ไฮยีน่า Hyenas

กระทู้สนทนา

ชีววิทยา หน้าต่างโลก วงจรชีวิตสัตว์โลก สัตว์ป่า

.
ลูกไฮยีน่า ที่ Kruger National Park
© Shannon Wild/Wildscreen Exchange
.

.
Life of Hyenas/Let's get to know them
.

คนเรามักจะมองว่า ไฮยีน่า
เป็นสัตว์ที่ชั่วร้าย ขี้ขลาด และน่าเกลียด
และมักถูกเข้าใจผิดว่าเป็นสัตว์ประเภทอื่น
พวกมันเป็นมากกว่าสัตว์กินซาก
มีลักษณะและพฤติกรรมที่น่าสนใจ
ซึ่งช่วยสร้างสมดุลที่ซับซ้อนให้กับธรรมชาติ
ข้อเท็จจริงที่น่าสนใจ 10 อย่างเกี่ยวกับไฮยีน่า
ซึ่งอาจทำให้เปลี่ยนความคิดเกี่ยวกับ
สัตว์ที่ฉลาดและรักครอบครัวเหล่านี้ได้

1. ไม่ใช่แมวหรือหมา

พวกมันมักถูกจัดประเภทผิดพลาด
จัดเป็นหมาหรือแมว ในยุคอดีต
แต่จริง ๆ แล้วพวกมันอยู่ในวงศ์ Hyaenidae
ความสับสนนี้เกิดขึ้น เพราะไฮยีน่า
มีลักษณะที่เหมือนกับทั้งแมวและหมา
สัตว์ในอันดับ Carnivora ได้แก่
แมว สุนัข หมี และอื่น ๆ
แต่ไฮยีน่าอยู่ในวงศ์ Hyaenidae ในอันดับนี้
ซึ่งแตกต่างจากสุนัข วงศ์ Canidae
และแมว วงศ์ Felidae

แม้ว่าไฮยีน่าจะมีลักษณะภายใน
และลักษณะภายนอกที่คล้ายคลึงกับหมา
แต่ในทางพันธุกรรมและอนุกรมวิธานแล้ว
ไฮยีน่ามีความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการ
ที่ใกล้เคียงคล้ายกับแมว
มากกว่าคล้ายกับหมา

2. มี 4 สายพันธุ์

ไฮยีน่าจัดอยู่ในวงศ์ Hyaenidae
ที่แตกต่างกัน 4 สายพันธุ์ ได้แก่
ไฮยีน่าจุด Crocuta crocuta
ไฮยีน่าสีน้ำตาล Parahyaena brunnea
ไฮยีน่าลาย Hyaena hyaena
และอาดโวลฟ์ Proteles cristata
ไฮยีน่าแต่ละสายพันธุ์มีลักษณะ
และถิ่นที่อยู่อาศัยที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว
พบได้ในภูมิภาคต่าง ๆ ทั่วแอฟริกา
และบางส่วนของเอเชีย

ในแทนซาเนีย ไฮยีน่าจุดพบได้บ่อยที่สุด
โดยได้รับการยอมรับจากขนที่มีจุด
โครงสร้างที่แข็งแรง และขากรรไกรที่แข็งแรง
แทนซาเนียยังเป็นถิ่นทึ่อยู่ของไฮยีน่าสีน้ำตาล
และไฮยีน่าลาย แม้ว่าจะพบได้น้อยกว่าก็ตาม

3. อยู่กันเป็นฝูง

ไฮยีน่าแสดงพฤติกรรมทางสังคม
ที่ซับซ้อนและอาศัยอยู่ในฝูง
ที่มีโครงสร้างชัดเจนที่เรียกว่า ฝูง
ไฮยีน่าลายจุดมีพฤติกรรมที่น่าสนใจมาก
พวกมันอาศัยอยู่ในสังคมที่มี แม่เป็นใหญ่
โดยตัวเมียจะมีบทบาทโดดเด่นในลำดับชั้น
ลำดับชั้นมักจะกำหนดโดยแม่เป็นใหญ่
ซึ่งดูแลกิจกรรมล่าสัตว์/ผสมพันธุ์ภายในฝูง
ไฮยีน่าให้กำเนิดลูกในถ้ำรวม ครั้งละ 1-3 ตัว
และลูกจะได้รับการดูแลโดยฝูง
น้ำนมแม่จะมีโปรตีนสูงกว่าสัตว์ชนิดอื่น
ลูกไฮยีน่าจึงเติบโตได้อย่างรวดเร็ว

