ผีเสื้อ

กระทู้สนทนา

วงจรชีวิตสัตว์โลก แมลง ชีววิทยา หน้าต่างโลก

1.
.

.
การเหินเวหาบนท้องฟ้าอาจเป็นงานหนัก
แล้วทำไมไม่ลงจอดบนดอกไม้
เพื่อพักดื่มน้ำหวานล่ะ
© Michael Schilling, Wyoming, 2023
.

.

แมลงมีชื่อเสียงค่อนข้างไม่ดีนัก
เมื่อพูดถึงสิ่งมีชีวิตบนโลก
พวกมันมักทำให้เด็ก ๆ ตกใจกลัว
ทำลายข้าวของและงานปิกนิก

แต่ก็มีข้อยกเว้น นั่นก็คือ ผีเสื้อ
ด้วยสีสันที่สดใสและลวดลายที่ซับซ้อน
ทำให้แมลงผสมเกสรเหล่านี้
ได้รับความนิยมมากกว่า
แค่ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมเท่านั้น
(หนอนผีเสื้อ ดักแด้ กลืนกินพืช)

ผีเสื้อหมายถึงการเกิดใหม่
การเปลี่ยนแปลง และความงาม
มีการเขียนเพลงและบทกวีเกี่ยวกับผีเสื้อ
มีการสร้างบ้านและสถานที่ศักดิ์สิทธิ์
ไว้เพื่อปกป้องพวกฝูงผีเสื้อ
และไม่จำเป็นต้องไปไกล ๆ
บ่อยครั้งที่ผีเสื้ออยู่ในสวนหลังบ้าน
และชมภาพผีเสื้อได้ที่นี่
.

2.
.

.
เริ่มต้นจากการเป็นหนอนผีเสื้อ
แล้วเปลี่ยนแปลงในเวลาต่อมา
ผีเสื้อจึงเป็นสัญลักษณ์ของ
การเกิดใหม่และการเปลี่ยนแปลง
Marta Fiscus, Maryland, 2023
.

3.
.

.
ผีเสื้อเริ่มต้นจาก Caterpillars หนอนผีเสื้อ
แล้วเปลี่ยนแปลงรูปร่างผ่านกระบวนการ
Metamorphosis ตัวหนอนดักแด้
Aaron Kuehn, North Carolina, 2023
.

4.
.

.
แสงแดดส่องผ่านหน้าต่าง
ทำให้แสงสะท้อนไปที่เลนส์กล้อง
แต่ผีเสื้อกำลังมองหาทางออก
ในเวลาเดียวกันนี้เช่นกัน
Annemarie Jung, Luxembourg, 2024
.

5.
.

.
รัฐอรุณาจัลประเทศ (อินเดีย)
เป็นแหล่งรวมผีเสื้อหลากหลายชนิด
ที่น่าสนใจมากและยังเป็นสวรรค์ของ
ฝูงผีเสื้อทั้งสายพันธุ์เฉพาะถิ่น
และฝูงผีเสื้ออพยพอีกด้วย
Manaska Mukhopadhyay, India, 2022
.

6.
.

.
มีผีเสื้อที่รู้จักราว 17,500 สายพันธุ์
มีในทุกทวีป ยกเว้นทวีปแอนตาร์กติกา
Marta Fiscus, Maryland, 2024
.

7.
.

.
ผีเสื้อแต่ละตัวจะมีอายุเฉลี่ย
อยู่ระหว่าง 2 สัปดาห์ถึง 10 เดือน
ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ของผึเสื้อ
โดยระหว่างนี้จะเป็นช่วงผสมพันธุ์
Bonnie Masdeu, Florida, 2020
.

8.
.

.
ผีเสื้อตัวหนึ่งบินอย่างโดดเดี่ยว
มีปีกอันบอบบางโปร่งแสง
ท่ามกลางท้องฟ้าสีฟ้าสดใส
บินโฉบไปมาท่ามกลาง
เมฆหมอกนุ่มลึกของท้องฟ้า
Thein Htike Soe, Myanmar, 2024
.

9.
.

.
ผีเสื้อไม่เพียงแต่มีรูปลักษณ์ที่สวยงามเท่านั้น
แต่ยังมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่ง
ในการสืบพันธุ์ของพืช และระบบนิเวศด้วย
Roger Hutchison, Texas, 2023
.

10.
.

.
คู่รักคู่นี้รู้ว่าการแบ่งปัน
คือ ความห่วงใย
Ruurd Visser, Belgium, 2023
.

11.
.

.
สีสันที่หลากหลายและลวดลาย
ที่สลับซับซ้อนเป็นสาเหตุที่ทำให้
ผีเสื้อถูกจัดอยู่ในอันดับต้น ๆ
ของรายชื่อแมลงที่คนชื่นชอบ
Krisztina Mácsai, Hungary, 2024
.

