วัดวาอารามในประเทศไทย...ที่มีขื่อเสียง และฆราวาสนิยมเคารพนับถือ ก็มีอยู่มากมาย
วัดที่พอมีฆราวาสแวะเวียนเข้าไปกราบไหว้ เที่ยวชม ก็มีไม่น้อย
วัดที่แทบไม่มีฆราวาสแวะเข้าไปเลย นอกจากชาวบ้านที่อาศัยอยู่ใกล้วัดนั้น
ทั้งที่อยู่ไม่ไกลจากเมืองนักหรือที่อยู่ไกลปืนเที่ยงก็มีมากมายนัก
ทั้งนี้ไม่นับรวมสำนักสงฆ์ต่างๆอีกจำนวนนับไม่ถ้วน
วัดหนึ่งๆก็จะมีเจ้าอาวาส หนึ่งรูป เป็นปกติ...ส่วนจะมีพระลูกวัดหรือไม่ มีกี่รูป ก็เป็นไปตามเหตุปัจจัย
วัดในชนบทหลายๆแห่ง เจ้าอาวาสอาจไม่ได้มีอายุพรรษามากกว่าพระลูกวัดในเมือง
อาจเป็นเพราะเป็นวัดที่อยู่ในถิ่นที่ไกล ไม่อุดมสมบูรณ์ด้วยลาภสักการะต่างๆก็เป็นได้
เป็นที่น่าสังเกตว่า...เวลาญาติโยมไปทำบุญสุนทานที่วัดแห่งใดแห่งหนึ่ง
ก็มักจะให้ความสนใจเกือบทั้งหมดไปที่เจ้าอาวาสของวัดนั้นๆเพียงรูปเดียว
มีเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่จะปฏิบัติต่อพระทุกรูปในวัดแห่งนั้นโดยเสมอภาคกัน
ปฏิบัติเปรียบเสมือนพีะภิกษุทุกรูปเป็นสาวกของพระพุทธองค์เหมือนๆกัน
สิ่งที่มองเห็นเป็นรูปธรรมก็คือ...ในวัดหลายๆแห่ง มักเกิดการปฏิบัติทำนองนี้ กล่าวคือ...
การถวายสังฆทานที่มุ่งเจาะจง ถวายแก่เจ้าอาวาสเท่านั้น...หากเจ้าอาวาสไม่อยู่ในวัด ก็ไม่ถวายเสีย นำกลับบ้าน
การถวายหยูกยา อาหารเสริม ฯลฯ ... ก็เป็นเช่นเดียวกัน
เป็นการปฏิบัติดังราวกับว่า...ในวัดแห่งนั้นมีพระภิกษุ คือเจ้าอาวาสเพียงรูปเดียว ก็มี
ญาติโยมที่มีการปฏิบัติดังกล่าว อาจเกิดจากการเคารพนับถือ เลื่อมใส หรือบางคนเป็นโยมอุปัฏฐาก โยมปวารณา
ก็เป็นที่พอเข้าใจได้
แต่ญาติโยมจำนวนไม่น้อยที่อาจยังไม่มีความเข้าใจที่ถูกต้องนัก ในการทำบุญแก่พระภิกษุที่ถือกันว่าเป็นเนื้อนาบุญ
ว่าทานแบบใดจัดเป็นสังฆทาน ปาฏิบุคลิกทาน รวมทั้งหลักในการให้ทาน ที่ว่าพึงให้ทานแก่ผู้มีศีล มีธรรม
เจ้าอาวาส...เป็นเพียงตำแหน่งในการปกครองของคณะสงฆ์เท่านั้น
หาใช่เป็นสิ่งที่บ่งบอกว่า...เจ้าอาวาสมีคุณธรรมสูงกว่าพระภิกษุรูปอื่น ที่อาจมีอายุพรรษาน้อยกว่า
แต่การจะพิจารณาคุณธรรมดังกล่าว ก็เป็นสิ่งที่จะสังเกตได้ยากสำหรับฆราวาสทั่วไป
ที่ทำได้อย่างมากก็เพียงการสังเกตเพียงประเดี๋ยวประด๋าว ขั่วขณะที่ได้สนทนากับพระภิกษุรูปนั้นเท่านั้น
ซึ่งต่างจากพระภิกษุ สามเณร หรืออนุปสัมบัน อื่นๆที่อาศัยอยู่ในวัดแห่งเดียวกัน
ที่จะเห็นปฏิปทา อันช่วยบ่งบอกถึงคุณธรรมในตัวท่านได้ชัดเจนขึ้น
ความเชื่อทำนองนี้...
ก็เป็นเช่นเดียวกับที่ฆราวาสมักจะเล่ากันปากต่อปากว่า...พระรูปนั้น รูปนี้ เป็นพระอรหันต์
ซึ่งมักจะเป็นพระที่มีอายุมากแล้ว หรือมีอายุพรรษามากๆ ...เป็นหลักเกณฑ์ที่ใช้ตัดสินในเบื้องต้น
ความเชื่อและความหลงดัวกล่าว คงจะอยู่คู่กับสังคมไทยพุทธไปอีกนาน...
