ขอบคุณการ์ดและข้อมูล : JMC Johannessburg Meditation Center

การทำงานเผยแผ่ต้องมีทีมงานที่ดี แม้ในพระพุทธศาสนาก็เช่นกัน มาสดับการสร้างบารมีของพระมหาเถระทั้งสองรูปกันครับ

☀️พระสารีบุตร​ &​ พระมหาโมคคัลลานะ☀️
เส้นทาง​สู่​พระอัครสาวก​เบื้อง​ขวา​และ​เบื้องซ้​าย​

          💐"ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงคบสารีบุตรและโมคคัลลานะเถิด สารีบุตรและโมคคัลลานะเป็นภิกษุฉลาด
เป็นผู้อนุเคราะห์เพื่อนพรหมจารีทั้งหลาย

           สารีบุตรเปรียบเหมือนผู้ให้กำเนิด
           โมคคัลลานะเปรียบเหมือนผู้บำรุงเลี้ยงทารกที่เกิดแล้ว

           สารีบุตรย่อมแนะนำในโสดาปัตติผล
           โมคคัลลานะย่อมแนะนำในประโยชน์ที่สูงสุด

           สารีบุตรสามารถที่จะบอก แสดงบัญญัติ กำหนด เปิดเผย จำแนก ทำให้ง่ายซึ่งอริยสัจ 4 ได้โดยพิสดาร”💐

(สัจจวิภังคสูตร​ ว่าด้วยการจำแนกสัจจะ​ พระไตรปิฎกเล่มที่ 14 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ 6)​

☀️1.​ ย้อนหลัง​สู่​จุดกำเนิด​ : ​กว่าจะเ​ป็น​พระสารี​บุตร​และ​พระ​มหา​โมคคัล​ลา​นะ​☀️

เมื่อนับถอยหลังไปหนึ่งอสงไขยกับอีกหนึ่งแสนกัปนับจากภัทรกัปนี้ พระสารีบุตรเถระและพระมหาโมคคัลลานะเถระได้บังเกิดเป็นกุฎุ​มพี​ผู้​มีเงินตรา ได้​แก่​ สรทะ​ และ​ สิริวัฑฒะ ตามลำดับ​ ทั้งคู่​เป็นสหายรักกัน​ อยู่ในตระกูลคฤหบดีมหาศาลมั่งคั่ง​ด้วย​ทรัพย์​สิน

ในชาตินั้น ​ สรทะคิดจะออกบรรพชาแสวงหาโมกขธรรมจึงไปชวนสิริวัฑฒะบวช​แต่สิริวัฑฒะปฏิเสธ จากนั้น​สรทะจึงออกไปบรรพชาเป็นดาบส พร้อมด้วยบริวารเป็นจำนวนมาก ได้สำเร็จอภิญญา 5 และสมาบัติ 8 ประการ

ยุค​สมัยนั้น​นับเป็น​บุญลาภอัน​ประเสริฐ​ที่สุด​ ที่พระพุทธเจ้าอโนมะทัสสีได้เสด็จอุบัติขึ้นในโลก พระองค์ทรงมีพระชนมายุยืน 1 แสนปี สูง 58 ศอก พระรัศมีแผ่ไป 12 โยชน์ มีภิกษุเป็นบริวารแสนรูป เสด็จจาริกแสดงธรรมโปรดเวไนยสัตว์ไปตามสถานที่ต่างๆ วันหนึ่งทรงทราบด้วยข่ายพระญาณว่า สรทะพร้อมด้วยบริวารมีอุปนิสัยสามารถบรรลุธรรมได้จึงตัดสินพระทัยเสด็จไปโปรด

สรทะมีจิต​ศรัทธา​ได้บูชาธรรม​แด่พระอโนมทัสสีพุทธเจ้า และตั้งความปรารถนาไว้ในที่เฉพาะพระพักต์เพื่อจะเป็นอัครสาวกเบื้อง​ขวา​ เมื่อได้รับพุทธพยากรณ์แล้ว พลันหวนนึกถึงสิริวัฑฒะผู้เป็นสหายขึ้นได้ จึงรีบไปที่บ้านพัก​ของสิริวัฑฒ​ะแต่ผู้เดียว และได้ชี้แจงให้ผู้เป็นสหายทราบและให้ปรารถนาตำแหน่งอัครสาวกเบื้องซ้ายในสมัยของพระพุทธเจ้า​พระองค์​หนึ่ง​ใน​อนาคต​เช่นเดียวกับตน

