After Yang (2021) — Kogonada
Cast : Colin Farrell, Jodie Turner-Smith, Justin H. Min, and Malea Emma
สูญเสียเพื่อได้เรียนรู้ ดำรงอยู่เพื่อค้นหาความหมาย
.
ในโลกอนาคตอันไกลห่าง ครอบครัวหนึ่งรับเด็กสาวมาเลี้ยงเป็นลูกบุญธรรม แต่ด้วยความเป็นไปของโลกที่ก้าวอย่างฉับไวจนไม่อาจประวิงเวลา พวกเขาจำต้องเสาะหา “เทคโนเซเปี้ยน (technosapien)” ปัญญาประดิษฐ์ มาคอยดูแลและถ่ายทอดวิชาความรู้ให้กับเธอ นานวันเข้า ความผูกพันเริ่มก่อตัว “หยาง (Yang)” เปรียบเสมือนเป็นคนในครอบครัว จนกระทั่งความสูญเสียมาเยือนตรงหน้า และย้ำเตือนว่าทุกสรรพสิ่งล้วนมีอายุขัย มีโมงยามที่อาจชำรุดผุพังไปได้ในสักวัน
.
แม้ After Yang จะถูกจัดอยู่ในหนังประเภท sci-fi ที่ฉายให้เห็นภาพความก้าวหน้าของเทคโนโลยีตามยุคสมัย และเล่าเรื่องโดยไร้เส้นแบ่งของเวลา แต่มันแตะเข้าถึงแก่นความเป็นธรรมชาติและสรรพสิ่งรอบข้างได้อย่างลุ่มลึกและอ่อนโยนมาก ด้วยการถ่ายทอดและร้อยเรียงได้งดงามราวกับบทกวี ที่แม้จะบอกเล่าและพาเราเดินทางผ่านเศษเสี้ยวความทรงจำที่กระจัดกระจายของปัญญาประดิษฐ์ แต่มันเต็มเปี่ยมไปด้วยหัวจิตหัวใจ ชีวิต และความเป็นมนุษย์
.
“สิ่งที่หนอนผีเสื้อเรียกว่าจุดจบ คนทั้งโลกต่างเรียกมันว่าผีเสื้อ (What the caterpillar calls the end, the rest of the world calls the butterfly.)” นี่คือข้อความที่หยางหยิบยกมาจาก Lao Tzu นักปรัชญาจีน การตั้งคำถามถึงจุดจบของสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่อาจนำไปสู่การเริ่มต้นใหม่ การแปรสภาพจากภาวะหนึ่งไปสู่อีกภาวะหนึ่ง ทำให้เราอดนึกถึงแนวคิดเรื่องธรรมชาติของปรัชญาเต๋าไม่ได้ ที่มองว่าสรรพสิ่งทั้งหลายล้วนเกิดขึ้นและดำเนินไปตามวิถี ครั้นเมื่อถึงจุดจบต่างก็หวนคืนสู่รากฐานเดิม ไม่มีจุดกำเนิดหรือจุดสิ้นสุดอันจริงแท้ ซึ่งความงดงามของหนัง คือการที่มันปล่อยให้เราได้เฝ้ามองโลกผ่านสายตาและความทรงจำของคนอื่น แหวกว่ายอยู่ในสายธารของสสารที่ไม่อาจจับต้องได้
.
เมื่อย้อนกลับมาที่ชื่อเรื่อง “After Yang” ก็ชวนให้เราตั้งคำถามถึงห้วงเวลาหลังจากนั้น ว่าเมื่อพ้นจากหยางไปแล้ว จะเกิดอะไรขึ้น เมื่อต้องรับมือกับความสูญเสีย คนที่ยังเหลืออยู่จะทำเช่นไร หรือแค่ปล่อยให้ทุกอย่างเป็นไปตามวัฏจักรของธรรมชาติ ซึ่งหนังก็ไม่ได้พาเราไปค้นหาคำตอบแต่อย่างใด ไม่ว่าจะในฐานะมนุษย์ที่มีความรู้สึกนึกคิดหรือปัญญาประดิษฐ์ที่ถูกป้อนโปรแกรม ทว่ามันกลับตั้งคำถามถึงการดำรงอยู่และดับสลาย ที่แม้แต่คนดูและตัวละครในเรื่องเองก็ไม่อาจหยั่งรู้ จนกว่าวันเวลาเหล่านั้นจะมาถึง เป็นอีกจุดหนึ่งที่สะท้อนกลับมาหาเราในฐานะผู้ชมเหมือนกัน ว่าหากจุดเริ่มต้นมันช่างเลือนลางเสียจนมองไม่เห็น หรือไม่มีสิ่งใดรอคอยอยู่ที่ปลายทาง ก็หาใช่ว่าการเดินทางที่ผ่านมาจะไร้ซึ่งความหมาย “There's no something without nothing.”
