มีอาการแปลกประหลาดไม่รู้ว่าดีหรือไม่ดี   ที่อยู่กลางหน้าอกตัวนี้แรกๆเดียวก็สบายผ่องๆ หลังๆมาเริ่มมีทุกข์ที่ตรงนี้ตรงหน้าอก เดียวเป็นกุศลเดียวเป็นอกุศลเดียวก็เป็นคนถูกเดียวก็เป็นคนผิด เดียวสบ

ขึ้นเลยอรูปไปแล้ว แล้ว องค์ฌาน แต่ละตัว เขาเอามาสอบทวนกันตอนไหนครับ รุปฌาน มันยุตรงไหน

เพราะหลับไปก็มีแต่สัญญา

ถือกันว่าอัปปนาสมาธิคือการถึงฌาน อุปจารสมาธิคือสมาธิเฉียดๆฌาน บางคนว่าเส้นยาแดงผ่า8ที่จะได้ฌาน ที่นี้พอถึงอัปปนาสมาธิถือว่าเป็นสมาธิแนบแน่นระดับฌาน จะต้องระดับจิตแยกจากกาย ถ้าภาวนาอานาปานสติลมหายใจก็ต

ช่องว่างคืออากาสธาตุ ในอากาสธาตุหากพิจารณาเป็นจะให้ผลการวิปัสนาเร็ว คือกสิณอากาส ไม่มีอะไรตั้งอยู่ได้ในอากาสธาตุ แต่หากสามารถตั้งสติในอากาสธาตุจับรูปนามเพื่อวิปัสนาได้ สติ สมาธิ จะตั้งมั่นเป็นพื้นฐานต

พักนี้หันมา ปฏิบัติ โดยการลืมตาสมาธิแทน ก็กำหนดรู้สีแสง ผัสสะ อายตนะไปตามเรื่อง แต่ว่า การภาวนาก็ยังผลิกไปมา คือเมื่อจิตจับไปที่สภาวะไหน จนเกิดอาการหน่ายคลาย สมาธิก็เกิด อากาสาก็ปรากฏขึ้นมาทันที จิตก็

ผู้ปฏิบัติจะรู้ได้อย่างไรว่าตนได้ฌานอะไร ฌานอยู่กับตนตอนไหน

พระสายสมถกรรมฐานแปลว่าอะไรครับแล้วหมายความว่าอย่างไรไม่เข้าใจ ยังศึกษาอะไรยังไม่ค่อยเข้าใจสักเท่าไหร่ค้บ