จากที่เคยระบุไปแล้วว่า ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง หลักที่ 1 มีการแปลมหาศักราชผิด  ซึ่งที่จริงจะต้องเป็น 1314 1307 1305 ตามกระทู้  https://ppantip.com/topic/41187552
และ ศิลาจารึกนครชุมกับศิลาจารึกวัดป่ามะม่วง มีการแปลมหาศักราชผิด ซึ่งที่จริงจะต้องเป็น 1319 กับ 1300 กว่า ตามกระทู้ https://ppantip.com/topic/41189204
 
มากระทู้นี้ ก็จะเป็นศิลาจารึกปู่ขุนจิดขุนจอด ซึ่งมีการแปลมหาศักราชผิดไปถึง 300 ปี และจะแสดงให้เห็นศักราชที่ระบุมาทั้งหมดนี้สอดคล้องกับปีนักษัตรในวันตั้งกรุงศรีอยุธยาอย่างไร

 
เริ่มจาก ศิลาจารึกปู่ขุนจิดขุนจอด บรรทัดที่ 27 และ 28 ความว่า จุลศักราช 754 มหาศักราชได้ 1314 ขอมปีวอก ไทยปีเต่าสัน ในวงรอบสีแดง



ใช้เลขโหรา กับ เลขในธรรม เทียบได้ดังนี้



จากภาพ จะได้ จุลศักราช 1054 มหาศักราช 1614 หรือ พ.ศ. 2235   ซึ่งสอดคล้องกับหลักฐานที่ว่า จุลศักราชพึ่งเริ่มใช้ในไทยเมื่อ พ.ศ.2112 

  คราวนี้ปีมหาศักราช 1614 นี้ เป็นปีเต่าสัน หรือ ปีวอก  เมื่อย้อนกลับไป 300 ปี เป็นปี 1314 ก็ควรจะเป็นปีวอก แต่เราอ่านจากศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงเป็น ปีมะโรง
อธิบายได้ว่า  ในปี พ.ศ.2181 (จ.ศ.1000) พระเจ้าปราสาททองได้มีพิธีลบศักราช จากปีขาลถอยหลังเป็นปีกุน จากสัมฤทธ์ศก( จ.ศ.1000) กลายเป็น เอกศก (จ.ศ.1001)  คนรุ่นหลังจะเข้าใจว่า พระเจ้าปราสาททองเปลี่ยนศักราช เปลี่ยนปีนักษัตร  แต่ความจริงแล้วเป็นแค่พิธีเท่านั้น  พระเจ้าปราสาททองยังคงใช้ปีศักราชกับปีนักษัตรเหมือนเดิมต่อไป   แต่ต่อมาคาดว่าในสมัยพระนารายณ์ ได้เข้าใจผิดว่าพระเจ้าปราสาททองลดปีนักษัตร เพิ่มศักราชจริง  จึงมีการปรับปีนักษัตรให้เลื่อนขึ้น 3 ลำดับ และ ลดศักราชลง 1 ปี เพราะคิดว่าจะได้ปีศักราชกับนักษัตรของจริง แต่กลับทำให้ ศักราชกับปีนักษัตรหลังจากนั้นผิดเพี้ยนไปจากโบราณ

   มหาศักราช 1614 ปีวอกนี้ เมื่อจะปรับแก้ไขให้เป็นตามจริง จะต้องลดนักษัตร ลง 3 ลำดับ และเพิ่มศักราชขึ้น 1 ปี  ดังนั้นมหาศักราช 1614 ปีวอก จะแก้ไขได้เป็น มหาศักราช 1615 ปีมะเส็ง

 เมื่อย้อนหลังไป 300 ปี จะได้ มหาศักราช 1315 ปีมะเส็ง  ซึ่ง สอดคล้องกับ มหาศักราช 1314 ปีมะโรง ตามศิลาจารึกหลักที่ 1

 คราวนี้เรามาดูปีที่ตั้งกรุงศรีอยุธยา  ตามพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐ ที่เป็นบันทึกที่เขียนในสมัยพระนารายณ์ ปีที่ตั้งกรุงศรี คือ มหาศักราช 1272 ปีขาล

เมื่อลดนักษัตร ลง 3 ลำดับ และเพิ่มศักราชขึ้น 1 ปี  ดังนั้นมหาศักราช 1272 ปีขาล จะแก้ไขได้เป็น มหาศักราช 1273 ปีกุน

เทียบจาก มหาศักราช 1314 ปีมะโรงจากศิลาจารึกหลักที่ 1  ได้มหาศักราช 1278 เป็นปีมะโรง นับถอยหลังมา 1273 ได้เป็นปีกุน เท่ากันพอดี   

 ปีที่ตั้งกรุงศรีอยุธยาที่แท้จริง คือ มหาศักราช 1273 ปีกุน หรือ พ.ศ.1894
 
สรุป ศิลาจารึกปู่ขุนจิดขุนจอดแปลศักราชผิดไป 300 ปี จากเดิมจุลศักราช 754 มหาศักราช 1314  ที่ถูกคือ จุลศักราช 1054 มหาศักราช 1614    พระเจ้าปราสาททองไม่ได้ลบศักราช ปีนักษัตร แต่ต่อมาในสมัยพระนารายณ์เข้าใจผิดว่าลบศักราช ปีนักษัตร จึงเลื่อนปีนักษัตรขึ้น 3 ลำดับ และลดศักราชลง 1 ปีเพราะคิดว่าจะเป็นการปรับแก้ให้เท่ากัน แต่กลับทำให้ศักราชกับปีนักษัตรคลาดเคลื่อน  เวลาอ้างศักราชที่เขียนจากบันทึกในสมัยพระนารายณ์ จึงต้องปรับปีนักษัตรลดลง 3 ลำดับ เพิ่มปีศักราชขึ้น 1 ปี   ทำให้คำนวณปีที่ตั้งกรุงศรีอยุธยาที่แท้จริงได้เป็น มหาศักราช 1273 ปีกุน หรือ พ.ศ.1894

คิดว่าจากที่อธิบายมานี้ ปีนี้วงการประวัติศาสตร์ไทย คงจะคึกคักกันมากขึ้นนะครับ