สิริวัฑฒะได้ฟังดังนั้น จึงให้ สรทดาบสไปนิมนต์พระอโนมทัสสีพุทธเจ้ามาที่พักอาศัย​และถวายมหาทานและเครื่องมหาสักการบูชามากมายตลอดเจ็ดวัน แล้วก็ประนมมือกราบทูลแทบพระบาทพระะอโนมทัสสีพุทธเจ้าว่า สรทดาบสผู้เป็นสหายของข้าพระองค์ปรารถนาเป็นอัครสาวกเบื้อง​ขวา​ของพระบรมศาสดาพระองค์หนึ่ง ข้าพระองค์ขอได้เป็นอัครสาวกเบื้อง​ซ้าย​ของพระศาสดาพระองค์นั้นด้วยเถิด​  พระอโนมทัสสีพุทธเจ้าทรงพิจารณาดูอนาคตกาลแล้ว ทรงเห็นว่าความปรารถนาของสิริวัฑฒะจะสำเร็จได้​แน่นอน​ จึงทรงพยากรณ์ว่า
เมื่อเวลาล่วงเลยไปหนึ่งอสงไขยกับอีกหนึ่งแสนกัป นับจากกัปนี้ไป เธอจะได้เป็นอัครสาวก​เบื้อง​ซ้าย​ของพระสมณโคดมพุทธเจ้า

สิริวัฑฒะรับฟังพระพุทธพยากรณ์นั้นแล้ว มีใจร่าเริงยินดีเป็นที่สุด ราวกับว่าความปรารถนานั้นจะสำเร็จในวันพรุ่งนี้หรือมะรืนนี้​ ฉะนั้น พระอโนมทัสสีพุทธเจ้าเสวยพระกระยาหารเสร็จแล้ว เสด็จกลับพระวิหาร พร้อมด้วยพระภิกษุทั้งหลาย ตั้งแต่วันนั้นมา​ สิริวัฑฒะได้สั่งสมบุญ​บารมี​อยู่เป็นประจำตลอดชีวิต ครั้นเขาสิ้นชีวิตแล้วขึ้นไปเกิดในกามาวจรเทวโลก ในวาระแห่งจิตที่ 2 และกลับมาเกิดเป็นมนุษย์อีกในชาติต่อมา และในสมัยพระพุทธเจ้าพระองค์​ปัจจุบัน​
ส่วนสรทะได้สั่งสม​บารมี​ตลอด​ชีวิต​ในชาติ​นั้น​และได้เจริญพรหมวิหาร 4 แล้วบังเกิดในพรหมโลก​

สิริวัฑฒ​ะเกิดมาเป็นโกลิตมาณพ​ ภายหลัง​คือพระมหา​โม​ค​คัล​ลา​นะเถระ
สรทะเกิดเป็นอุปติสสมาณพ​ ภายหลัง​คือพระสารี​บุตร​เถระ
.

☀️2.พระสารีบุตรเถระ​
พระอัครสาวก​ : เบื้อง​ขวา​
เอตทัคคะ : ผู้มีปัญญามาก

             💐บุพกรรมในอดีต

             พระสารี​บุตร​เถระสร้าง​บุญ​บารมี​ควบคู่กับพระมหา​โ​มค​คัล​ลา​นะ​เถระ​มายาวนาน โดยในอดีตกาล ในที่สุดหนึ่งอสงไขยกับแสนกัป ในสมัยพระอโน​มทัส​สี​พุทธเจ้า​ พระสารีบุตร บังเกิดในตระกูลพราหมณ์มหาศาล มีชื่อว่า สรทมาณพ​ พระมหาโมคคัลลานะ บังเกิดในตระกูลคหบดีมหาศาล โดยมีชื่อว่า สิริวัฑฒะ

             คนทั้งสองเป็นสหายรักกัน เมื่อสรทมาณพ ปรารถนาเป็นอัครสาวก ปฐมอัครสาวก สิริวัฑฒนะ ก็ได้ตั้งความปรารถนา ตำแหน่งทุติยอัครสาวกบ้าง ทั้งสองกระทำกุศลตลอดชั่วอายุ สิริวัฑฒะ บังเกิดในกามาวจรเทวโลก ส่วนสรทมาณพ เจริญพรหมวิหาร 4 แล้วบังเกิดในพรหมโลก

