พระพุทธศาสนาเผยแพร่ออกจากประเทศอินเดียและได้
เข้าไปในประเทศคันธาระ(Gandhara) และลังกาเป็นประเทศต้นๆ
ประเทศคันธาระแต่เดิมตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของอินเดีย
และหายสูญไปในห้วงเวลาประมาณคริสศตวรรษที่ 10  

พุทธศาสนาได้เข้ามาสู่ประเทศไทย บางตำราว่าผ่านพวกมอญที่อพยพ
เข้ามาสู่ภูมิภาคแถบนี้จากจีนเป็นชนชาติแรก  วิกิพีเดีย กล่าวถึงชนชาติมอญว่า
มอญ เป็นชนชาติเก่าแก่ มีอารยธรรมรุ่งเรืองมากชนชาติหนึ่ง จากพงศาวดาร
พม่ากล่าวว่า "มอญเป็นชนชาติแรกที่ตั้งถิ่นฐานอยู่ในพม่า มาเป็นเวลาหลาย
ศตวรรษก่อนคริสตกาล" คาดว่าน่าจะอพยพมาจากตอนกลางของทวีปเอเชีย
เข้ามาตั้งอาณาจักรของตนทางตอนใต้ บริเวณลุ่มแม่น้ำสาละวิน และแม่น้ำสะโตง
ซึ่งบริเวณนี้ในเอกสารของจีน และอินเดียเรียกว่า "ดินแดนสุวรรณภูมิ"

ในพุทธศตวรรษที่ 2 ศูนย์กลาง ของ"อาณาจักรมอญ" คืออาณาจักรสุธรรมวดี
หรือสะเทิม (Thaton) จากพงศาวดารมอญ กล่าวไว้ว่าอาณาจักรสะเทิมว่า
อาณาจักรสะเทิมสร้างโดยพระราชโอรส 2 พระองค์ของพระเจ้าติสสะ แห่งแคว้น
หนึ่งของอินเดีย ก่อนปี พ.ศ. 241 พระองค์นำ พลพรรคลงเรือสำเภา มาจอดที่อ่าว
เมาะตะมะ และตั้งรากฐาน ซึ่งต่อมาเป็นที่ตั้งของเมือง อาณาจักรสะเทิม รุ่งเรืองมาก
มีการค้าขายติดต่ออย่างใกล้ชิดกับประเทศอินเดีย และลังกา และได้รับเอาอารยธรรม
ของอินเดียมาใช้ ทั้งทางด้านอักษรศาสตร์ และศาสนา โดยเฉพาะรับเอาพุทธศาสนา
นิกายหินยานมา มอญมีบทบาทในการถ่ายทอดอารยธรรมอินเดีย ไปยังชนชาติอื่นอย่าง
ชาวพม่า ไทย และลาว มีความเจริญสูง มีความรู้ดี ทางด้านการเกษตร และมีความชำนาญ
ในการชลประทาน โดยเป็นผู้ริเริ่มระบบชลประทานขึ้น ในลุ่มน้ำอิระวดี ทางตอนกลางของ
ประเทศพม่า

อย่างไรก็ตามเอกสารบางชิ้นก็ว่า  มอญอพยพมาจากตอนใต้ของประเทศจีน(หนังสือ
Buddhaghosasuppatti )