เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ตาบอดได้ หากรักษาไม่ถูกต้องหรือรักษาช้าเกินไป ผู้ป่วยเบาหวานมีโอกาสตาบอดได้มากกว่าปกติ 25 เท่า 

 

ผู้ป่วยเบาหวานจะมีเลือดหนืดกว่าคนทั่วไป และเกล็ดเลือดซึ่งรวมตัวกันเป็นกลุ่มจะเกาะกันเหนียวแน่นมากกว่าคนปกติ มีผลกระทบต่อการไหลเวียนในเส้นเลือดขนาดเล็ก และเส้นเลือดฝอยทำให้เกิดการอุดตันขึ้นได้

 

เมื่อเบาหวานเริ่มเข้าจอตา จะพบเส้นเลือดดำในจอรับภาพมีขนาดใหญ่ขึ้น ผนังของเส้นเลือดฝอยจะโป่งพองเป็นกระเปาะ มีส่วนประกอบในเลือดรั่วซึมผ่านผนังเส้นเลือดฝอยออกมา ทำให้จุดรับภาพบวม และมีไขมันมาขัง ผู้ป่วยจะเริ่มตามัวไม่สามารถปรับภาพให้คมชัดได้ บางรายตัดแว่นใหม่แต่ไม่ดีขึ้น นอกจากจุดรับภาพจะบวมแล้ว ยังขาดเลือดไปเลี้ยงเพราะมีการอุดตันของเส้นเลือดซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งทำให้ตามัวลง

 

เมื่อเส้นเลือดฝอยมีการอุดตันขึ้นหลายแห่ง เส้นใยประสาทตาจะตายเป็นหย่อมและขยายมากขึ้น ถ้าจอรับภาพขาดเลือดไปเลี้ยงมากขึ้นจะกระตุ้นให้เส้นเลือดงอกใหม่ ซึ่งผนังของเส้นเลือดพวกนี้จะเปราะ ทำให้แตกง่าย และมีเลือดออกในลูกตา ต่อไปเส้นเลือดจะงอกเพิ่มจำนวนมากขึ้นถึงขั้นที่มีพังผืดมาก และงอกเข้าไปในน้ำวุ้นตา เมื่อน้ำวุ้นตาเสื่อมสภาพหรือหดตัวตามวัยหรือก่อนวัย จึงกระตุกดึงให้ผนังของเส้นเลือดงอกใหม่นั้นฉีกขาดออก เกิดเลือดออกกระจายในน้ำวุ้นตา ผู้ป่วยจะสังเกตได้โดยเห็นว่ามีอะไรลอยไปมาในลูกตา  หรือบางรายที่มีเลือดออกมากก็จะตามัวลงมากในทันที อาจเห็นแค่เพียงมือไหวๆ หรือนับนิ้วได้ในระยะใกล้ เมื่อพังผืดเพิ่มจำนวนมากขึ้นร่วมกับน้ำวุ้นตาหดตัว จึงเกิดการดึงรั้งจอประสาทตาให้หลุดออกมาเป็นหย่อมๆ ถ้าถูกลุกลามถึงบริเวณจุดรับภาพ ตาจะมัวลงมาก ผู้ป่วยเบาหวานหลายรายจะมีทั้งเลือดออกในน้ำวุ้นตาร่วมกับจอประสาทตาถูกดึงให้หลุดลอกด้วย