            💐ชีวประวัติ

            มีนามเดิมว่า “อุปติสสะ” เกิดที่หมู่บ้านอุปติสสะ เมืองนาลันทา ในตระกูลพราหมณ์มหาศาล เมื่อช่วงเป็นหนุ่มน้อย บิดาได้หาเด็กหนุ่มวัยเดียวกันเป็นบริวารถึง 500 คน
            วันหนึ่ง หลังจากได้ชมมหรสพดังเช่นทุกปีบนยอดเขาแล้ว กลับมีกิริยาอาการและความรู้สึกที่ไม่เหมือนเก่า คือถึงตอนหัวเราะสนุกสนาน ถึงตอนเศร้าโศกก็ไม่ได้แสดงอาการเศร้าโศก ถึงตอนจะให้รางวัลก็ไม่ให้รางวัล แต่มีความรู้สึกสังเวชสลดใจว่า “ไม่เห็นมีอะไรน่าสนใจเลย ตัวละครที่กำลังแสดงอยู่นี้ อยู่ได้ไม่ถึง 100 ปี ก็คงตายกันหมด แล้วก็มีตัวละครคนใหม่มาแสดงแทนเราเอง มัวมาหลงดูอยู่ทำไม ไฉนจึงไม่แสวงหาโมกขธรรม (ความหลุดพ้น)” มีความเบื่อหน่ายในชีวิต และได้ออกบวชอยู่ในสำนักของสัญชัยปริพพาชก ก็ไม่ประสบผลสำเร็จตามที่ตนต้องการ เพราะว่าไม่ใช่ทางพ้นทุกข์ได้

            💐การบรรลุพระอรหันต์​

            เช้าวันหนึ่ง อุปติสสปริพพาชก ได้พบพระอัสสชิเถระ กำลังออกรับบิณฑบาตโปรดสัตว์ด้วยอาการอันสงบสำรวม ก็เกิดความเลื่อมใสว่า “นักบวชแบบนี้เราไม่เคยเห็นมาก่อน ท่านคงจะเป็นพระอรหันต์แน่” จึงเข้าไปถามว่า “ท่านมีอินทริย์ผ่องใส ผิวพรรณบริสุทธิ์ผุดผ่อง ท่านบวชเชิดชูใคร ใครเป็นศาสดาของท่าน ท่านชอบใจธรรมของใคร” จึงได้คำตอบจากพระอัสสชิอย่างถ่อมตนว่า “อาตมาเป็นพระบวชใหม่ เพิ่งมาสู่ธรรมวินัยของพระศาสนดาไม่นานนัก อาตมาจึงไม่สามารถพอที่จะบอกถึงคำสอนของพระศาสดาโดยพิสดารได้” จึงขอกล่าวธรรมโดยย่อว่า
            “ธรรมเหล่าใดเกิดแต่เหตุ พระตถาคตตรัสเหตุแห่งธรรมเหล่านั้นไว้และตรัสถึงความดับ(เหตุ)ไว้ด้วย พระสมณะผู้ยิ่งใหญ่มีปรกติตรัสอย่างนี้”
            พอกล่าวจบ อุปติสสปริพพาชก ก็บรรลุโสดาปัตติผล แล้วจึงกลับไปบอกเพื่อนโกลิตปริพพาชก ก็บรรลุโสดาบันเช่นเดียวกัน

