อยู่ดีๆ ก็เกิดคำถามขึ้นมาว่า ในเมื่อมะเร็งเกิดจากการแบ่งตัวผิดพลาดของเซลล์ และ ในเมื่อแต่ละอวัยวะก็มีการแบ่งตัวอยู่เป็นประจำ แล้ว
ทำไมคนเราไม่เป็นมะเร็งพร้อมกันทุกอวัยวะของร่างกาย ??
ก็เลยลองหาข้อมูล และก็ขอรวบรวมนำมาลงในกระทู้นี้ครับ
การที่คนเราไม่เป็นมะเร็งพร้อมกันทุกอวัยวะในร่างกาย เกิดจากปัจจัยหลายประการที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติของเซลล์มะเร็ง การทำงานของร่างกาย และระบบภูมิคุ้มกัน ดังนี้:
1. ระบบควบคุมในร่างกายทำงานเพื่อป้องกัน
- การซ่อมแซม DNA: เซลล์ในร่างกายมีระบบซ่อมแซมความเสียหายของ DNA เมื่อเกิดความผิดปกติ หากระบบนี้ทำงานได้ดี ความเสียหายที่อาจนำไปสู่มะเร็งจะถูกแก้ไขก่อนที่จะกลายเป็นปัญหา
- การตายของเซลล์ที่ผิดปกติ (Apoptosis): เซลล์ที่เริ่มมีความผิดปกติมักถูกกระตุ้นให้ทำลายตัวเองโดยระบบของร่างกาย
- ระบบภูมิคุ้มกัน: ร่างกายมีระบบภูมิคุ้มกันที่สามารถตรวจจับและทำลายเซลล์ผิดปกติหรือเซลล์มะเร็งได้ในระยะแรก
2. ความแตกต่างของปัจจัยเสี่ยงในแต่ละอวัยวะ
- อวัยวะต่างๆ มีลักษณะเฉพาะที่ทำให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งแตกต่างกัน เช่น
-
ปอด: เสี่ยงต่อมะเร็งจากการสูบบุหรี่หรือมลพิษทางอากาศ
-
ผิวหนัง: เสี่ยงจากรังสี UV จากแสงแดด
-
ตับ: เสี่ยงจากไวรัสตับอักเสบ B และ C หรือการดื่มแอลกอฮอล์
-
อวัยวะที่ได้รับสารก่อมะเร็งหรือการกระตุ้นเป็นเวลานานจะมีโอกาสเกิดมะเร็งมากกว่า
3. โอกาสในการกลายพันธุ์ไม่ได้เกิดพร้อมกันทุกที่
- มะเร็งเกิดจากการกลายพันธุ์ของ DNA ในเซลล์เฉพาะที่ ดังนั้นเซลล์ในอวัยวะที่เผชิญกับปัจจัยเสี่ยงหรือความเสียหายบ่อยครั้งจะมีโอกาสกลายพันธุ์มากกว่า
- การกลายพันธุ์ในแต่ละอวัยวะต้องใช้เวลาและขั้นตอนหลายขั้นตอน (เช่น การสะสมการกลายพันธุ์ในยีนหลายตัว) ไม่ใช่ทุกเซลล์จะกลายพันธุ์จนเป็นมะเร็งในเวลาเดียวกัน
4. ระบบการแบ่งเซลล์แตกต่างกัน
- เซลล์ในบางอวัยวะแบ่งตัวบ่อยกว่า เช่น เซลล์เยื่อบุผิวในทางเดินอาหารหรือผิวหนัง ทำให้มีโอกาสเกิดความผิดปกติในกระบวนการแบ่งเซลล์มากกว่า
- อวัยวะที่เซลล์แบ่งตัวช้า เช่น สมอง มีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งต่ำกว่า
5. ธรรมชาติของมะเร็งที่ไม่แพร่กระจายพร้อมกันทุกอวัยวะ
- แม้ว่ามะเร็งจะสามารถแพร่กระจาย (Metastasis) ไปยังอวัยวะอื่นได้ แต่ไม่ใช่ทุกเซลล์มะเร็งจะมีความสามารถในการแพร่กระจายได้สำเร็จ
