สหรัฐอเมริกาประกาศให้เงินสนับสนุนด้านการทหาร 500 ล้านดอลลาร์ ราว 1.75 หมื่นล้านบาท แก่รัฐบาลฟิลิปปินส์ มุ่งหวังที่จะเพิ่มศักยภาพด้านการป้องกันประเทศภายนอกของประเทศในช่วงเวลาที่มีความขัดแย้งกับจีนเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะในทะเลจีนใต้ และเพื่อความก้าวหน้าของข้อตกลงแบ่งปันข่าวกรอง
แอนโธนี บลิงเคน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศสหรัฐฯ และลอยด์ ออสติน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ได้พบกับประธานาธิบดีเฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์ ผู้ซึ่งช่วยเสริมสร้างสนธิสัญญาพันธมิตรของมะนิลาที่มีมายาวนานหลายสิบปีกับวอชิงตัน หลังจากความขัดแย้งระหว่างกองกำลังฟิลิปปินส์และจีนปะทุขึ้นตั้งแต่ปีที่แล้วในทะเลจีนใต้ที่เป็นข้อพิพาทหลัก

เมื่อผู้นำเปลี่ยน นโนบายจึงเปลี่ยนตาม ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์คนใหม่ นายเฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์ ได้มีการปรับเปลี่ยนท่าทีทางการเมืองเข้าหาสหรัฐอเมริกามากขึ้น โดยเมื่อ 3 เม.ย. 2023 ฟิลิปปินส์ได้อนุมัติให้สหรัฐอเมริกาสร้างฐานทัพทางทหารแห่งใหม่จำนวน 4 แห่งในดินแดนของฟิลิปปินส์ ทั้งนี้ ฐานทัพ 3 แห่งจะตั้งอยู่บนเกาะลูซอน ซึ่งอยู่ใกล้กับไต้หวัน ขณะที่ฐานทัพอีก 1 แห่งจะตั้งอยู่ในจังหวัดปาลาวันในทะเลจีนใต้ (SCS)
ฟิลิปปินส์อนุมัติตั้งฐานทัพใหม่ของสหรัฐอเมริกาทั้ง 4 แห่งนี้ภายใต้ข้อตกลงความร่วมมือกลาโหมฉบับปรับปรุง (Enhanced Defense Cooperation Arrangement : EDCA) โดยจะอนุญาตให้สหรัฐสามารถสับเปลี่ยนกำลังทหารภายในฐานทัพทั้งหมด 9 แห่งทั่วฟิลิปปินส์ ซึ่งรวมถึงฐานทัพบนเกาะบาราบัก ที่มีความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์และอยู่ใกล้กับเกาะเทียมของจีนในทะเลจีนใต้ เพื่อแลกกับความคุ้มครองด้านความมั่นคง และด้านการค้ากับทางสหรัฐ

ก่อนหน้านี้ สหรัฐฯ อนุมัติการขายเครื่องบินรบ F-16 จำนวน 12 ลำให้กับฟิลิปปินส์ รวมระบบอาวุธปล่อยนำวิถีอากาศสู่อากาศและอาวุธปล่อยนำวิถีอากาศสู่พื้นต่อต้านเรือผิวน้ำ เป็นวงเงินประมาณ 2.43 พันล้านดอลลาร์ เฉลี่ยเครื่องบินมีราคาต่อลำ 202.5 ล้านดอลลาร์สหรัฐ  ตามเอกสารรายการที่เผยแพร่โดยสำนักงานความร่วมมือความมั่นคงกลาโหมสหรัฐฯ(DSCA: Defense Security Cooperation Agency) เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2021 ซึ่งเป็นราคาที่แพงลิบลิ่ว 
ตามรายงานจากสำนักข่าวฟิลิปปินส์ รัฐบาลฟิลิปปินส์อนุมัติซื้อเครื่องบินขับไล่ใหม่ ซึ่งเงินสนับสนุนด้านการทหารที่สหรัฐอเมริกามอบให้ 500 ล้านดอลลาร์ ราว 1.75 หมื่นล้านบาท เป็นตัวแปรสำคัญทำให้รัฐบาลฟิลิปปินส์มีแนวโน้มเลือกซื้อ เครื่องบินขับไล่ F-16 Block 70

