ปวดท้องรุนแรง อาจเป็นสัญญาณของนิ่วในถุงน้ำดี

นิ่วในถุงน้ำดี หรือที่รู้จักในชื่อทางการแพทย์ว่า Cholelithiasis หรือ Gallstone เป็นโรคที่พบได้บ่อย โดยเฉพาะในผู้หญิงและผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป 
ก้อนนิ่วเหล่านี้อาจมีขนาดเล็กหรือใหญ่ แตกต่างกันไปในแต่ละคน โดยบางคนอาจมีเพียงก้อนเดียว ขณะที่บางคนอาจมีหลายก้อน

นิ่วในถุงน้ำดีคืออะไร?
ถุงน้ำดีเป็นอวัยวะที่มีลักษณะคล้ายกระเปาะ ทำหน้าที่เก็บน้ำดี ซึ่งเป็นสารที่สร้างจากตับเพื่อช่วยย่อยอาหาร หลังมื้ออาหาร ถุงน้ำดีจะบีบตัวเพื่อปล่อยน้ำดีลงสู่ลำไส้ แต่เมื่อน้ำดีมีสารบางชนิด เช่น คอเลสเตอรอลหรือบิลิรูบินในปริมาณสูง จะทำให้น้ำดีขุ่นข้นและเกิดการตกผลึกกลายเป็นนิ่วในที่สุด
แม้ว่าก้อนนิ่วจะไม่ได้ก่อปัญหาในทุกกรณี แต่ในบางครั้งก้อนนิ่วอาจอุดตันทางเดินน้ำดี ทำให้เกิดภาวะ ถุงน้ำดีอักเสบ (Cholecystitis) ซึ่งอาจนำไปสู่การติดเชื้อและอาการที่รุนแรงขึ้นได้

ปัจจัยเสี่ยงและกลุ่มที่มีโอกาสเกิดนิ่วในถุงน้ำดี
โรคนิ่วในถุงน้ำดีอาจเกิดได้จากหลายปัจจัย เช่น
- สารบิลิรูบินหรือคอเลสเตอรอลในน้ำดีสูง
- การอุดตันของท่อถุงน้ำดี
- เกลือน้ำดี (Bile salt) มีปริมาณต่ำ
- การใช้ยาคุมกำเนิดหรือฮอร์โมนทดแทน

กลุ่มเสี่ยงที่ควรเฝ้าระวัง ได้แก่
- ผู้หญิงที่อายุมากกว่า 40 ปี
- ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคนิ่ว
- ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน หรือโรคอ้วน
- ผู้ที่รับประทานอาหารไขมันสูงและกากใยต่ำ

อาการของนิ่วในถุงน้ำดี
แม้ว่าผู้ป่วยจำนวนมากจะไม่แสดงอาการใดๆ แต่สำหรับบางคน นิ่วในถุงน้ำดีอาจแสดงอาการดังนี้
- ปวดท้องบริเวณด้านบนขวาหรือใต้สะบักขวา
- อาการปวดมักรุนแรงและยาวนานหลายชั่วโมง
- คลื่นไส้ อาเจียน
- มีไข้และหนาวสั่น
- อาการดีซ่าน (ตาและผิวเหลือง)
- ท้องอืด อาหารไม่ย่อย
หากคุณมีอาการเหล่านี้ ควรรีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด

การวินิจฉัยโรคนิ่วในถุงน้ำดี
แพทย์อาจใช้การตรวจดังนี้
- อัลตราซาวด์ เพื่อมองหาก้อนนิ่ว
- การตรวจด้วยสารย้อมทึบรังสี (OCG) เพื่อให้เห็นถุงน้ำดีชัดเจน
- HIDA Scan ซึ่งใช้สารกัมมันตรังสีปริมาณน้อยเพื่อประเมินการทำงานของถุงน้ำดี

วิธีรักษานิ่วในถุงน้ำดี
การรักษาโรคนิ่วในถุงน้ำดีมีหลายวิธี ขึ้นอยู่กับอาการและความรุนแรง
1. ปรับเปลี่ยนการกินอาหาร
ลดอาหารไขมันสูงและเพิ่มกากใยอาหารเพื่อช่วยบรรเทาอาการ
2. การใช้ยา
เช่น เกลือน้ำดี ที่ช่วยทำลายนิ่วขนาดเล็กอย่างช้าๆ
3. การบดนิ่วด้วยคลื่นเสียง (Lithotripsy)
ใช้คลื่นเสียงพลังสูงเพื่อตัดนิ่วให้เป็นชิ้นเล็กๆ
4. การผ่าตัดถุงน้ำดี
วิธีมาตรฐาน: Laparoscopic Cholecystectomy หรือการผ่าตัดผ่านกล้อง
ข้อดี: แผลเล็ก หายเร็ว และไม่ต้องนอนโรงพยาบาล

ผลกระทบที่อาจเกิดจากนิ่วในถุงน้ำดี
ก้อนนิ่วอาจนำไปสู่อาการแทรกซ้อน เช่น การอุดตันของท่อถุงน้ำดี ถุงน้ำดีอักเสบ หรือในกรณีที่รุนแรง อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งถุงน้ำดี แม้จะพบได้ไม่บ่อยก็ตาม

นิ่วในถุงน้ำดีเป็นปัญหาสุขภาพที่สามารถรักษาได้ และการตรวจพบตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคร้ายแรงได้ ดังนั้น หากคุณมีอาการปวดท้องหรือความผิดปกติใดๆ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสม!

อ่านเพิ่มเติม ที่  HDcare Blog
 คลิกเพื่อดูคลิปวิดีโอ
แก้ไขข้อความเมื่อ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่