เป้นความจริงเพียงใด...ที่พระภิกษุซึ่งบวชมานานกว่าจะมีคุณธรรมมากกว่าผู้บวชมาน้อยกว่า ?
วัดที่พอมีฆราวาสแวะเวียนเข้าไปกราบไหว้ เที่ยวชม ก็มีไม่น้อย
วัดที่แทบไม่มีฆราวาสแวะเข้าไปเลย นอกจากชาวบ้านที่อาศัยอยู่ใกล้วัดนั้น
ทั้งที่อยู่ไม่ไกลจากเมืองนักหรือที่อยู่ไกลปืนเที่ยงก็มีมากมายนัก
ทั้งนี้ไม่นับรวมสำนักสงฆ์ต่างๆอีกจำนวนนับไม่ถ้วน
วัดหนึ่งๆก็จะมีเจ้าอาวาส หนึ่งรูป เป็นปกติ...ส่วนจะมีพระลูกวัดหรือไม่ มีกี่รูป ก็เป็นไปตามเหตุปัจจัย
วัดในชนบทหลายๆแห่ง เจ้าอาวาสอาจไม่ได้มีอายุพรรษามากกว่าพระลูกวัดในเมือง
อาจเป็นเพราะเป็นวัดที่อยู่ในถิ่นที่ไกล ไม่อุดมสมบูรณ์ด้วยลาภสักการะต่างๆก็เป็นได้
เป็นที่น่าสังเกตว่า...เวลาญาติโยมไปทำบุญสุนทานที่วัดแห่งใดแห่งหนึ่ง
ก็มักจะให้ความสนใจเกือบทั้งหมดไปที่เจ้าอาวาสของวัดนั้นๆเพียงรูปเดียว
มีเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่จะปฏิบัติต่อพระทุกรูปในวัดแห่งนั้นโดยเสมอภาคกัน
ปฏิบัติเปรียบเสมือนพีะภิกษุทุกรูปเป็นสาวกของพระพุทธองค์เหมือนๆกัน
สิ่งที่มองเห็นเป็นรูปธรรมก็คือ...ในวัดหลายๆแห่ง มักเกิดการปฏิบัติทำนองนี้ กล่าวคือ...
การถวายสังฆทานที่มุ่งเจาะจง ถวายแก่เจ้าอาวาสเท่านั้น...หากเจ้าอาวาสไม่อยู่ในวัด ก็ไม่ถวายเสีย นำกลับบ้าน
การถวายหยูกยา อาหารเสริม ฯลฯ ... ก็เป็นเช่นเดียวกัน
เป็นการปฏิบัติดังราวกับว่า...ในวัดแห่งนั้นมีพระภิกษุ คือเจ้าอาวาสเพียงรูปเดียว ก็มี
ญาติโยมที่มีการปฏิบัติดังกล่าว อาจเกิดจากการเคารพนับถือ เลื่อมใส หรือบางคนเป็นโยมอุปัฏฐาก โยมปวารณา
ก็เป็นที่พอเข้าใจได้
แต่ญาติโยมจำนวนไม่น้อยที่อาจยังไม่มีความเข้าใจที่ถูกต้องนัก ในการทำบุญแก่พระภิกษุที่ถือกันว่าเป็นเนื้อนาบุญ
ว่าทานแบบใดจัดเป็นสังฆทาน ปาฏิบุคลิกทาน รวมทั้งหลักในการให้ทาน ที่ว่าพึงให้ทานแก่ผู้มีศีล มีธรรม
เจ้าอาวาส...เป็นเพียงตำแหน่งในการปกครองของคณะสงฆ์เท่านั้น
หาใช่เป็นสิ่งที่บ่งบอกว่า...เจ้าอาวาสมีคุณธรรมสูงกว่าพระภิกษุรูปอื่น ที่อาจมีอายุพรรษาน้อยกว่า
แต่การจะพิจารณาคุณธรรมดังกล่าว ก็เป็นสิ่งที่จะสังเกตได้ยากสำหรับฆราวาสทั่วไป
ที่ทำได้อย่างมากก็เพียงการสังเกตเพียงประเดี๋ยวประด๋าว ขั่วขณะที่ได้สนทนากับพระภิกษุรูปนั้นเท่านั้น
ซึ่งต่างจากพระภิกษุ สามเณร หรืออนุปสัมบัน อื่นๆที่อาศัยอยู่ในวัดแห่งเดียวกัน
ที่จะเห็นปฏิปทา อันช่วยบ่งบอกถึงคุณธรรมในตัวท่านได้ชัดเจนขึ้น
ความเชื่อทำนองนี้...
ก็เป็นเช่นเดียวกับที่ฆราวาสมักจะเล่ากันปากต่อปากว่า...พระรูปนั้น รูปนี้ เป็นพระอรหันต์
ซึ่งมักจะเป็นพระที่มีอายุมากแล้ว หรือมีอายุพรรษามากๆ ...เป็นหลักเกณฑ์ที่ใช้ตัดสินในเบื้องต้น
ความเชื่อและความหลงดัวกล่าว คงจะอยู่คู่กับสังคมไทยพุทธไปอีกนาน...