ขณะที่กองทัพอากาศฟิลิปินส์มีความคิดเห็นแนะนำให้ซื้อ Gripen จากสวีเดน กองทัพอากาศฟิลิปปินส์ สนใจและต้องการเครื่องบินขับไล่ Saab Gripen C/D สวีเดน ก่อนหน้านี้ กองทัพอากาศฟิลิปปินส์ เคยส่งเจ้าหน้าที่เข้ามาแลกเปลี่ยนข้อมูลกับกองบิน 7 กองทัพอากาศไทยหลายต่อหลายครั้ง
เมื่อวันที่ 20 ธ.ค. 2022  พล.อ.ท. Stephen Parreño ผบ.ทอ. PAF ได้นำคณะผู้แทนไปเยือนสวีเดน เยี่ยมชมโรงงานของ Saab และทำการทดสอบเครื่องบินขับไล่ Gripen D เครื่องบินเตือนภัยล่วงหน้าและควบคุมทางอากาศ Saab 340 AEW&C การประเมินเป็นที่น่าพอใจอย่างมาก มีผลทำให้รัฐบาลฟิลิปปินส์และสวีเดนได้ลงนามบันทึกความเข้าใจ (MOU) ในโครงการจัดหาเครื่องบินขับไล่พหุภารกิจ MRF(Multirole Fighter) 
บริษัท Saab ของสวีเดนเสนอแพคเกจ เครื่องบินขับไล่ JAS-39C/D MS20+ Gripen ตามเอกสาร DND บันทึกความเข้าใจ (MOU) ระหว่างฟิลิปปินส์และสวีเดน ได้เลือก Saab JAS-39 Gripen C/D มีความเป็นไปได้สูงอย่างแน่นอน
บริษัท Saab ได้เสนอเครื่องบินจำนวน 14 ลำ ประกอบด้วย JAS-39C ที่นั่งเดี่ยว 10ลำ และ JAS-39D Gripen 4 ลำ รวมการอัปเดตเป็น MS20+ งบประมาณที่กำหนดไว้ในปี 2021 มูลค่า 1.2 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ เฉลี่ยเครื่องบินมีราคาต่อลำ 86 ล้านดอลลาร์สหรัฐ รวมถึงตลอดจนการถ่ายโอนเทคโนโลยี 

