เอาตัว(ปลาทอง/ปลาคาร์พ)ให้รอดในฤดูหนาว

กระทู้สนทนา
สวัสดีสมาชิกทุกคนครับ
วันนี้จะมาเล่าถึงการเลี้ยงปลาในช่วงฤดูหนาว แม้ว่าประเทศไทยบ้านเราจะไม่ได้หนาวเย็นระดับติดลบหรือมีหิมะ แต่แน่นอนเมื่อฤดูกาลเปลี่ยนสัตว์เลี้ยงนานาชนิดก็ต้องมีการปรับตัวกันพอสมควร เคยอยู่ร้อนๆมาเกือบทั้งปีอยู่ดีๆอุณหภูมิก็ค่อยๆลดลงเรื่อยๆ โดยเฉพาะปลาซึ่งเป็นสัตว์เลือดเย็นซึ่งอุณหภูมิในน้ำจะเท่ากับในตัวปลา ในน้ำเย็นขนาดไหนในตัวปลาก็เย็นเท่านั้น(เวลาวัดอุณหภูมิต้องวัดในน้ำนะครับ) ซึ่งจะไม่เหมือนกับสัตว์เลือดอุ่นที่จะรักษาอุณหภูมิภายในให้อบอุ่นตลอดเวลา

เมื่ออากาศเย็นลงเรื่อยๆมีผลอย่างไรกับปลา?
ระบบเมทาบอลึซึมหรือระบบเผาผลาญจะต่ำลง โดยเฉพาะปลาคาร์พและปลาทอง
ซึ่งปลาเหล่านี้จะไม่มีกระเพาะที่คอยช่วยย่อยอาหารแต่จะอาศัยการดูดซึมสารอาหารผ่านลำไส้ เมื่ออุณหภูมิลดลงสิ่งแรกที่ควรทำคือลดจำนวนอาหารและมื้ออาหารปลาลง เมื่อการเผาผลาญต่ำลงการให้อาหารในปริมาณมากจะทำให้การย่อยและดูดซึมสารอาหารทำได้ไม่ดีซึ่งจะส่งผลให้ปลาท้องอืดตามมาได้ นอกจากอากาศจะหนาวเย็นจัดจนอุณหภูมิน้ำอยู่ที่5-8องศาปลาจะหยุดกินอาหารไปเองโดยอัตโนมัติหรือที่เรียกติดปากกันว่า "สภาวะปลาจำศีล"
ก่อนอื่นย้ำอีกครั้งว่า เลี้ยงปลาต้องวัดอุณหภูมิในน้ำนะ ถ้าอุณหภูมิภายนอกที่เราอยู่ๆกันคือ25องศาในน้ำที่ปลาอาศัยอยู่จะเย็นกว่านั้นอาจจะอยู่ที่ราวๆ22-23องศา แต่ถ้าบ่อปลามีความลึก(เน้นลึกกว้างไม่มีผลเท่าไหร่)อุณหภูมิจะมีการเปลี่ยนแปลงได้น้อยและช้ากว่า ถ้าเลี้ยงในตู้ปลาจะยากกว่าเพราะตู้ปลามีแต่ทรงแนวยาวหาทรงสูงๆอยากแต่ถ้าตู้ยิ่งใหญ่จุน้ำได้มากอุณหภูมิก็เปลี่ยนแปลงได้ช้ากว่าตู้เล็ก แต่ตู้ปลาไม่ว่าจะเล็กหรือใหญ่สามารถติดฮีตเตอร์ช่วยได้
แล้วทีนี้เราจะรู้ได้ยังไงว่าอุณหภูมิอยู่ที่เท่าไหร่ควรจะลดปริมาณอาหารลง
ตั้งต้นก่อนเลยว่าอุณหูมิที่ปลาอยู่แล้วสบายที่สุดคือ 25องศา เป็นช่วงที่ปลากินอาหารได้ดีสุดและเห็นผลชัดเจน กินเร่งโตก็โตดี กินเร่งสีสีก็แจ่ม แต่ถ้าอุณหภูมิลดลงมาอยู่ที่20องศา ในเขตภาคกลางและภาคใต้ไม่น่าจะต่ำไปกว่านี้ ก็ลดลงมาให้เหลือซัก75%จากปกติ ในส่วนของภาคเหนือและภาคอีสานคาดว่าจะอยู่ราวๆ10-15องศา ควรจะลดลงให้เหลือประมาณ30-40%และถ้าจะให้ดีควรให้วันเว้นวัน ขยับมือแรกมาในช่วงที่แดดส่องลงบ่อหรือช่วงที่อุณหภูมิสูงขึ้น

