พระพุทธเจ้าตรัสคาถาอยู่อันนึง ฟังแล้วเข้าใจยากครับ
ทุกฺโข สมานสํวาโส - การอยู่ร่วมกับผู้เสมอกันเป็นทุกข์
ตกลงแล้วตามพุทธศาสนาระบบสังคมในโลกนี้ ควรทำให้ทุกคนเท่าเทียมกัน เสมอภาคหรือเปล่าครับ
ถ้าพูดถึงในแง่ไหนก็ตาม สิทธิเสรีภาพ ศักดิ์ศรีส่วนบุคคล ความเคารพนับถือ โอกาสทำมาหากิน การถือครองทรัพย์สิน ฯลฯ
ท่านพุทธทาส อธิบายไว้ในธรรมเทศนาชุด "ธรรมกับการเมือง" ก่อนหน้าเหตุการณ์ 6 ตุลา 2519 เพียงไม่กี่วัน
แต่ท่านตีความในทำนองว่าโดยธรรมชาติมันต้องมีการลดหลั่นกัน ตามสติปัญญาความสามารถ ตามอำนาจ
การจับคนมาเสมอกัน แบบที่ไม่มีใครยอมใคร บังคับบัญชาไม่ได้ ก็เลยเป็นทุกข์
ส่วนในอรรถกถาใช้วิธีตีความตรงข้ามกับตัวอักษรเลย คือแปลว่า การอยู่ร่วมกับผู้ไม่เสมอกันเป็นทุกข์
ประมาณว่าฆราวาสที่แม้จะมีชาติตระกูลมีฐานะเท่าเทียมกัน แต่ก็ยังมาตั้งคำถามเปรียบเทียบอยู่ว่าเราเป็นใคร ท่านเป็นใคร
เท่ากับกำลังหาเรื่องสร้างปัญหาความขัดแย้งกันอยู่ เพราะงั้นเลยเป็นทุกข์
ตามความเข้าใจผม คาถาดังกล่าวมีเจตนาจะสอนเรื่องการลดทิฏฐิมานะส่วนบุคคลอย่างเดียวใช่หรือเปล่าครับ
คือให้ลดการเปรียบเทียบถือตัว ลดการเอาเปรียบข่มเหง
แต่ไม่ได้เจตนาหมายถึงเรื่องระบบการเมืองสังคม เรื่อง equality
หลักเรื่องความเท่าเทียมในพุทธศาสนา หมายความว่ายังไงเหรอครับ
ทุกฺโข สมานสํวาโส - การอยู่ร่วมกับผู้เสมอกันเป็นทุกข์
ตกลงแล้วตามพุทธศาสนาระบบสังคมในโลกนี้ ควรทำให้ทุกคนเท่าเทียมกัน เสมอภาคหรือเปล่าครับ
ถ้าพูดถึงในแง่ไหนก็ตาม สิทธิเสรีภาพ ศักดิ์ศรีส่วนบุคคล ความเคารพนับถือ โอกาสทำมาหากิน การถือครองทรัพย์สิน ฯลฯ
ท่านพุทธทาส อธิบายไว้ในธรรมเทศนาชุด "ธรรมกับการเมือง" ก่อนหน้าเหตุการณ์ 6 ตุลา 2519 เพียงไม่กี่วัน
แต่ท่านตีความในทำนองว่าโดยธรรมชาติมันต้องมีการลดหลั่นกัน ตามสติปัญญาความสามารถ ตามอำนาจ
การจับคนมาเสมอกัน แบบที่ไม่มีใครยอมใคร บังคับบัญชาไม่ได้ ก็เลยเป็นทุกข์
ส่วนในอรรถกถาใช้วิธีตีความตรงข้ามกับตัวอักษรเลย คือแปลว่า การอยู่ร่วมกับผู้ไม่เสมอกันเป็นทุกข์
ประมาณว่าฆราวาสที่แม้จะมีชาติตระกูลมีฐานะเท่าเทียมกัน แต่ก็ยังมาตั้งคำถามเปรียบเทียบอยู่ว่าเราเป็นใคร ท่านเป็นใคร
เท่ากับกำลังหาเรื่องสร้างปัญหาความขัดแย้งกันอยู่ เพราะงั้นเลยเป็นทุกข์
ตามความเข้าใจผม คาถาดังกล่าวมีเจตนาจะสอนเรื่องการลดทิฏฐิมานะส่วนบุคคลอย่างเดียวใช่หรือเปล่าครับ
คือให้ลดการเปรียบเทียบถือตัว ลดการเอาเปรียบข่มเหง
แต่ไม่ได้เจตนาหมายถึงเรื่องระบบการเมืองสังคม เรื่อง equality