มหาพิจารณากรรม สิ่งที่เกิดขึ้นไม่ใช่สิ่งที่เกิดขึ้นลอยๆ แม้กระทั่งบางครั้งเราเรียกว่าบังเอิญ มันไม่ใช่สิ่งบังเอิญ แต่เป็นเพราะความพร้อมของเหตุ มารวมกันประกอบทำให้เกิดพร้อมที่จะเกิดเหตุและผลต่อไป แม้

ในเมื่อไม่มีสิ่งอื่นนอกเหนือจากขันธ์ 5 อะไรคือสิ่งที่มาควบคุมการทำงานของขันธ์ 5 ในเมื่อขันธ์ 5 เกิดและดับ ตามเหตุและปัจจัย อะไรมาสร้างเหตุสร้างปัจจัย อะไรมาทำกรรมดำกรรมขาว อะไรมารับวิบากแห่งกรรมดีก

อนาคตไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา อนาคตจะเป็นอย่างไรขึ้นกับเหตุปัจจัยในปัจจุบันและอดีตรวมกันทั้งหมด อนาคตจึงเที่ยง เป็นสุข แต่เป็นอนัตตา สิ่งที่มิใช่ตัวตน แต่ควบคุมไม่ได้ ลองเล่นหมากรุกดูเพื่อค้นคว

น อนฺตลิกฺเข น สมุทฺทมชฺเฌ          น ปพฺพตานํ วิวรํ ปวีสํ          น วิชฺชตี โส ชคติปฺปเทโส              &nbs

สรุปให้เข้าใจได้ง่ายๆ (ถ้าเข้าใจได้นะ)     เมื่อ อัตตา เป็นคำสมมุติขึ้นก่อนพระพุทธเจ้าอุบัตขึ้น  และไม่สามารถหาความเกี่ยวข้องกับธรรมที่พระพุทธเจ้าตรัสสอน&

ไม่มีความบังเอิญในพุทธศาสนา ทุกอย่างเกิดจากกรรม เกิดจากเหตุและปัจจัย กรรมในปัจจุบัน ทำให้เกิดอดีตอนาคต กรรมในปัจจุบัน เกิดจากเหตุในอดีด กรรมในปัจจุบัน เป็นเหตุให้เกิดอนาคต ทำกรรมดีย่อมได้รับผลดี ทำกร

ถ้าเราทำกรรมประเภทที่ก่อผลต่อเนื่องยาวนาน ประเภทเราเจตนาทำครั้งเดียวจบไปแล้ว  แต่ผลงานของกรรมนั้นยังส่งผลต่อไปเรื่อยๆ  มีคนมาใช้ผลงานของเราทำบุญทำบาปต่อไปในอนาคต เท่ากับว่าเราจะต้องร่วมรับผล

วัฏสงสารนี้มีกฏอยู่ 2 ข้อ ข้อแรก คือ กฏแห่งกรรม ทำกรรมใดไว้ย่อมได้รับผลของกรรมนั้น ข้อสอง กฏไตรลักษณ์ ทุกขัง อนิจจัง อนัตตา ทุกสรรพสิ่งย่อมเกิดขึ้น ตั้งอยู่และเสื่อมสลายไป ไม่มีใครอยู่เหนือกฏ 2 ข้