- การแพร่กระจายขึ้นอยู่กับปัจจัยเฉพาะ เช่น ลักษณะของเซลล์มะเร็ง การไหลเวียนของเลือด และลักษณะของอวัยวะเป้าหมาย
6. มะเร็งที่ตรวจพบอาจเกิดในอวัยวะหลักก่อน
- มะเร็งส่วนใหญ่มักเริ่มที่จุดใดจุดหนึ่งก่อน (เช่น ปอด ตับ ลำไส้) และใช้เวลานานกว่าจะลุกลามไปยังอวัยวะอื่น
- หากตรวจพบและรักษาในระยะแรก มะเร็งมักจะยังไม่แพร่กระจายไปยังส่วนอื่นของร่างกาย
สรุป
คนเราไม่เป็นมะเร็งพร้อมกันทุกอวัยวะเพราะร่างกายมีระบบป้องกันและควบคุมหลายชั้น รวมถึงธรรมชาติของเซลล์มะเร็งเองที่ไม่ได้เกิดขึ้นพร้อมกันในทุกส่วนของร่างกาย ปัจจัยเสี่ยงและโอกาสเกิดโรคในแต่ละอวัยวะก็แตกต่างกัน การดูแลสุขภาพและลดปัจจัยเสี่ยงจึงช่วยลดโอกาสเกิดมะเร็งได้
ไม่ต้องสงสัยเลยว่า ทำไมมะเร็งอันดับต้นๆ ของคนไทย คือ
มะเร็งปอด ในขณะที่ของคนญี่ปุ่น คือ
มะเร็งกระเพาะอาหาร แล้วทำไมไม่ใช่มะเร็งปอดเหมือนคนไทย?
คำตอบที่สามารถวิเคราะห์ได้ง่ายๆ ก็คือ เพราะประเทศญี่ปุ่นมีอากาศที่ดีกว่าประเทศไทย และมี PM2.5 ที่ต่ำมากๆ ในขณะที่ประเทศไทยก็รู้ๆ อยู่ว่า PM2.5 สูงติดอันดับโลก !!
แม้อัตราการสูบบุหรี่ในญี่ปุ่นจะสูงกว่าไทย แต่กลายเป็นว่า โทษของ PM2.5 หนักหนาเอาการกว่าโทษของบุหรี่ยิ่งนัก
พวกเรากำลังลุ้นว่า เมื่อไหร่จุดขาวๆ จะโผล่ในฟิล์มเอ็กซ์เรย์ ...
พวกเรากำลังลุ้นว่า เมื่อไหร่รัฐบาลจะจริงจังกับปัญหาของ PM2.5 ...
ปัญหารถควันดำ การเผาขยะ เผาฟาง เผาซังอ้อย ยังเห็นอยู่เป็นประจำ ...
เอาง่ายๆ เลยครับ ผมไปวิ่งในสวนสาธารณะของ กทม เกือบทุกเย็น และทุกครั้งที่วิ่ง ผมจะต้องได้กลิ่นควันจากการเผาขยะลอยมาปะทะจมูกเต็มๆ (แล้วคิดดูว่า คนวิ่งที่ต้องสูดลมหายใจอย่างเต็มที่ จะเป็นอย่างไร?)
แต่ที่แน่ๆ ก็คือ คนไทยทุกคนมีโอกาสเป็นมะเร็งปอดสูงพอๆ กัน ไม่ว่าเศรษฐีมั่งมีหรือคนจน ไม่ว่าชนชั้นสูงหรือชนชั้นล่าง และไม่ว่าผู้บริหารประเทศหรือคนหาเช้ากินค่ำ เพราะพวกเราสูดเอา PM2.5 เข้าสู่ปอดเหมือนกันทั้งประเทศ การแก้ปัญหานี้อาจไม่ต้องมองว่าเป็นการแก้ปัญหาเพื่อคนไทยทั้งประเทศก็ได้ แต่ให้คิดว่า เป็นการแก้ปัญหาให้ตัวคุณเองและครอบครัวอันเป็นที่รัก เพราะในวันหนึ่งเมื่อเซลล์ปอดคุณบอก gu ม่ายหวายเลี้ยว เมื่อนั้นจุดขาวๆ จะโผล่มาในฟิล์มเอ็กซเรย์ของพวกคุณ เหมือนอย่างที่คนไทยทั้งประเทศลุ้นทุกครั้งที่ไปตรวจสุขภาพครับ.
