.

**********
https://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=23&siri=229

๔. อุปาทานักขันธสูตร
ว่าด้วยอุปาทานขันธ์

             [๖๖] ภิกษุทั้งหลาย อุปาทานขันธ์๑- (ขันธ์อันเป็นที่ตั้งแห่งความยึดมั่น) ๕
ประการนี้
             อุปาทานขันธ์ ๕ ประการ อะไรบ้าง คือ
                          ๑. รูปูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือรูป)
                          ๒. เวทนูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือเวทนา)
                          ๓. สัญญูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือสัญญา)
                          ๔. สังขารูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือสังขาร)
                          ๕. วิญญาณูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือวิญญาณ)
             ภิกษุทั้งหลาย อุปาทานขันธ์ ๕ ประการนี้แล
             ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุพึงเจริญสติปัฏฐาน ๔ ประการนี้ เพื่อละอุปาทานขันธ์
๕ ประการนี้แล
             ฯลฯ

อุปาทานักขันธสูตรที่ ๔ จบ

**********

----------
216] ขันธ์ 5 หรือ เบญจขันธ์
(กองแห่งรูปธรรมและนามธรรม 5 หมวด ที่ประชุมกันเข้าเป็นหน่วยรวม
ซึ่งบัญญัติเรียกว่า สัตว์ บุคคล ตัวตน เรา เขา เป็นต้น,

ส่วนประกอบ 5 อย่างที่รวมเข้าเป็นชีวิต
— the Five Groups of Existence; Five Aggregates)

       1. รูปขันธ์ (กองรูป, ส่วนที่เป็นรูป,
ร่างกาย
พฤติกรรม และคุณสมบัติต่างๆ ของส่วนที่เป็นร่างกาย,
ส่วนประกอบฝ่ายรูปธรรมทั้งหมด, สิ่งที่เป็นร่างพร้อมทั้งคุณและอาการ 
— corporeality)

       2. เวทนาขันธ์ (กองเวทนา, ส่วนที่เป็นการเสวยอารมณ์, ความรู้สึกสุข ทุกข์ หรือเฉยๆ
— feeling; sensation)

       3. สัญญาขันธ์ (กองสัญญา, ส่วนที่เป็นความกำหนดหมาย, ความกำหนดได้หมายรู้ในอารมณ์ 6 เช่นว่า ขาว เขียว ดำ แดง เป็นต้น
— perception)

       4. สังขารขันธ์ (กองสังขาร, ส่วนที่เป็นความปรุงแต่ง, สภาพที่ปรุงแต่งจิตให้ดีหรือชั่วหรือเป็นกลางๆ,
คุณสมบัติต่างๆ ของจิต มีเจตนาเป็นตัวนำ ที่ปรุงแต่งคุณภาพของจิต ให้เป็นกุศล อกุศล อัพยากฤต
— mental formations; volitional activities)

       5. วิญญาณขันธ์ (กองวิญญาณ, 
ส่วนที่เป็นความรู้แจ้งอารมณ์, 
ความรู้อารมณ์ทางอายตนะทั้ง 6 มีการเห็น 
กาได้ยิน เป็นต้น
ได้แก่ วิญญาณ 6
— consciousness)
       ขันธ์ 5 นี้ ย่อลงมาเป็น 2 คือ นาม และ รูป; 

รูปขันธ์จัดเป็นรูป, 
4 ขันธ์ นอกนั้นเป็นนาม. 

อีกอย่างหนึ่ง จัดเข้าในปรมัตถธรรม 4 : 
วิญญาณขันธ์เป็น จิต, 

เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ และสังขารขันธ์
เป็น เจตสิก, 

รูปขันธ์ เป็น รูป, 

ส่วน นิพพาน เป็นขันธวินิมุต คือ พ้นจากขันธ์ 5

...

https://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=%A2%D1%B9%B8%EC_5

-----

แสดงผลการค้น ลำดับที่  7 / 11

เวทนา ความเสวยอารมณ์, ความรู้สึก, ความรู้สึกสุขทุกข์ มี ๓ อย่าง คือ
           ๑. สุขเวทนา ความรู้สึกสุขสบาย
           ๒. ทุกขเวทนา ความรู้สึกไม่สบาย
           ๓. อทุกขมสุขเวทนา ความรู้สึกไม่สุข ไม่ทุกข์ คือ เฉยๆ เรียกอีกอย่างว่า อุเบกขาเวทนา;

       อีกหมวดหนึ่งจัดเป็น เวทนา ๕ คือ
           ๑. สุข สบายกาย
           ๒. ทุกข์ ไม่สบายกาย

           ๓. โสมนัส สบายใจ
           ๔. โทมนัส ไม่สบายใจ
           ๕. อุเบกขา เฉยๆ;

       ในภาษาไทย ใช้หมายความว่าเจ็บปวดบ้าง สงสารบ้าง ก็มี

https://84000.org/tipitaka/dic/v_seek.php?text=%E0%C7%B7%B9%D2
-----

.