12.
.

.
เลนส์มุมกว้างช่วยบิดเบือนปีกของผีเสื้อ
ทำให้ดูเหมือนว่ามีขนาดใหญ่โตมาก
Takuya Ishiguro, Japan, 2021
.

13.
.

.
ผีเสื้อราชาประมาณครึ่งโหล
แวะพักที่ภาคใต้ตอนล่าง
และอาจจะมุ่งหน้าไปยังเม็กซิโก
ในช่วงฤดูหนาวอันแสนยาวนาน
Lisa Floyd, Alabama, 2023
.

14.
.

.
ปีกของผีเสื้อขาวดำกางออกกว้าง
เพื่อเลียนแบบกลีบดอกไม้สีแดง
ที่กำลังบานเบ่งอยู่ด้านล่าง
Robin Gutkin, New Jersey, 2023
.

15.
.

.
ผีเสื้อตัวเล็กแทบจะงอใบหญ้าไม่ได้
ขณะพักผ่อนในทิวทัศน์ที่ดูเงียบสงบ
Manaska Mukhopadhyay, India, 2024
.

.

เรียบเรียง/ที่มา

Smithsonian
.

.
เรื่องเดิม
.
1.
ผีเสื้อเหยี่ยวคล้ายกับนกฮัมมิงเบิร์ด
.

2.
Petaloudes หุบเขาผีเสื้อที่กรีซ
.

3.
หนอนผีเสื้อญี่ปุ่นให้สารเสพติดกับฝูงมด
.

4.
10 แมลงสีสดใสสวยงาม
.

5.
ฟอสซิลแมลงน้ำยุคจูราสิคแบกไข่อ่อนไว้ที่ขาข้างหนึ่ง
.

6.
ฟาร์มแมลงที่ใหญ่ที่สุดในโลก
.

.
W Wie Wissen
.

7.
สัตว์กลุ่มใดมีสายพันธุ์มากที่สุด
.

8.
สัตว์ชนิดใดที่มีอายุสั้นที่สุด
.

9.
เชื้อราสายพันธุ์ใหม่ทำให้แมลงวันกลายเป็นแมลงวันซอมบี้
.

เรื่องเล่าไร้สาระ

ผีเสื้อ ในภาษาไทย
มีที่มาจากความเชื่อดั้งเดิมของกลุ่มชนไต-ไท
ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ผีเสื้อ เดิมทีไม่ได้หมายถึง
แมลงมีปีกสีสันสวยงามอย่างที่เข้าใจกัน

แต่เป็นชื่อของ ผี หรือวิญญาณชนิดหนึ่ง
ในคติความเชื่อโบราณของคนรุ่นก่อน
ซึ่งเชื่อว่า มีหน้าที่คุ้มครองหรือปกป้อง
สถานที่หรือชุมชน เช่น
ผีเสื้อเมือง คือ ผีที่รักษาบ้านเมือง
ผีเสื้อบ้าน คือ ผีที่รักษาหมู่บ้าน

เสื้อ ในภาษาล้านนา
หมายถึงการปกป้อง คุ้มครอง
เมื่อนำมารวมกับ ผี
จึงหมายถึง ผีที่ปกป้องคุ้มครอง

พระยาอนุมานราชธน สันนิษฐานว่า
อาจเป็นเพราะความเชื่อที่ว่าผีหรือวิญญาณ
ของผู้ตายจะสิงอยู่ในตัวแมลงชนิดนี้
หรืออาจเกิดจากการเปรียบเทียบลักษณะ
ของปีกผีเสื้อที่มีสีสันแวววาวเหมือนกับ
เสื้อผ้าสวยงาม หรือเหมือนกับกระจกเงา

คนใต้บางถิ่นเชื่อกันว่า
ถ้าผีเสื้อมาเข้าบ้านยามค่ำคืน
คือ การมาบอกข่าวคราวคิดถึงของคนไกล
(ญาติพี่น้องผองเพื่อนน้องพี่ที่ตายไปแล้ว)

มาบอกโชคลาภให้รีบซื้อ หวย
บางพื้นที่ปักษ์ใต้มีหวยขายกันทุกวัน เช่น
หวย 36 ตัว หวยมาเลย์ หวยเขมร หวยไทย
เรียกว่า มีให้เล่นกันเกือบทุกวัน/ทั้งปี
มีเพลา ๆ ก็ช่วงนาย(ตำรวจ) เข้มงวดเอาจริง
หรือ นายเพา(เจ้ามือหวย) เจ๊ง หนีหนี้ไป
ต้องหานายเพาคนใหม่รับแทงหวยต่อ

เบื้อ/เบัอ ในภาคเหนือ/อีสาน คือ กระจกเงา
อาจจะเรียกเพี้ยนเสียงจนกลายเป็นผีเสื้อ
.