ล่าสุดมีข่าววงในจากรัฐบาลฟิลิปปินส์ อาจจะไม่เลือกเครื่องบินขับไล่ Gripen C/D สวีเดน ด้วยเหตุผลแปลกประหลาด
บริษัท SAAB เสนอจำนวนเครื่องบินให้เพียง 14 ลำ น้อยเกินไป เนื่องจากรัฐบาลฟิลิปปินส์ต้องการเครื่องบินขับไล่ในจำนวนมากถึง 24-36 ลำ จึงไม่สอดคล้องตามความต้องการของฟิลิปปินส์ แม้ว่าเดิมทีโครงการจัดหา MRF ต้องการเครื่องบินรบอย่างน้อยเพียง 12 ลำ ซึ่งบริษัท Saab ก็ได้ยื่นข้อเสนอที่น่าสนใจโดยเสนอเครื่องบินรบให้ถึง 14 ลำ เมื่อเทียบกับข้อเสนอของ Lockheed Martin ที่จะขาย F-16 Block 70 Vipers ได้เพียง 6 ลำในงบประมาณ 1.2 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ และบริษัท Saab สามารถดำเนินการผลิตเครื่องบินขับไล่ Gripen C/D จำนวน 14 ลำพร้อมส่งมอบได้ภายใน 2 ปี แต่ก็ยังไม่ถูกใจรัฐบาลฟิลิปปินส์ และฟิลิปปินส์ยังอ้างอีกว่า สวีเดนยังไม่สามารถเสนอ Gripen C/D มือสองได้ เนื่องจากกองทัพอากาศสวีเดนยังไม่ได้เปลี่ยนมาใช้ Gripen E/F ทั้งหมด
มีข่าวว่ารัฐบาลฟิลิปปินส์ อาจจะแบนเข็มไปจัดหา F-16 Block 70 Viper ที่มีราคาสูงกว่าจำนวน 8-12 ลำ แต่ได้ความช่วยเหลือจากรัฐบาลสหรัฐอเมริกา ด้วยการได้รับบริจาคเครื่องบินขับไล่ F-16 C/D Block 30 , 40 มือสองจำนวน 12 - 24 ลำ หรืออาจจะมีข้อเสนอขาย F-16 C/D Block 50 มือสองพร้อมอัพเกรดให้เป็นมาตราฐาน "Viper" ในราคาถูกจำนวน 24 ลำ
เมื่อมองจากสถานการณ์ปัจจุบัน มีความเป็นไปได้สูงมากที่รัฐบาลฟิลิปปินส์โดยการนำของ Bongbong Marcos ประธานาธิบคนใหม่ จะเลือกเครื่องบินขับไล่ F-16 แทนเครื่องบิน Gripen

แม้ว่ากองทัพอากาศฟิลิปปินส์ จะต้องการเครื่องบินขับไล่ Gripen C/D แต่การซื้ออาวุธคงจะหลีกเลี่ยงเรื่องการเมืองระหว่างประเทศไปไม่ได้ สหรัฐอเมริกาอาจจะกดดันให้รัฐบาลฟิลิปปินส์ให้เลือกจัดหาอาวุธของประเทศตนเอง เพื่อแลกเปลี่ยนในเรื่องการค้าและความมั่นคง พร้อมเป็นหุ้นส่วนทางยุทธศาสตร์อย่างรอบด้านให้กับรัฐบาลฟิลิปปินส์ 

อ้างอิง

สหรัฐอเมริกาประกาศให้เงินสนับสนุนด้านการทหาร
1. https://www.voanews.com/a/freedom-of-navigation-military-financing-on-agenda-as-philippines-hosts-talks-with-blinken-and-austin/7718158.html
2. https://apnews.com/article/united-states-philippines-antony-blinken-lloyd-austin-e8bc7af9b5a60f51cf60ffcf22748836

สหรัฐอเมริกาเสนอ F-16 block 70/72
3. https://www.dsca.mil/press-media/major-arms-sales/philippines-f-16-block-7072-aircraft
4. https://asia.nikkei.com/Politics/Defense/Philippines-grapples-with-financial-hurdle-to-buy-U.S.-F-16-fighters

ฟิลิปปินส์และสวีเดนลงนามบันทึกความเข้าใจเพื่อซื้อเครื่องบินขับไล่ Gripen
5. https://defence-industry.eu/philippines-and-sweden-sign-mou-for-potential-gripen-fighter-jet-deal/

สหรัฐฯ อาจเสนอเครื่องบิน F-16 Block 50 พร้อมกับ F-16 Block 70 ให้กับฟิลิปปินส์
6. https://bulgarianmilitary.com/2023/06/08/us-may-offer-philippines-f-16-block-50-with-block-70s-avionics/
7. https://www.facebook.com/photo/?fbid=714290184071173&set=a.469200588580135

ภาพ พล.อ.ท. Stephen Parreño ผบ.ทอ. PAF ได้นำคณะผู้แทนไปเยือนสวีเดน เยี่ยมชมโรงงานของ Saab และทำการทดสอบเครื่องบินขับไล่ Gripen D แม้ว่ากองทัพอากาศฟิลิปปินส์ จะต้องการเครื่องบินขับไล่ Gripen แต่คนซื้อคือรัฐบาล