ทำไมคนเราไม่เป็นมะเร็งพร้อมกันทุกอวัยวะของร่างกาย ??
การที่คนเราไม่เป็นมะเร็งพร้อมกันทุกอวัยวะในร่างกาย เกิดจากปัจจัยหลายประการที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติของเซลล์มะเร็ง การทำงานของร่างกาย และระบบภูมิคุ้มกัน ดังนี้:
1. ระบบควบคุมในร่างกายทำงานเพื่อป้องกัน
- การซ่อมแซม DNA: เซลล์ในร่างกายมีระบบซ่อมแซมความเสียหายของ DNA เมื่อเกิดความผิดปกติ หากระบบนี้ทำงานได้ดี ความเสียหายที่อาจนำไปสู่มะเร็งจะถูกแก้ไขก่อนที่จะกลายเป็นปัญหา
- การตายของเซลล์ที่ผิดปกติ (Apoptosis): เซลล์ที่เริ่มมีความผิดปกติมักถูกกระตุ้นให้ทำลายตัวเองโดยระบบของร่างกาย
- ระบบภูมิคุ้มกัน: ร่างกายมีระบบภูมิคุ้มกันที่สามารถตรวจจับและทำลายเซลล์ผิดปกติหรือเซลล์มะเร็งได้ในระยะแรก
2. ความแตกต่างของปัจจัยเสี่ยงในแต่ละอวัยวะ
- อวัยวะต่างๆ มีลักษณะเฉพาะที่ทำให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งแตกต่างกัน เช่น
- ปอด: เสี่ยงต่อมะเร็งจากการสูบบุหรี่หรือมลพิษทางอากาศ
- ผิวหนัง: เสี่ยงจากรังสี UV จากแสงแดด
- ตับ: เสี่ยงจากไวรัสตับอักเสบ B และ C หรือการดื่มแอลกอฮอล์
- อวัยวะที่ได้รับสารก่อมะเร็งหรือการกระตุ้นเป็นเวลานานจะมีโอกาสเกิดมะเร็งมากกว่า
3. โอกาสในการกลายพันธุ์ไม่ได้เกิดพร้อมกันทุกที่
- มะเร็งเกิดจากการกลายพันธุ์ของ DNA ในเซลล์เฉพาะที่ ดังนั้นเซลล์ในอวัยวะที่เผชิญกับปัจจัยเสี่ยงหรือความเสียหายบ่อยครั้งจะมีโอกาสกลายพันธุ์มากกว่า
- การกลายพันธุ์ในแต่ละอวัยวะต้องใช้เวลาและขั้นตอนหลายขั้นตอน (เช่น การสะสมการกลายพันธุ์ในยีนหลายตัว) ไม่ใช่ทุกเซลล์จะกลายพันธุ์จนเป็นมะเร็งในเวลาเดียวกัน
4. ระบบการแบ่งเซลล์แตกต่างกัน
- เซลล์ในบางอวัยวะแบ่งตัวบ่อยกว่า เช่น เซลล์เยื่อบุผิวในทางเดินอาหารหรือผิวหนัง ทำให้มีโอกาสเกิดความผิดปกติในกระบวนการแบ่งเซลล์มากกว่า
- อวัยวะที่เซลล์แบ่งตัวช้า เช่น สมอง มีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งต่ำกว่า
5. ธรรมชาติของมะเร็งที่ไม่แพร่กระจายพร้อมกันทุกอวัยวะ
- แม้ว่ามะเร็งจะสามารถแพร่กระจาย (Metastasis) ไปยังอวัยวะอื่นได้ แต่ไม่ใช่ทุกเซลล์มะเร็งจะมีความสามารถในการแพร่กระจายได้สำเร็จ