.
นอกจากแก่นของเรื่องที่ทำหน้าที่บอกเล่าด้วยตัวของมันเอง ส่วนที่ขับให้หนังซึมลึกเข้าไปถึงใจของเรา คือดนตรีประกอบจาก ASKA และ Ryuichi Sakamoto มันเต็มไปด้วยความเปลี่ยวเหงา เดียวดาย ฟังแล้วรู้สึกช่างเบาหวิว ทว่ากลับมีมวลหนักอึ้งอยู่ในนั้น และการถ่ายภาพที่พร่าเลือนเสมือนฝัน ตัดสลับไปมา ให้ความรู้สึกเหมือนกับว่าเราอยู่ในเศษเสี้ยวความทรงจำของใครคนหนึ่งจริง ๆ มันเป็นหนังที่ทำให้เข้าใจและเห็นภาพของใบชาที่กำลังโบกไหว ล่องลอย และร่วงหล่น แม้นอนแน่นิ่งอยู่ก้นแก้ว แต่สัมผัส รสชาติ และกลิ่นอายจะยังคงติดอยู่ที่ปลายลิ้น
.
After Yang เข้าฉาย 2 มิถุนายนนี้ ในโรงภาพยนตร์
[CR] [Review] After Yang (2021) - สูญเสียเพื่อได้เรียนรู้ ดำรงอยู่เพื่อค้นหาความหมาย
Cast : Colin Farrell, Jodie Turner-Smith, Justin H. Min, and Malea Emma
สูญเสียเพื่อได้เรียนรู้ ดำรงอยู่เพื่อค้นหาความหมาย
.
ในโลกอนาคตอันไกลห่าง ครอบครัวหนึ่งรับเด็กสาวมาเลี้ยงเป็นลูกบุญธรรม แต่ด้วยความเป็นไปของโลกที่ก้าวอย่างฉับไวจนไม่อาจประวิงเวลา พวกเขาจำต้องเสาะหา “เทคโนเซเปี้ยน (technosapien)” ปัญญาประดิษฐ์ มาคอยดูแลและถ่ายทอดวิชาความรู้ให้กับเธอ นานวันเข้า ความผูกพันเริ่มก่อตัว “หยาง (Yang)” เปรียบเสมือนเป็นคนในครอบครัว จนกระทั่งความสูญเสียมาเยือนตรงหน้า และย้ำเตือนว่าทุกสรรพสิ่งล้วนมีอายุขัย มีโมงยามที่อาจชำรุดผุพังไปได้ในสักวัน
.
