ผมเห็นเถียงกันเรื่องจิตกับวิญญาณเป็นสิ่งเดียวกันหรือไม่ มานานแล้ว
และตอนนี้ก็มีคนบางคน บางกลุ่ม นำมาอ้างว่านิพพานมีจิตเพราะ
จิตไม่ใช่วิญญาณขันธ์ ถ้าอย่างนั้นเราก็จะเอาเรื่องนี้ออกไปก่อน

ต้องย้อนกลับไปตั้งแต่พระพุทธเจ้ายังไม่ตรัสรู้นะครับ
เกี่ยวอะไร? ใจเย็นๆ ครับ
เราต้องย้อนดูว่าเจ้าชาวสิทธัตถะกลายเป็นพระพุทธเจ้าได้อย่างไร
ย่อมต้องมีที่มา นั่นก็คือความปรารถนาพ้นไปจากการเกิดแก่เจ็บตาย
ด้วยเหตุนี้เองจึงนำไปสู่การแสวงหาหนทางแห่งการพ้นทุกข์
เพราะฉะนั้นการกล่าวถึงนิพพานก็ต้องกล่าวถึง การพ้นไปจาก
การเวียนว่ายตายเกิดด้วย

สัตว์โลกยังไม่พ้นไปจากสังสารวัฏเพราะยังมีการเกิด
อะไรพาไปเกิด? ก็ จิต นั่นไง
จิตดวงสุดท้ายก่อนตายเป็นอย่างไร จิตที่เกิดขึ้นมาใหม่ กายใหม่
และภพ ก็จะเป็นไปตามนั้น

นิพพานคือการสิ้นไปจากเหตุแห่งการเกิด ความพ้นไปจากสังสารวัฏ
เมื่อไม่เกิด ก็ไม่เจ็บ ไม่ตาย ไม่ทุกข์ อีกต่อไปเพราะไม่มีชาติหน้า
อนุปาทิเสสนิพพานจึงเป็นสุขอย่างยิ่งและเป็นสูญอย่างยิ่งด้วย
ในเวลาเดียวกัน (นิพพานัง ปรมัง สุขัง , นิพพานัง ปรมัง สุญญัง)

อธิบายมาถึงขนาดนี้แล้ว คิดดูเอาเองเถอะว่า ความสิ้นเหตุแห่งการเกิด
ความสิ้นเหตุแห่งความทุกข์ ยังควรจะมีจิตหลงเหลืออยู่อีกหรือไม่