- การแพร่กระจายขึ้นอยู่กับปัจจัยเฉพาะ เช่น ลักษณะของเซลล์มะเร็ง การไหลเวียนของเลือด และลักษณะของอวัยวะเป้าหมาย
6. มะเร็งที่ตรวจพบอาจเกิดในอวัยวะหลักก่อน
- มะเร็งส่วนใหญ่มักเริ่มที่จุดใดจุดหนึ่งก่อน (เช่น ปอด ตับ ลำไส้) และใช้เวลานานกว่าจะลุกลามไปยังอวัยวะอื่น
- หากตรวจพบและรักษาในระยะแรก มะเร็งมักจะยังไม่แพร่กระจายไปยังส่วนอื่นของร่างกาย
สรุป
คนเราไม่เป็นมะเร็งพร้อมกันทุกอวัยวะเพราะร่างกายมีระบบป้องกันและควบคุมหลายชั้น รวมถึงธรรมชาติของเซลล์มะเร็งเองที่ไม่ได้เกิดขึ้นพร้อมกันในทุกส่วนของร่างกาย ปัจจัยเสี่ยงและโอกาสเกิดโรคในแต่ละอวัยวะก็แตกต่างกัน การดูแลสุขภาพและลดปัจจัยเสี่ยงจึงช่วยลดโอกาสเกิดมะเร็งได้
ไม่ต้องสงสัยเลยว่า ทำไมมะเร็งอันดับต้นๆ ของคนไทย คือ มะเร็งปอด ในขณะที่ของคนญี่ปุ่น คือ มะเร็งกระเพาะอาหาร แล้วทำไมไม่ใช่มะเร็งปอดเหมือนคนไทย?
คำตอบที่สามารถวิเคราะห์ได้ง่ายๆ ก็คือ เพราะประเทศญี่ปุ่นมีอากาศที่ดีกว่าประเทศไทย และมี PM2.5 ที่ต่ำมากๆ ในขณะที่ประเทศไทยก็รู้ๆ อยู่ว่า PM2.5 สูงติดอันดับโลก !!
แม้อัตราการสูบบุหรี่ในญี่ปุ่นจะสูงกว่าไทย แต่กลายเป็นว่า โทษของ PM2.5 หนักหนาเอาการกว่าโทษของบุหรี่ยิ่งนัก
พวกเรากำลังลุ้นว่า เมื่อไหร่จุดขาวๆ จะโผล่ในฟิล์มเอ็กซ์เรย์ ...
พวกเรากำลังลุ้นว่า เมื่อไหร่รัฐบาลจะจริงจังกับปัญหาของ PM2.5 ...
ปัญหารถควันดำ การเผาขยะ เผาฟาง เผาซังอ้อย ยังเห็นอยู่เป็นประจำ ...
เอาง่ายๆ เลยครับ ผมไปวิ่งในสวนสาธารณะของ กทม เกือบทุกเย็น และทุกครั้งที่วิ่ง ผมจะต้องได้กลิ่นควันจากการเผาขยะลอยมาปะทะจมูกเต็มๆ (แล้วคิดดูว่า คนวิ่งที่ต้องสูดลมหายใจอย่างเต็มที่ จะเป็นอย่างไร?)
แต่ที่แน่ๆ ก็คือ คนไทยทุกคนมีโอกาสเป็นมะเร็งปอดสูงพอๆ กัน ไม่ว่าเศรษฐีมั่งมีหรือคนจน ไม่ว่าชนชั้นสูงหรือชนชั้นล่าง และไม่ว่าผู้บริหารประเทศหรือคนหาเช้ากินค่ำ เพราะพวกเราสูดเอา PM2.5 เข้าสู่ปอดเหมือนกันทั้งประเทศ การแก้ปัญหานี้อาจไม่ต้องมองว่าเป็นการแก้ปัญหาเพื่อคนไทยทั้งประเทศก็ได้ แต่ให้คิดว่า เป็นการแก้ปัญหาให้ตัวคุณเองและครอบครัวอันเป็นที่รัก เพราะในวันหนึ่งเมื่อเซลล์ปอดคุณบอก gu ม่ายหวายเลี้ยว เมื่อนั้นจุดขาวๆ จะโผล่มาในฟิล์มเอ็กซเรย์ของพวกคุณ เหมือนอย่างที่คนไทยทั้งประเทศลุ้นทุกครั้งที่ไปตรวจสุขภาพครับ.