ทำความยากลำบากแต่ประการใด (*8*)
การเผื่อแผ่ต่อบรรดาศอฮาบะห์
หญิงคนหนึ่งได้นำผ้าคลุมมาให้ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ เป็นของขวัญ แล้วท่านได้รับไว้ เพราะท่านเองก็มีความต้องการผ้าผืนนั้น ท่านได้สวมใส่มัน ศอฮาบะฮ์ท่านหนึ่งเห็นเข้าจึงพูดว่า :
โอ้ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ผ้าคลุมที่ท่านคลุมอยู่นั้นช่างสวยเหลือเกิน ข้าพเจ้าอยากได้สวมใส่มัน
ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ตอบว่า :
ได้ซิ
ครั้นเมื่อท่านเราะซูลลุลลอฮ์ เดินจากไป บรรดาศอฮาบะฮ์ ได้ตำหนิชายผู้นั้น แล้วพูดว่า :
ท่านก็ทราบดีว่าท่านเราะซูลลุลลอฮ์ มีความต้องการผ้าผืนนั้นอยู่ แล้วท่านก็ขอมัน ความจริงท่านก็รู้ด้วยว่าท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ไม่เคยปฏิเสธผู้ที่มาขอท่านเลย
ชายผู้นั้นกล่าวว่า :
ฉันหวังว่าจะได้ความศิริมงคลจากผ้าผืนนั้น เพราะท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ได้สวมใส่มันแล้ว และฉันคิดว่าจะเอาผ้าผืนนี้ ห่อศพตัวของฉันด้วย (*9*)
นี่เป็นเพียงบางตัวอย่างจากมารยาทของท่านเราะซูลลุลลอฮ์ ที่ปฏิบัติกับบรรดาศอฮาบะฮ์ ซึ่งไม่สามารถที่จะกล่าวในส่วนที่เหลือได้ทั้งหมด ท่านเราะซูลลุลลอฮ์ พบกับผู้คนด้วยใบหน้าที่ยิ้มแย้ม อดทนเสมอต่อความผิดพลาดของบรรดาซอฮาบะฮ์ ท่านได้ให้เกียรติผู้อาวุโส, เมตตาต่อผู้น้อย, และช่วยเหลือผู้ขัดสนเสมอ