รูปนามเกิดดับอยู่รอบจิตที่เป็นอุเบกขา แต่เรามองไม่เห็น จึงเกิดอวิชา ให้จิตเคลื่อนไหลไปตามรูปนามนั้น การวิปัสนาเป็นการทวนกระแส ถอยจิตมารู้ก่อนที่จะไหลจะเคลื่อนเป็นขณะๆ แต่ละขณะที่ทำให้การเคลื่อนของจิตหยุดนิ่งกับที่ได้ เป็นการทำให้ความต่อเนื่องของอวิชชาขาดจากกัน(สันตติขาด) ทำให้รูปนามนั้นอยู่นอก อยู่ห่างจิต ดังรูปนามถูกซัด ถูกเหวี่ยงให้ห่างออกไปจากศูนย์กลาง จิตจึงมีความตั้งมั่นมั่นคงอยู่ตรงกลางการรู้  เมื่อสามารถทำให้การรับรู้แบบนี้เกิดต่อเนื่องกันไป จิตก็หลุดจากแรงดูด แรงยึดของขันธ์ได้