แม้ After Yang จะถูกจัดอยู่ในหนังประเภท sci-fi ที่ฉายให้เห็นภาพความก้าวหน้าของเทคโนโลยีตามยุคสมัย และเล่าเรื่องโดยไร้เส้นแบ่งของเวลา แต่มันแตะเข้าถึงแก่นความเป็นธรรมชาติและสรรพสิ่งรอบข้างได้อย่างลุ่มลึกและอ่อนโยนมาก ด้วยการถ่ายทอดและร้อยเรียงได้งดงามราวกับบทกวี ที่แม้จะบอกเล่าและพาเราเดินทางผ่านเศษเสี้ยวความทรงจำที่กระจัดกระจายของปัญญาประดิษฐ์ แต่มันเต็มเปี่ยมไปด้วยหัวจิตหัวใจ ชีวิต และความเป็นมนุษย์
“สิ่งที่หนอนผีเสื้อเรียกว่าจุดจบ คนทั้งโลกต่างเรียกมันว่าผีเสื้อ (What the caterpillar calls the end, the rest of the world calls the butterfly.)” นี่คือข้อความที่หยางหยิบยกมาจาก Lao Tzu นักปรัชญาจีน การตั้งคำถามถึงจุดจบของสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่อาจนำไปสู่การเริ่มต้นใหม่ การแปรสภาพจากภาวะหนึ่งไปสู่อีกภาวะหนึ่ง ทำให้เราอดนึกถึงแนวคิดเรื่องธรรมชาติของปรัชญาเต๋าไม่ได้ ที่มองว่าสรรพสิ่งทั้งหลายล้วนเกิดขึ้นและดำเนินไปตามวิถี ครั้นเมื่อถึงจุดจบต่างก็หวนคืนสู่รากฐานเดิม ไม่มีจุดกำเนิดหรือจุดสิ้นสุดอันจริงแท้ ซึ่งความงดงามของหนัง คือการที่มันปล่อยให้เราได้เฝ้ามองโลกผ่านสายตาและความทรงจำของคนอื่น แหวกว่ายอยู่ในสายธารของสสารที่ไม่อาจจับต้องได้
.
เมื่อย้อนกลับมาที่ชื่อเรื่อง “After Yang” ก็ชวนให้เราตั้งคำถามถึงห้วงเวลาหลังจากนั้น ว่าเมื่อพ้นจากหยางไปแล้ว จะเกิดอะไรขึ้น เมื่อต้องรับมือกับความสูญเสีย คนที่ยังเหลืออยู่จะทำเช่นไร หรือแค่ปล่อยให้ทุกอย่างเป็นไปตามวัฏจักรของธรรมชาติ ซึ่งหนังก็ไม่ได้พาเราไปค้นหาคำตอบแต่อย่างใด ไม่ว่าจะในฐานะมนุษย์ที่มีความรู้สึกนึกคิดหรือปัญญาประดิษฐ์ที่ถูกป้อนโปรแกรม ทว่ามันกลับตั้งคำถามถึงการดำรงอยู่และดับสลาย ที่แม้แต่คนดูและตัวละครในเรื่องเองก็ไม่อาจหยั่งรู้ จนกว่าวันเวลาเหล่านั้นจะมาถึง เป็นอีกจุดหนึ่งที่สะท้อนกลับมาหาเราในฐานะผู้ชมเหมือนกัน ว่าหากจุดเริ่มต้นมันช่างเลือนลางเสียจนมองไม่เห็น หรือไม่มีสิ่งใดรอคอยอยู่ที่ปลายทาง ก็หาใช่ว่าการเดินทางที่ผ่านมาจะไร้ซึ่งความหมาย “There's no something without nothing.”
นอกจากแก่นของเรื่องที่ทำหน้าที่บอกเล่าด้วยตัวของมันเอง ส่วนที่ขับให้หนังซึมลึกเข้าไปถึงใจของเรา คือดนตรีประกอบจาก ASKA และ Ryuichi Sakamoto มันเต็มไปด้วยความเปลี่ยวเหงา เดียวดาย ฟังแล้วรู้สึกช่างเบาหวิว ทว่ากลับมีมวลหนักอึ้งอยู่ในนั้น และการถ่ายภาพที่พร่าเลือนเสมือนฝัน ตัดสลับไปมา ให้ความรู้สึกเหมือนกับว่าเราอยู่ในเศษเสี้ยวความทรงจำของใครคนหนึ่งจริง ๆ มันเป็นหนังที่ทำให้เข้าใจและเห็นภาพของใบชาที่กำลังโบกไหว ล่องลอย และร่วงหล่น แม้นอนแน่นิ่งอยู่ก้นแก้ว แต่สัมผัส รสชาติ และกลิ่นอายจะยังคงติดอยู่ที่ปลายลิ้น
CR - Consumer Review : กระทู้รีวิวนี้เป็นกระทู้ CR โดยที่เจ้าของกระทู้