ทั้งสองจึงชักชวนกันไปพบกับอาจารย์สัญชัยปริพพาชก เพื่อจะไปเฝ้าพระพุทธองค์ แต่ก็ถูกอาจารย์ปฏิเสธอย่างแข็งขันถามว่า “ในโลกนี้คนโง่มากหรือคนฉลาดมาก” ทั้สองตอบว่า “คนโง่มีมาก คนฉลาดมีน้อย”
ถ้าอย่างนั้น “ขอให้คนฉลาดจงไปหาพระสมณโคดม ส่วนคนโง่จงมาหาเรา”
            ทั้งสองจึงอำลาอาจารย์ สัญชัยพร้อมด้วยบริวาร 250 คนไปเฝ้าพระพุทธองค์ที่พระเวฬุวัน และขออุปสมบทด้วยเอหิภิกขุอุปสัมปทา จึงมีชื่อใหม่ว่า “สารีบุตร” ครั้นได้ฟังธรรมเทศนาชื่อว่า “เวทนาปริคคหสูตร” ซึ่งพระพุทธองค์แสดงแก่หลานชายชื่อ “ทีฆนขปริพพาชก” ที่ถ้ำสุกรขาตา เขาคิชฌกูฏ ในวันขึ้น 15​ ค่ำ เดือน 3 สำเร็จเป็นพระอรหันต์ หลังจากบวชได้ 15 วัน และก็ได้รับการยกย่องจากพระพุทธองค์ว่า เป็นเลิศในทางมีปัญญามาก และเป็นอัครสาวกเบื้องขวา

            💐การเผยแผ่

            ท่านได้เป็นกำลังสำคัญในการประกาศพระศาสนาเป็นอย่างยิ่ง เช่น ได้เป็นพระอุปัชฌาย์บวชให้บรรดาสามเณร มีสามเณรราหุล สามเณรสุข และสามเณรสังกิจจะ เป็นต้น ต่อมาท่านยังได้ชักจูงให้น้องชาย คือ พระจุนทะ เป็นต้น พร้อมทั้งน้องสาวคือนางจาลา เป็นต้น หันมาเลื่อมใสในพระพุทธศาสนาและออกบวช และท่านยังเป็นต้นเหตุให้พระมหากัสสปะประชุมสงฆ์ทำสังคายนา เพราะแนวคิดของท่าน นอกจากนั้น ท่านยังเป็นยอดกตัญญูเป็นพระอุปัชฌาย์บวชให้ราธพราหมณ์ซึ่งเคยใส่บาตรแค่ทัพพีเดียว เป็นต้น

            ก่อนจะปรินิพพานเมื่อวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ที่บ้านของท่านเอง ด้วยโรคปักขันทิกาพาธ(ถ่ายจนเป็นเลือด) หลังจากท่านได้เทศนาโปรดมารดาจนได้บรรลุโสดาบันแล้ว จึงเข้านิพพานในที่สุด

            💐ข้อมูล​น่า​สนใจ

            ท่านเปรียบเสมือนผู้ให้กำเนิดบุตร คือผู้บวชให้พระภิกษุ
            ท่านได้รับนามใหม่อีกว่า “พระ​ธรรมเสนาบดี”
            ท่านเป็นพระอัครสาวกเบื้องขวา
            ท่านเป็นผู้มีปฏิภาณไหวพริบในการแสดงธรรม
            ท่านเป็นพระอุปัชฌาย์รูปแรกที่บวชด้วยญัตติจถุตถกรรมวาจา
.
☀️​3.พระมหาโมคคัลลานเถระ​
พระอัครสาวก​ :  ​เบื้องซ้​าย​
เอตทัคคะ : ผู้มีฤทธิ์มาก

           💐บุพกรรมในอดีต​ คล้าย​กับ​ของพระสารีบุตร

           💐ชีวประวัติ​

           เดิมชื่อว่า “โกลิตะ” บ้านเดิมชื่อว่า “โกลิตคาม” อยู่ใกล้เมืองราชคฤห์ บิดาชื่อว่า “โกลิตะ” มารดาชื่อว่า “โมคคัลลี” ฉะนั้น ท่านจึงได้ชื่อว่า “โมคคัลลานะ” มีเพื่อนสนิทชื่อว่า “อุปติสสะ หรือ พระสารีบุตร” นั้นเอง

