คาทอลิกและออร์โธด็อกซ์ ใครเก่าแก่กว่ากัน?
วันนี้ผมขอเขียนถึงเรื่องหนึ่งที่เป็นปัญหาถกเถียงกันมายาวนานในหมู่ชาวคริสต์ ไม่ว่าจะถกกันอย่างซีเรียสหรือแค่เล่นๆ นั่นคือคำถามถึงความเก่าแก่ของทั้งสองศาสนจักรนั่นเองครับ ว่าใครเก่าแก่กว่ากัน?
ก่อนอื่นต้องบอกก่อนว่า ผมพูดถึงศาสนจักรโรมันคาทอลิก(ละติน) และอีสเทิร์นออร์โธด็อกซ์(กรีก) เท่านั้นนะครับ ไม่ได้พูดถึงศาสนจักรอื่นที่เก่าแก่เหมือนกัน อย่างออเรียนทัลออร์โธด็อกซ์ (คอปติก ซีรีแอก อาร์เมเนีย) ศาสนจักรอัสซีเรีย หรือศาสนจักรคาทอลิกตะวันออกแต่อย่างใด เอาแค่สองฝั่งนั้นพอ
จริงๆ คำถามนี้มันก็แล้วแต่คนคิดนะ และจำต้องแยกประเด็นในการตอบด้วย สำหรับผม จะขอแยกเป็นสองประเด็น คือเรื่องของ "ธรรมประเพณี" และ "นิกาย"
- ธรรมประเพณีใครเก่าแก่กว่า?
โดยทั่วไป นิกายต่างๆจะถือว่าวันเพนเตคอสต์ วันที่พระจิตเจ้าเสด็จลงมาสถิตกับอัครสาวกในค.ศ. 33 เป็นวันที่คริสตศาสนจักรถือกำเนิดขึ้น จากนั้นพวกเขาจึงได้ออกไปเผยแผ่ความเชื่อยังดินแดนต่างๆ มีการตั้งเขตปกครอง ตลอดจนพัฒนาจารีตประเพณีและเทววิทยาขึ้นในดินแดนนั้นๆ จนมีลักษณะเฉพาะ ละตินก็อีกแบบ กรีกก็อีกแบบ มีเอกลักษณ์ ความหมาย และความสวยงามในแบบของตนเอง แต่สอนสิ่งเดียวกัน มีความสำคัญเท่ากัน
ซึ่งจารีตต่างๆที่เราเห็นในปัจจุบันนั้น สามารถแบ่งได้สามกลุ่มใหญ่ ตามสังฆมณฑลเอกในศตวรรษแรก คือโรม อันติออก และอเล็กซานเดรีย จารีตละตินอยู่กลุ่มโรม ส่วนจารีตไบแซนไทน์อยู่กลุ่มอันติออกเพราะพัฒนามาจากที่นั่น
เนื่องด้วยจารีตเหล่านั้นล้วนสืบจากอัครสาวก อายุของมันจึง "เท่ากัน" ครับ แม้จะมีเรียบเรียง พัฒนา หรือต่อเติมบ้างในภายหลัง กระนั้น รากเดิมยังคงอยู่ ก็นับอายุได้อยู่ดีว่าเท่ากัน คือยุคอัครสาวกนั่นเอง
- นิกายใครเก่ากว่า?