ถ้าไม่ลดไม่อดได้มั๊ยกลัวปลาจะหิว
ตอบเลยว่าได้ แต่...ค่าใช้จ่ายจะเพิ่มขึ้นคือต้องติดอีตเตอร์ช่วย สำหรับตู้ปลาไม่เท่าไหร่ แต่บ่อปลานี่ซิ อย่างแพง การเพิ่มอุณหภูมิน้ำให้อยู่ที่25-28องศา ก็สามารถเลี้ยงปลาได้เหมือนฤดูกาลปกติ กินเต็มที่ขี้เต็มกรอง ขยันล้างกรองเปลี่ยนถ่ายน้ำด้วยล่ะ
ลดก็ได้อดก็ดี
ที่จริงแล้วช่วงฤดูหนาวเป็นช่วงที่ลดความอ้วนของปลานะ คิดดูปลากินอาหารมาหนักมากเกือบทั้งปีทั้งเร่งสีและเร่งโต3-4เดือนสุดท้ายของปีลดไขมันส่วนเกินหน่อยก็ดีนะปลาจะได้มีสุขภาพดีและอายุยืนยาว แถมประหยัดค่าอาหารด้วย ปลาตัวไหนอ้วนลงพุงแทบจะว่ายน้ำไม่ไหวแล้วควรจะใช้ช่วงเวลานี้แหละเป็นช่วงฟื้นฟู อาจจะผอมลงนิดหน่อยสีจืดไปนิดแต่ในระยะยาวมันคุ้มมากจะทำให้ปลาอยู่กับเราได้นานจนจบอายุขัย

ปลาอดอาหารได้เป็นเดือนๆ
ให้สองเดือนก็ยังได้(เฉพาะปลาใหญ่) นี่คือสิ่งที่หลายคนกังวัลเวลาต้องลดอาหาร
เพราะกลัวปลาจะหิว ไม่ต้องห่วงอย่างที่บอกปลาอดอาหารได้เป็นเดือนๆ กลไกมันเป็นแบบนี้ เมื่อปลาได้รับอาหารน้อยลงปลาจะดึงไขมันในตัวที่เราสะสมให้มันจนอ้วนมาเป็นพลังงานทดแทนปลาก็ยังใช้ชีวิตได้ตามปกติว่ายไปว่ายมา แต่ถ้าเป็นช่วงที่ควรอดคือช่วงที่อุณหภูมิต่ำกว่า10องศาไม่ว่าเราจะอดเองหรือปลาเข้าสู่สภาวะจำศีล ปลาจะอยู่นิ่งๆเลยไม่เคลื่อนไหวใดๆทั้งสิ้น มีแต่แววตาที่ชำเลืองมองดูเจ้าของ

สภาวะจำศีลไม่ได้น่ากลัว 
เมื่ออุณหภูมิต่ำลงอย่างมาก สัญชาตญาณปลาจะเข้าสู่สภาวะจำศีลของมันเอง
ปลาจะอยู่นิ่งๆดึงไขมันสะสมมาเป็นพลังงานเพื่อให้มันมีชีวิตรอดไปถึงฤดูกาลใหม่
คุณภาพปลาอาจจะมีลดลงไปบ้าง แต่มันคือกลไกทางธรรมชาติที่เราต้องยอมรับ ถ้าไม่สบายใจก็ติดฮีตเตอร์

ประสบการณ์ตรงในฐานะเจ้าของฟาร์ม
ในฤดูกาลปกติตัวผมเองจะให้อาหารปลา6วันต่อสัปดาห์ จะมี1วันที่หยุดอาหารเพื่อให้จุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่ในระบบกรองได้มีเวลาเก็บกวาดของเสียจำพวกแอมโมเนีย,ไนไตรและไนเตรท ส่วนฤดูหนาวที่อุณหภูมิ20องศาหรือต่ำกว่าผมให้แค่40%ต่อวัน ถ้าเป็นปลาใหญ่ให้แค่วันเว้นวัน เพราะผมตั้งใจใช้ช่วงเวลานี้ของทุกปีเป็นช่วงลดความอ้วนปลา
KKB Class Room
-----
<script async src="https://pagead2.googlesyndication.com/pagead/js/adsbygoogle.js?client=ca-pub-7105658720321961"
     crossorigin="anonymous"></script>
แก้ไขข้อความเมื่อ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่