           💐การบรรลุพระอรหันต์​

           ท่านได้บรรลุโสดาปัตติผล เพราะได้ฟังธรรมจากเพื่อนสนิทที่ชื่อว่า “อุปติสสะ” หลังจากที่ไปพบพระอัสสชิเถระและได้ฟังธรรมจากท่านมาก่อนหน้านี้ไม่นาน จึงได้ชักชวนกันพร้อมทั้งบริวาร คนละ 250 คน ไปขอบวชต่อพระพุทธองค์ ที่วัดเวฬุวัน หลังจากบวชแล้ว ได้ทูลลาพระพุทธองค์ไปบำเพ็ญสมณธรรมอยู่ ณ หมู่บ้านกัลลวาละ แคว้นมคธ ก็เกิดอาการง่วงเหงาหาว นอนอย่างมาก ไม่สามารถที่จะบำเพ็ญธรรมได้เลย ทราบถึงพระพุทธองค์ตลอด 7 วัน ในวันที่ 8 พระพุทธองค์จึงเสด็จไปให้อุบายแก่ง่วงให้ท่านถึง 8 ข้อด้วยกัน ท่านตั้งใจปฏิบัติตามทันที พระพุทธองค์ทรงทราบวาระจิต จึงตรัสสอนเรื่อง “ธาตุกัมมัฏฐาน” คือให้พิจารณาว่าร่างกายนี้เป็นเพียงธาตุ ดิน น้ำ ลม ไฟ เท่านั้น ไม่ใช่ตัวเราของเรา ท่านก็ได้บรรลุพระอรหันต์ ภายในวันที่ 8 นั้นเอง

           💐การเผยแผ่​

           ท่านเป็นผู้เลิศในด้านการแสดงฤทธิ์มาก และเป็นอัครสาวกเบื้อง​ซ้าย​และก็ได้เป็นกำลังสำคัญในการประกาศศาสนาโดยเฉพาะ ได้เป็นอาจารย์ประกาศธรรมแก่เทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ท่านได้แสดงฤทธิ์ปราบบุคคลผู้เป็นมิจฉาทิฏฐิจำนวนมาก เช่น การแสดงฤทธิ์ปราบเศรษฐีมัจฉริยโกสิยะด้วยวิธีการต่างๆ จนเกิดความกลัว และยอมเฝ้าพระพุทธองค์ ถวายเป็นพุทธบูชาตลอดชีวิต
           นอกจากนั้น ท่านยังได้ปราบนาคราชชื่อว่า “นันโทปนันทะ” และอีกเรื่องหนึ่งที่สำคัญมากก็คือท่านพร้อมกับพระสารีบุตรร่วมมือกันช่วยแก้ปัญหา ในคราวที่พระเทวทัตประกาศแยกตัวจากคณะสงฆ์จนสำเร็จด้วยดี
           ในตอนปลายชีวิตของท่าน นิพพานเมื่อวันแรม 15 ค่ำ เดือน 12 ณ ถ้ำกาฬศิลา แคว้นมคธ โดยถูกพวกโจรซึ่งรับจ้างมาจากพวกเดียรถีย์ลอบสังหารถึง 3 ครั้ง จนร่างกายแหลกละเอียด หลังจากพระสารีบุตรนิพพานได้ 15 วันนั้นเอง

           💐ข้อมูล​น่าสนใจ​

           ท่านเปรียบเสมือนผู้​เลี้ยง​ดูบุตรที่เกิดแล้ว​คือเป็นผู้เลี้ยงดูสั่งสอนภิกษุ
           ท่านถูกโจรทำร้ายจน​ถึงแก่ชีวิต​ เพราะอดีตกรรมที่เคยทำร้ายพ่อแม่
           พระศาสดาได้บรรจุอัฐิธาตุของท่านไว้ที่ซุ้มประตูวัดเวฬุวัน
           ท่านเป็นผู้ควบคุมดูแลการก่อสร้างวัดบุพพารามของนางวิสาขา
           ท่านพร้อมทั้งพระสารีบุตรช่วยระงับอธิกรณ์ที่เกิดขึ้นในสังฆมณฑล
           ท่านเป็นอัครสาวกเบื้องซ้าย

🔰ที่มา :
- ภิกษุ​เ​อต​ตั​ค​คะ, ประวัติของพระสารีบุตรและพระมหาโมคคัลลานะจาก​อรรถกถา​ธรรมบท​ 84000.org
- สัจจวิภังคสูตร​ ว่าด้วยการจำแนกสัจจะ​ พระไตรปิฎกเล่มที่ 14 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ 6 [ฉบับมหาจุฬาฯ]
- พระสารีบุตรและพระมหาโมคคัลลานะบรรพชา พระไตรปิฎกเล่มที่ 4 โมคคัลลานสูตร, ทีฆนขสูตร​ [ฉบับหลวง]​