สวัสดีค่ะ เดอะมูฟคลับกลับมาอีกครั้ง กับหัวข้อ การปวดหลังร้าวลงขา

หลาย ๆ คนมีอาการปวดหลัง/สะโพก ร้าวลงขา อาจมีอาการชาร่วมด้วย

ไปนวดก็แล้ว รับประทานยาคลายกล้ามเนื้อก็แล้ว อาการก็ยังไม่หาย

วันนี้เดอะมูฟคลับ พาทุกคนมาไขข้อสงสัย

ว่าอาการปวดหลังร้าวลงขานี้ เกิดจากอะไรได้บ้าง

ลองมาดูพร้อม ๆ กันนะคะ

---

1.

สาเหตุแรก 

ปวดจาก  “ หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท ”

HNP - Herniated Nucleus Palposus

เราจะพบอาการหลัก ๆ ดังนี้

- อาการเกิดขึ้นทันที มักเกิดหลังการก้ม หรือบิดหมุน อย่างรวดเร็ว เช่น ยกของหนัก  ไอจามแรง ๆ 
- ผู้ป่วยส่วนมาก จะปวดร้าว หรือชาลงขาด้านใดด้านหนึ่ง 
- หากเป็นรุนแรง อาจมีอาการอ่อนแรงร่วมด้วย เช่น กระดกปลายเท้าไม่ขึ้น 
- ปวดมากขึ้นเมื่อ ไอ จาม หรือเบ่ง 
- ปวดแปล๊บ ร้าวรุนแรง 
- นอนคว่ำ หรือแอ่นหลัง มักจะเบาลง 

หากมีภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท

สิ่งแรกที่ควรทำ คือการหลีกเลี่ยงท่าทางที่ทำให้เจ็บเพิ่มขึ้น

เพราะนั่นหมายถึง หมอนรองกระดูกจะทับเส้นประสาทมากขึ้นค่ะ

เช่น หากก้มตัวแล้วปวดเพิ่มขึ้น ควรพยายามเลี่ยงท่าทางการก้มให้มากที่สุด

โดยหากอาการเป็นไม่มาก เราสามารถทำกายภาพบำบัดร่วมกับการออกกำลังกาย

เพื่อลดการกดของหมอนรองกระดูกต่อเส้นประสาทได้ค่ะ

นักกายภาพบำบัดจะใช้เครื่องมือต่าง ๆ ในการลดอาการปวด

เช่น อัลตร้าซาวด์ เลเซอร์ เครื่องดึงหลัง กระตุ้นไฟฟ้า ประคบร้อน/เย็น

การขยับดัดดึงข้อต่อ การจัดท่าเพื่อลดการกดของเส้นประสาท

แต่หากอาการปวดรุนแรง รบกวนชีวิตประจำวันมาก

เช่น เดินไม่ได้ กลั้นปัสสาวะไม่อยู่

แพทย์อาจแนะนำให้ผู้ป่วยทำการผ่าตัดค่ะ

---

 2.

สาเหตุต่อไป

ปวดจาก “ ความเสื่อมของกระดูกสันหลังและหมอนรองกระดูกสันหลัง ”

Degenerative Disc

เราจะพบอาการหลัก ๆ ดังนี้

- อายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป
- มักเป็นมากเมื่อมีการลงน้ำหนัก เช่น นั่ง หรือ ยืนนาน ๆ
- อาการค่อย ๆ พัฒนามาเรื่อย ๆ ไม่รู้สาเหตุที่แน่ชัด
- ปวดตื้อ ๆ ปวดรำคาญ
- นอนพัก มักจะเบาลง

โดยความเสื่อมนี้ เกิดจากการแคบลงของหมอนรองกระดูก

เป็นกลไกที่เกิดขึ้นตามอายุ

อายุเพิ่มขึ้น น้ำในหมอนรองก็น้อยลง กระดูกจึงเบียดกันมากขึ้น

X-ray อาจเห็นกระดูกงอกออกมา เรียกว่า Spur

หากไม่ได้ผ่าตัด เราไม่สามารถทำให้ความเสื่อมหายไปได้ แต่สามารถบรรเทาอาการปวดได้

โดยการขยับให้กระดูกสันหลังเคลื่อนไหวดีขึ้น ร่วมกับการยืดกล้ามเนื้อรอบ ๆ

ลองมาดูท่าออกกำลังกายสำหรับกระดูกสันหลังเสื่อมกันนะคะ



นอนหงายนำขาพาดเข่าด้านตรงข้าม

นำมือมาจับแล้วดึงให้เกิดการหมุนที่หลัง พอให้รู้สึกตึงแล้วคลายออก

10 ครั้งต่อเซต , 3 เซตต่อวัน

(ขณะทำและหลังทำไม่ควรรู้สึกเจ็บ หากเจ็บต้องหยุดทำทันที)



นั่งทับส้น โน้มตัวลงยืดแขนไปด้านหน้าให้สุด

ค้างไว้ 30 วินาที , 3 ครั้งต่อเซต , 3 เซตต่อวัน

(ขณะทำและหลังทำไม่ควรรู้สึกเจ็บ หากเจ็บต้องหยุดทำทันที)

---

3. 

สาเหตุสุดท้าย

ปวดจาก “ กล้ามเนื้อสะโพกกดทับเส้นประสาท ”

Piriformis Syndrome

เราจะพบอาการหลัก ๆ ดังนี้

- ปวดตื้อ ๆ บริเวณสะโพกด้านหลัง
- มักเป็นมากเมื่อนั่งนาน หรือเดินขึ้นลงบันได
- กดบริเวณกล้ามเนื้อ จะมีอาการปวดเพิ่ม
- อาการมักเป็นเพียง 1 ข้าง

โดยกล้ามเนื้อ Piriformis นี้ ทำหน้าที่หมุนสะโพกออกด้านนอก

ดังนั้น ใครที่ชอบนั่งไขว่ห้างนาน ๆ ต้องระวังภาวะนี้นะคะ

สำหรับการรักษาอาการ Piriformis Syndrome จะเน้นไปในทางคลายกล้ามเนื้อ หากมีการหดสั้น

และออกกำลังกายมัดกล้ามเนื้อที่ไม่แข็งแรงค่ะ

ลองมาดูท่าออกกำลังกายกันนะคะ 



นอนหงาย ขาข้างที่ต้องการยืดพาดเป็นเลข 4

กอดใต้เข่าด้านตรงข้าม ยกขึ้นหาอก จะรู้สึกตึงกล้ามเนื้อสะโพก

ค้างไว้ 10 วินาที , 5 ครั้งต่อเซต , 3 เซตต่อวัน

(ขณะทำและหลังทำไม่ควรรู้สึกเจ็บ หากเจ็บต้องหยุดทำทันที) 



สามารถทำในท่านั่งได้เช่นกันค่ะ

โดยนำขาข้างที่ต้องการยืดพาดขึ้นเป็นเลข 4 หลังตรง ก้มตัวไปด้านหน้า

ค้างไว้ 10 วินาที , 5 ครั้งต่อเซต , 3 เซตต่อวัน

(ขณะทำและหลังทำไม่ควรรู้สึกเจ็บ หากเจ็บต้องหยุดทำทันที)

---

เห็นไหมคะว่าอาการเดียวกัน ปวดหลังร้าวลงขาเหมือนกัน ก็อาจมีสาเหตุเหมือนกัน

หากอาการเป็นอยู่เรื่อย ๆ พักแล้วไม่หาย บริหารเบื้องต้นแล้วยังมีอาการอยู่

ควรปรึกษาแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดเพื่อหาสาเหตุเพิ่มเติมนะคะ

- The Move Club