ว่าด้วย เรื่อง NATO เคยสัญญาหรือไม่ ว่าจะไม่รับสมาชิกเพิ่ม ในประเทศยุโรปตะวันออก

เครดิตที่มา https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=1126831644786190&id=300539180748778
ผมแก้คำที่เขียนผิดนิดหน่อยแต่เนื้อหาสาระยังคงเดิม

สรุปอย่างย่นย่อก่อนขยายความ “ไม่มีเคยมีสนธิสัญญาหรือข้อตกลงที่มีข้อผูกพันธ์ทางกฎหมายระหว่างประเทศใดๆ ที่ตกลงว่า NATO จะไม่รับสมาชิกเพิ่มและไม่ขยายไปทางตะวันออกอีก” และแม้แต่ Gorbachev ก็ยอมรับว่าไม่มี
.
Debate นี้มีมานานหลายปีแล้ว เป็นสิบปีด้วยซ้ำไม่ใช่พึ่งจะมามีเอาตอนที่รัสเซียกับยูเครนเกิดสงคราม ต้องย้อนไปว่าต้นเรื่องหรือสิ่งที่รัสเซียถือเอาเป็นการสัญญาของ NATO เกิดขึ้นในปี 1989 ในการเจรจาก่อนการรวมชาติเยอรมันนี โดยมี US USSR UK และฝรั่งเศส เป็นคู่เจรจา ข้อถกเถียง เกิดจากการเจรจา Baker รมต.กต.สหรัฐ กับ Gorbachev ปธน.โซเวียต คำถามที่ Baker ตั้งให้กับทั้งเยอรมันและโซเวียต คือ “ถ้าหลังการรวมชาติเยอรมันแล้ว ให้เยอรมันเป็นสมาชิก NATO และคงการวางกำลังเอาไว้ NATO ไม่จำเป็นต้องขยายอำนาจการวางกำลังไปยังตะวันออกสักนิ้วเดียว”
.
จากข้อความดังกล่าวทำให้นักวิชาการหลายท่านเห็นว่า นี่เป็นการให้หลักประกันด้วยคำพูด หรือ ทำให้โซเวียตเข้าใจว่า NATO ให้สัญญาว่าจะไม่ขยายอิทธิพลไปยังตะวันออก แต่! ดูดีๆนะครับ สิ่งที่Baker พูดคือเรื่องของการวางกำลังและอำนาจในการควบคุมกำลังของNATO ไม่ใช่เรื่องการรับชาติสมาชิก
หลังการเจรจารวมชาติเยอรมันเสร็จเรียบร้อย ข้อตกลงร่วมกันสุดท้ายมีมาตราที่เกี่ยวข้องกับเรื่องการวางกำลังของNATO อยู่ในมาตรา 5 มีข้อย่อย 3 ข้อได้แก่
.
1 ในขณะที่USSRยังถอนกำลังออกจากGDRไม่เสร็จ กำลังป้องกันพื้นที่ของเยอรมันที่ยังไม่เข้าร่วม NATOเท่านั้นาที่จะวางกำลังในพื้นที่ได้
.
2 US UK และฝรั่งเศสต้องไม่มีการเพิ่มเติมกำลังทหารและยุทโธปกรณ์ที่ประจำการในเบอร์ลิน
.
3 เมื่อUSSR ถอนกำลังออกจากGDRเรียบร้อย กำลังทหารของเยอรมันที่เป็นสมาชิกNATOแล้วสามารถวางกำลังในเขตGDRเดิมได้ แต่ห้ามวางกำลังทหารต่างชาติและอาวุธนิวเคลียร์ในพื้นที่ดังกล่าว  
.
จะเห็นได้ทั้งการเจรจา และผลลัพธ์สุดท้ายที่ออกมาเป็นข้อตกลงนั้น เป็นการกล่าวถึงการไม่ขยายการวางกำลังทหารออกไป ไม่ได้พูดถึงการไม่รับสมาชิกเพิ่ม ซึ่ง NATO เองยืนยันด้วยกฎบัตร NATO มาตรา10 เรื่องของ Open Door Policy แม้แต่ Gorbachev อดีตปธน.USSR ให้สัมภาษณ์ในปี 2014 ถึงเรื่องที่ NATO ผิดสัญญาไว้ว่า ในห้วงเวลานั้น การเจรจาไม่ได้มีการพูดถึงหรือสัญญาอะไรเกี่ยวกับการไม่ขยายเขตหรือการไม่รับสมาชิกเพิ่มของ NATOเลย มีแต่การอภิปรายถึงการไม่ขยายการวางกำลังทหารไปเกินกว่าเขตแดนเยอรมันตะวันออกเท่านั้น
.
Gorbachev เองยังยืนยันว่าไม่มีการพูดถึง มีแต่การพูดเรื่องการวางกำลังทหารและอาวุธนิวเคลียร์เท่านั้น (แม้เขาเองจะเคยกล่าวก่อนหน้านี้ ว่าการขยายNATO เป็นการละเมิดสปิริตและหลักประกันที่ NATOให้กับมอสโคว)
.
ขนาดผู้ที่มองว่า NATO เคยให้ “ท่าที” รับประกันว่าจะไม่ขยายชาติสมาชิกออกไป แต่! ทุกคนก็เห็นพ้องกันว่า
1 NATO ไม่เคยให้พันธสัญญาใดๆ ในเรื่องนี้
2 ไม่เคยมีข้อตกลงอย่างเป็นทางการใดๆ ที่ว่า NATO จะไม่รับชาติสมาชิกเพิ่ม รวมไปถึงสนธิสัญญา NATO-Russian Founding Act ก็ไม่มีเรื่องนี้
.
ในปี 1997  Boris Yeltsin เคยเสนอข้อตกลงสัญญาสุภาพบุรุษระหว่างเขากับ Bill Clinton ว่าจะไม่มีการรับอดีตประเทศที่เป็นส่วนนึงของสหภาพโซเวียตเข้าเป็น สมาชิก NATO ซึงClinton ปฏิเสธที่จะให้ตกลงในสัญญา นี้ด้วยเหตุผลที่ว่า NATO ตกลงกันด้วยความเห็นพ้องต้องกัน ตัวเขาเองตัดสินใจไม่ได้
.
แม้ NATO จะรับชาติสมาชิกเพิ่ม ไม่ว่าจะเป็น Latvia Lithuania และ Estonia ที่มีเขตชายแดนติดกับรัสเซีย แต่ NATOไม่เคยวางกำลังเป็นฐานถาวร หรือกำลังรบหมุนเวียนในเขตประเทศดังกล่าวเลย จนกระทั่ง…การผนวกไครเมียร์ของรัสเซียปี 2014 ทำให้ NATO เพิ่มการวางกำลังในเขตBalticและยุโรปกลาง
.
ทั้งหมดทั้งมวลจึงเห็นว่า คำว่า “NATO ผิดสัญญาในการขยายเขตไปทางตะวันออก” เป็น Myth ที่ถูกหยิบยกมาใช้หรือทำให้เกิดการเข้าใจผิด มาตั้งแต่ทศวรรษที่ 1990s แล้วยิ่งในปัจจุบัน รัสเซียพยามกลับขึ้นมาเป็นRevisionist Power ประเด็นนี้จึงถูกหยิบยกมาในความตึงเครียดกับNATO สำหรับโพสนี้รวบรวมเอาประเด็นที่เป็นที่ถกเถียงและมีการศึกษาและDebateกันมาจนได้ข้อยอมรับอย่างที่เรากล่าว ไปแล้วก็หวังว่าทุกคนจะได้มุมมองต่อความเข้าใจในเรื่องนี้ไม่มากก็น้อย