4. เสียงหัวเราะไม่ใช่เสียงสนุกสนาน

ไฮยีน่าสื่อสารกันโดยใช้เสียงที่หลากหลาย
เสียงที่เป็นเอกลักษณ์ที่สุดเสียงหนึ่ง
คือ เสียงหัวเราะอันเป็นเอกลักษณ์
ซึ่งมักเข้าใจผิดว่าเป็นเสียงสนุกสนาน
แต่ในความเป็นจริง เสียงนี้ทำหน้าที่
เป็นช่องทางการสื่อสารระหว่างสมาชิกในฝูง
เสียงหัวเราะของไฮยีน่ามักจะเป็นเรื่อง
ความกระวนกระวายหรือการโจมตี

ไฮยีน่าสื่อสารระหว่างกัน
โดยใช้กลิ่นเป็นเครื่องหมาย
โดยใช้ต่อมกลิ่นเพื่อส่งกลิ่น
กลิ่นเหล่านี้ช่วยกำหนดอาณาเขต
ถ่ายทอดข้อมูลทางสังคม
และช่วยระบุตัวตนของฝูง

5. นักล่าที่มีทักษะ

พวกมันมักถูกเข้าใจผิดว่าเป็นสัตว์กินซาก
แต่พวกมันเป็นนักล่าที่มีทักษะ
และนักล่าที่ชำนาญ ตัวอย่างเช่น
ไฮยีน่าลายจุดเป็นที่รู้จักเรื่อง
ความสามารถในการล่าเหยื่อ
แม้แต่สัตว์ที่มีขนาดใหญ่กว่าตัวมันมาก
โดยใช้เทคนิคการล่าแบบร่วมมือกันเป็นฝูง
เพื่อหลบเลี่ยงอันตรายและล้อมกันล่าเหยื่อ

ไฮยีน่ามีบทบาทสำคัญต่อระบบนิเวศ
โดยทำหน้าที่เป็นทีมทำความสะอาดธรรมชาติ
พฤติกรรมการกินซากของพวกมัน
ช่วยรักษาสมดุลของระบบนิเวศ
โดยลดจำนวนซากสัตว์
ช่วยป้องกันการแพร่กระจายของโรค
พวกมันมีส่วนสนับสนุนห่วงโซ่อาหาร
ทั้งในฐานะผู้ล่าและสัตว์กินซาก

6. ขากรรไกรที่ทรงพลังมาก

ด้วยขากรรไกรที่แข็งแรง/แรงกัดที่เหลือเชื่อ
สามารถบดกระดูกได้อย่างยอดเยี่ยม
ฟันที่ทรงพลังทำให้สามารถหัก
และกินกระดูกได้โดยง่าย
ลักษณะนัที่ทำให้พวกมันแตกต่าง
จากสัตว์กินเนื้อชนิดอื่น ๆ

ไฮยีน่าสามารถกินซากสัตว์
ได้เกือบหมดทั้งตัวรวมถึงกระดูกด้วย
ช่วยให้ดูดซึมสารอาหาร
ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ไฮยีน่ามีแรงกัดที่รุนแรงที่สุด
ชนิดหนึ่งในอาณาจักรสัตว์
โดยมีแรงกัดมากกว่า 1,100 ปอนด์/ตารางนิ้ว
เมื่อเปรียบเทียบกับ สิงโต
มีแรงกัดเพียง 650 ปอนด์/ตารางนิ้ว
แม้ว่าจะมีขนาดใหญ่กว่าไฮยีน่าถึง 2 เท่า

