ภาษาวิศวกรรมเค้าเรียกว่าการ Consolidation ครับ คือต้องเข้าใจก่อนว่าดินในทางวิศวกรรมคือวัสดุที่ประกอบไปด้วยอนุภาคของเม็ดดิน น้ำ และอากาศ คลุกเคล้าเข้าด้วยกันเป็นสัดส่วน ทรายเองก็ถือว่าเป็นดินในรูปแบบหนึ่ง

ทีนี้พื้นดินภาคกลางของประเทศไทยมีลักษณะเป็นแอ่งดินเหนียวขนาดใหญ่และลึกลงไปกว่า 20 เมตร ประเด็นคือดินเหนียวถ้าพูดให้ชาวบ้านเข้าใจง่ายมันก็คือทรายนั่นแหละ แต่เป็นทรายที่เม็ดละเอียดมาก ๆๆๆๆ จนเราเห็นมันเป็นแค่ฝุ่นแป้ง

ไอ้คุณสมบัติความละเอียดของมันนี่แหละที่ทำให้เกิดไฟฟ้าสถิตใด ๆ แล้วล็อกน้ำเอาไว้ได้นานหลายสิบปีไม่ให้ระเหยไปไหน ยิ่งชั้นดินลึก ๆ เข้ายิ่งเป็นไปไม่ได้เลยที่น้ำจะระเหยออกมา

เพราะฉะนั้นการจะรีดน้ำออกจากดินเหนียวมันเป็นเรื่องที่แทบจะเป็นไปไม่ได้ มากสุดก็ทำได้แค่บดอัดแล้วรีดมันออกมาให้ได้มากที่สุดโดยใช้เทคนิคทางวิศวกรรมใด ๆ ไม่ขอพูดถึง อย่างรันเวย์สนามบินสุวรรณภูมิก็บดอัดกันอยู่หลายปีกว่ามันจะใช้งานได้

ซึ่งก็ใช่แล้วแหละ น้ำหนักกดทับสามารถรีดน้ำออกจากดินได้ เพราะกลไกของน้ำหนักทำให้น้ำเกิดแรงดันแล้วแทรกตัวออกจากอนุภาคของดินไปหาจุดที่มีแรงดันต่ำกว่าซึ่งก็คือชั้นดินที่อยู่ลึกลงไป

ดังนั้นการ Consolidation ก็คือการที่น้ำหนีออกไปจากอนุภาคของเม็ดดินเนื่องจากโดนน้ำหนักกดทับเป็นเวลานาน

ประเด็นคือพอน้ำหายไป ปริมาตรดินก็ลด อนุภาคของเม็ดดินก็ชิดกันมากขึ้น ภาษาชาวบ้านมันก็คือการทรุดตัวนั่นแหละ

แต่ที่ลักษณะถนนมันเป็นลูกคลื่นแบบนั้น เพราะตรงตอม่อสะพานลึกลงไปจะเป็นฐานคอนกรีตแบบแผ่แล้วมีเสาเข็มตอกลงไปลึกหลายเมตรซึ่งมั่นคงมาก ๆ ก็เลยทำให้พื้นที่บริเวณรอบ ๆ ตอม่อมีการทรุดตัวที่น้อยกว่าบริเวณรอบข้าง

ถ้าให้มองดูก็คล้ายเชือกแหละ บริเวณที่มีคนจับมันก็จะไม่หย่อน แต่พอไกลจากบริเวณที่มีคนจับ เชือกมันก็จะตกท้องช้าง กรณีดินเหนียวเวลาเจอตอม่อสะพานก็แบบเดียวกัน

จากรูป Solid + Air + Water = ปริมาตรดิน
พอน้ำหายไปเท่ากับปริมาตรดินหาย ดินมันก็ฟีบลง ส่วน Air ถือว่าน้อยมาก ในการคำนวณเรื่อง Consolidation เราจะไม่สนใจ Air เลย

ในทางวิศวกรรม เราไม่สามารถหยุดการ Consolidation ได้ ทำได้มากสุดแค่บดอัดให้ได้ตามมาตรฐาน ซึ่งจำนวนครั้งการบดอัดดิน น้ำหนักบดอัด และชั้นของทรายที่จะต้องปูไว้ซับน้ำจะมีการคำนวณเป็นพลังงานออกมาเลยว่าต้องใช้กี่จูล ๆ ในการบดอัดให้มันได้เกิน 90% ตรงนี้ต้องส่งตัวอย่างดินเข้าแลปเพื่อทำการทดสอบหาจุดอิ่มตัวของดิน เทียบกับแรงกระแทก ซึ่งแน่นอนมันไม่ 100% แต่ดีสุดของมนุษยชาติก็ทำได้เท่านี้ เพราะถ้าไม่งั้นวิธีสุดท้ายคือปูพรหมฝั่งเสาเข็มถนนทั้งสายไปเลย ซึ่งมันเกินเหตุไปมาก แพงมาก ไม่คุ้ม ต่างประเทศก็ไม่ทำ ถ้าจะทำต้องหาเหตุผลดี ๆ เลยแหละที่มันคุ้มทุนแบบสุด ๆๆๆ