*ส่วนที่อ้าง มาจากบทความของ Pifer อดีตทูตสหรัฐ ยูเครน และ บทสัมภาษณ์ มิคาอิล กอบาชอฟท อดีตประธานาธิบดีสหภาพโซเวียต ซึ่งอยู่บนโต๊ะเจรจา ด้วยตัวเอง *


คนที่บอกว่า NATO ผิดสัญญา มีแต่กล่าวอ้าง เป็นคำพูดที่ฟังมาเป็น 10 ปี แล้วว่า NATO จะไม่รับ สมาชิกในยุโรปตะวันออก

แต่ไม่เคยมีการกล่าวถึงสนธิสัญญา ที่เป็นข้อผูกพันทางกฎหมายระหว่างประเทศ ที่เป็นลายลักษณ์อักษร โดยมีการลงนามเลย  ว่าเป็นสนธิสัญญาอะไร ลงนามที่ไหน เมื่อไหร่ ก็เพราะว่ามันไม่มีสนธิสัญญาดังกล่าว

ที่มา
.

https://www.politifact.com/factchecks/2022/feb/28/candace-owens/fact-checking-claims-nato-us-broke-agreement-again/
.

https://web.archive.org/web/20220222223845/https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_111767.htm#c203
.

https://www.nato.int/docu/review/articles/2014/07/01/nato-enlargement-and-russia-myths-and-realities/index.html
.

https://usa.usembassy.de/etexts/2plusfour8994e.htm
.

https://www.brookings.edu/blog/up-front/2014/11/06/did-nato-promise-not-to-enlarge-gorbachev-says-no/
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่