7. กินเพ (ทุกอย่าง)

ไฮยีน่าเป็นสัตว์ที่กินอาหารตามโอกาส
และสามารถปรับตัวให้เข้ากับแหล่งอาหารได้
แม้ว่าพวกมันจะเป็นนักล่าที่เก่งกาจ
แต่พวกมันยังหาอาหารอื่นกินเองอีกด้วย
อาหารของพวกมันมีหลากหลายประเภท
สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่และขนาดเล็ก
เช่น วิลเดอบีสต์ แอนทีโลป ม้าลาย และควาย
ไฮยีน่าเป็นฝูงนักล่าที่พบเห็นได้บ่อยที่สุด
อัตราการล่าที่สำเร็จ 66-90%
ทั้งยังกินซากสัตว์ที่นักล่าตัวอื่นทิ้งไว้
แต่ส่วนมากมักจะขโมย/แย่งชิงจากสิงโต

ไฮยีน่ายังล่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็ก
เช่น กระต่าย หนู และนกอีกด้วย
ซากสัตว์และการกินซากสัตว์

ไฮยีน่าเป็นสัตว์กินซากที่รู้จักกันดี
พวกมันมักจะกินซากสัตว์ที่ตายแล้ว
ซึ่งหาได้จากประสาทรับกลิ่นที่ไวต่อกลิ่น

พวกมันสามารถหักกระดูกได้
ทำให้สามารถสกัดไขกระดูก
และกินส่วนต่าง ๆ ของซากสัตว์
ที่นักล่าตัวอื่นทำไม่ได้

แมลงและสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กอื่น ๆ
ในบางกรณี โดยเฉพาะไฮยีน่าสายพันธุ์เล็ก

พืชผักผลไม้ แม้ว่าจะเป็นสัตว์กินเนื้อเป็นหลัก
แต่มีรายงานว่าไฮยีน่ากินพืชผุกผลไม้บางชนิด
โดยเฉพาะในช่วงที่อาหารขาดแคลน

ขยะจากคน ในพื้นที่ใกล้ที่อยู่อาศัยของคน
ไฮยีน่าบางครั้งจะกินขยะหรือของเสียของคน
แสดงให้เห็นถึงความสามารถในการปรับตัว
ให้เข้ากับสภาพแวดล้อม/แหล่งอาหารต่าง ๆ

ศัตรูไฮยีน่า
ภัยคุกคามหลักของไฮยีน่าในป่า
คือ สิงโต ทั้งสองสายพันธุ์นี้มักแข่งขันกัน
เพื่ออาหารและอาณาเขตโดยตรง
สัตว์นักล่าขนาดใหญ่ชนิดอื่น ๆ เช่น
เสือดาวและจระเข้
ถือเป็นความเสี่ยงสำหรับไฮยีน่าเช่นกัน

เรื่องเดิม
.
สิงโตเกือบเสียท่าฝูงไฮยีน่า
.

.
Lion Trapped by Clan of Hyenas
| Dynasties | BBC Earth
.

8. ทนถึกเป็นพิเศษ

ไฮยีน่าขึ้นชื่อในเรื่องความอดทน/ทนถึก
โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต้องเดินทางล่าสัตว์
ความอดทนไล่ล่าเหยื่อได้เป็นเวลานาน
ซึ่งแตกต่างจากสัตว์นักล่าชนิดอื่น ๆ
ที่อาศัยความเร็วและความประหลาดใจ
ไฮยีน่าใช้กลยุทธ์การล่าเหยื่อด้วยความอดทน
ซึ่งเกี่ยวข้องกับการวิ่งไล่เหยื่อเป็นระยะไกล
จนกว่าเหยื่อจะหมดแรง ลัมลง
ความเร็วในการวิ่ง 60 กิโลเมตร/ชั่วโมง