.

ผีเสื้อ เป็นชื่อเรียก แมลงทั่วไป
ในอันดับ Lepidoptera
ผีเสื้อ มีปีก 4 ข้าง ขา 6 ขา หนวด 2 อัน
ลำตัวแบ่งเป็น 3 ส่วน คือ หัว อก ท้อง
ขาและปีกติดอยู่กับอก

ผีเสื้อกลางคืนบางสายพันธุ์
ตัวเมียได้วิวัฒนาการจนไม่มีปีก
.

.

ผีเสื้อตามภาษาถิ่นไทย มีดังนี้

ภาคเหนือ

แมงกำเบ้อ หรือ ก๋ำเบ้อ
ในภาษาถิ่นเหนือหรือกำเมือง

กะเบ้อ ก็พบใช้ในบางพื้นที่ของภาคเหนือ

ภาคอีสาน

แมงกะเบื้อ และ แมงกะเบี้ย
ภาษาถิ่นอีสาน รวมถึงบางพื้นที่ในลาว

ก่ำบี้ หรือ กะบี้ ภาษาในภาคอีสาน/สุโขทัย

ภาคใต้

แมงบี้ ภาษาในบางพื้นที่ของภาคใต้

แต่ควรระวังในบางถิ่น แมงบี้ คือ แมลงปอ

ภาคพายัพ (ภาคเหนือ-ตะวันตก)

กะเบ้อ หรือ กำเบ้อ
ภาษาในพื้นที่ภาคพายัพ

คำอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง

แมงกาย ผีเสื้อกลางคืนในภาคพายัพ

ผีเสื้อน้อย หรือ สีเสื้อน้อย
เป็นชื่อเรียกไม้พุ่มชนิดหนึ่งในพายัพ
แต่มีความเชื่อมโยงกับคำว่า ผีเสื้อ
.

.

คิดถึง ผีเสื้อน้อย
ชื่อ หมาอัลเซเขี่ยน (ขนสีดำ) หลายปีก่อน
ลูกสาวเพื่อนตั้งชื่อให้ แล้วเพื่อนมอบให้
จขกท. นำมาเฝ้าสวนแปลงเพาะกล้าปาล์ม
ภายในพื้นที่ 1 ไร่เศษจาก พื้นที่ 7 ไร่
เป็นที่โล่ง/รกร้างว่างเปล่า มีรั้วล้อมรอบที่ดิน
โดยจขกท.ซื้ออาหารกระสอบฝากคนงานไว้
บางวันคนงานก็ต้มกระดูกหมูผสมข้าวให้กิน
จขกท.มักจะแวะมาตอนเย็น/วันหยุดราชการ

หมามีสุขภาพจิตดีมาก วิ่งห้อได้ทั้งวันในสวน
แต่เวลาพนักงานการไฟฟ้ามาจดเลขมิเตอร์
จะต้องรีบลงมาจด แล้วรีบวิ่งขึ้นรถยนต์
แม้ว่า จขกท. กับ คนงานจะคอยดูแลหมาอยู่

วันสุดท้าย ผีเสื้อน้อย มีอาการเจ็บป่วยหนัก
ที่บริเวณท้องแข็ง ๆ ถ่ายไม่ออก 2-3 วันแล้ว
จขกท. ต้องรีบพาขึ้นรถกะบะมาที่ทุ่งหาดใหญ่
สัตวแพทย์ให้ยาถ่ายแล้วจึงพากลับสวน

วันรุ่งขึ้น คนงานบอกผีเสื้อน้อยตายแล้ว
พาไปไปฝังแต่หัวรุ่ง(ก่อนดวงตะวันจะขึ้น)

วันถัดมา จขกท. ได้ไปทำบุณย์/สังฆทาน
ให้กับ ผีเสื้อน้อย เป็นการบอกลากัน
ในฐานะเพื่อนร่วมทุกข์ร่วมโศกในสังสารวัฎ
แต่จขกท. อุบอิบ ๆ ไม่กล้าบอกเจ้าอาวาส
วัดโคกสัก ที่ติดกับสวนเพาะกล้าปาล์ม
เพราะผีเสื้อน้อย จขกท.จึงยุติเลี้ยงหมาเลย
กอปรกับสวนมีการแปรสภาพทำอย่างอื่นแทน

แต่จขกท. ยังไม่เข็ดรับเลี้ยงแมวพันธุ์
พันธุ์ทาวเซ่นเวย์ (พันทาง)
แมวสามสีเพศเมียที่เพื่อนมอบให้
จับทำหมันแล้ว แต่เลี้ยงในบ้าน/ในเมือง

เขียนขึ้นจากความทรงจำเก่า ๆ
ก่อนที่จะเลือนหายไปกับกาลเวลา

แก้ไขข้อความเมื่อ