ความอดทนอันน่าทึ่งของไฮยีน่า
เกิดจากการปรับตัวทางสรีรวิทยาหลายอย่าง
มีระบบหายใจที่มีประสิทธิภาพสูง
เส้นใยกล้ามเนื้อที่หดตัวช้า
ถูกสร้างมาเพื่อกิจกรรมระยะยาว
และโครงสร้างร่างกายของพวกมัน
ทำให้การเดินกะโผลกกะเผลก
ซึ่งช่วยประหยัดพลังงานในการเดิน/วิ่ง

9. ไม่ได้อาศัยอยู่ในทุ่งหญ้าสะวันนาเท่านั้น

โดยทั่วไปไฮยีน่าจะอาศัยอยู่ที่
ทุ่งหญ้าสะวันนาและทุ่งหญ้าในแอฟริกา
แต่พวกมันก็เจริญเติบโตได้
ในสภาพแวดล้อมที่หลากหลาย
รวมถึงแหล่งที่อยู่อาศัยต่าง ๆ
ทั่วแอฟริกาและบางส่วนของเอเชีย

ไฮยีนาบางสายพันธุ์ เช่น ไฮยีนาสีน้ำตาล
มีความสามารถในการปรับตัวให้เข้ากับ
สภาพแวดล้อมที่แห้งแล้งได้ดี
รวมถึงพื้นที่กึ่งทะเลทราย
นอกจากนี้ยังพบได้ในพื้นที่ภูเขา เช่น
ที่ราบสูงเอธิโอเปีย

ไฮยีนาเริ่มมีให้เห็นมากขึ้นในเขตเมือง
นอกจากนี้ยังพบได้ในป่าและป่าไม้ด้วย

10. ตัวเมียมีองคชาตเทียม

ไฮยีนาลายจุดตัวเมียมีลักษณะ
ทางกายวิภาคเฉพาะตัวคือ
การองคชาตเทียม pseudo-penis
โครงสร้างนี้ไม่ใช่องคชาตจริง ๆ
แต่เป็นคลิตอริสที่ยาวซึ่งมีขนาด
และรูปร่างใกล้เคียงกับองคชาตของตัวผู้มาก

พวกมันเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
เพียงชนิดเดียวที่สามารถผสมพันธุ์
ปัสสาวะ และคลอดบุตรผ่านทาง
ช่องคลอดที่คล้ายกับองคชาต
ตัวเมียยังสามารถแข็งตัวได้ด้วยซ้ำ

มีทฤษฎีหลายประการที่อธิบายว่า
ทำไมพวกมันจึงมีลักษณะเช่นนี้
อาจเป็นรูปแบบของการส่งสัญญาณ
การยอมจำนนหรือการประนีประนอม
อาจทำให้ไฮยีนาตัวเมีย
ควบคุมการผสมพันธุ์ได้มากขึ้น
เพราะโครงสร้างนี้ทำให้ตัวผู้
จะสามารถผสมพันธุ์ได้
ก็ต่อเมื่อตัวเมียให้ความร่วมมืออย่างเต็มที่
หรืออาจเป็นผลข้างเคียงจากการ
มีระดับ แอนโดรเจน (ฮอร์โมนเพศผู้)
ในร่างกายมีระดับสูงมาก
.

เรียบเรียง/ที่มา

https://tinyurl.com/2p997s3a
https://tinyurl.com/4drmrykd

.
© Sinosphere 漢字文化圈
.

ไฮยีน่า (鬣狗) Hyenas
เคยมีอยู่ในจีนยุคโบราณ
หลังจากสิ้นสุดยุคน้ำแข็ง
เมื่อราว 10,000 ปีก่อน

ฝูงไฮยีน่าค่อย ๆ สูญพันธุ์หายไปจากจีน
แต่ยังมีฝูงไฮยีน่าเหลืออยู่ในจีนเพียงไม่กี่ตัว
จนกระทั่งถึงยุคอารยธรรม
ไฮยีน่าสร้างด้วยทองสำริดของจีน
จึงมีต้นแบบมาจากไฮยีน่า
สร้างขึ้นในสมัยราชวงศ์โจวตะวันตก
(1,046 - 771 ปีก่อนคริสตกาล)