ทีนี้มาพูดกันในเชิง "นิกาย" กันบ้าง
อย่างที่บอกไปว่า วันเพนเตคอสต์คือวันเกิดศาสนจักรทั้งมวล พอปี 1054 คริสตศาสนจักรแตกเป็นสองนิกาย หลังความขัดแย้งที่มีมานานหลายร้อยปี
เมื่อขาดจากกันแล้ว ละตินเรียกตนเองว่า "คาทอลิก" แปลว่า "สากล" ส่วนกรีกเรียกตนเองว่า "ออร์โธด็อกซ์" แปลว่า "ถูกต้อง"
สองคำนี้จริงๆมีใช้กันก่อนหน้านี้มานานแล้ว แต่ไม่ได้ถูกนำเอามาเป็นชื่อนิกายโดยเฉพาะ เพราะแต่เดิม ละตินกับกรีกอยู่เป็นศาสนจักรหนึ่งเดียวกัน ก่อนจะเริ่มขัดแย้งกันมากขึ้นเรื่อยๆ จนขาดจากกันอย่างเป็นทางการในปี 1054 ด้วยหมายบัพพาชนียกรรมของพระสันตะปาปาลีโอที่ 9 และพระอัยกามิคาเอล เครูลาริอุส โดยที่ละตินไม่ได้แยกจากกรีก กรีกก็ไม่ได้แยกจากละติน หากแต่แยกออกไปซึ่งกันและกัน
ดังนั้น หากพูดถึงเรื่องนิกาย ย่อมไม่มีใครเก่าแก่กว่าใครแน่นอน เพราะแต่เดิมศาสนจักรเป็นหนึ่งเดียวกัน ไม่มีแบ่งแยก มาแยกเพราะมีปัญหากันเรื่องการเมือง และเทววิทยาที่ไม่เข้าใจกัน กรีกไม่เข้าใจเทววิทยาละติน ทั้งเรื่องพระจิตเจ้าสืบจากพระบุตรและขนมปังไร้เชื้อในพิธี ส่วนละตินก็ทะเลาะกับกรีกเรื่องเขตปกครองศาสนจักร อย่างในบัลแกเรีย เป็นต้น
ดังนั้น หากถามความเห็นผมแล้ว ทั้งสองประเด็น ไม่มีใครเก่าแก่กว่าใครครับ อายุเท่ากัน
ซึ่งผมขอพูดเลยว่า...
หากโรมันคาทอลิกกล่าวว่าอีสเทิร์นออร์โธด็อกซ์เก่าแก่กว่าหรือดั้งเดิมกว่าตน นั่นหมายถึงคุณพูดไม่ให้เกียรติผู้สืบตำแหน่งนักบุญเปโตรของคุณ จารีตละตินของคุณ เทววิทยาของคุณ ซึ่งมีความเก่าแก่ยาวนานเหมือนกัน
ในขณะเดียวกัน หากอีสเทิร์นออร์โธด็อกซ์กล่าวว่าโรมันคาทอลิกเก่าแก่กว่าตน นั่นก็หมายถึงคุณพูดไม่ให้เกียรติผู้สืบตำแหน่งนักบุญแอนดรูว์ของคุณ จารีตไบแซนไทน์ของคุณ เทววิทยาของคุณ อีกเช่นเดียวกัน
เพราะแท้จริงแล้ว ทั้งสองศาสนจักรต่างมีความเก่าแก่ยาวนานเหมือนกัน สืบจากอัครสาวกเหมือนกัน เป็นเพราะการเมืองและความไม่เข้าใจกันทางธรรมประเพณีกับเทววิทยาเท่านั้นครับ ที่แยกทุกท่านจากกัน
/AdminMichael
CR. : ประวัติศาสตร์คริสตศาสนา - ทั้งตะวันตกและตะวันออก
https://www.facebook.com/1674119576192984/posts/2237271449877791/?extid=tHRvN2qM4AdLYIiG&d=n 
คาทอลิกและออร์โธด็อกซ์ ใครเก่าแก่กว่ากัน?
วันนี้ผมขอเขียนถึงเรื่องหนึ่งที่เป็นปัญหาถกเถียงกันมายาวนานในหมู่ชาวคริสต์ ไม่ว่าจะถกกันอย่างซีเรียสหรือแค่เล่นๆ นั่นคือคำถามถึงความเก่าแก่ของทั้งสองศาสนจักรนั่นเองครับ ว่าใครเก่าแก่กว่ากัน?
ก่อนอื่นต้องบอกก่อนว่า ผมพูดถึงศาสนจักรโรมันคาทอลิก(ละติน) และอีสเทิร์นออร์โธด็อกซ์(กรีก) เท่านั้นนะครับ ไม่ได้พูดถึงศาสนจักรอื่นที่เก่าแก่เหมือนกัน อย่างออเรียนทัลออร์โธด็อกซ์ (คอปติก ซีรีแอก อาร์เมเนีย) ศาสนจักรอัสซีเรีย หรือศาสนจักรคาทอลิกตะวันออกแต่อย่างใด เอาแค่สองฝั่งนั้นพอ
จริงๆ คำถามนี้มันก็แล้วแต่คนคิดนะ และจำต้องแยกประเด็นในการตอบด้วย สำหรับผม จะขอแยกเป็นสองประเด็น คือเรื่องของ "ธรรมประเพณี" และ "นิกาย"
- ธรรมประเพณีใครเก่าแก่กว่า?
โดยทั่วไป นิกายต่างๆจะถือว่าวันเพนเตคอสต์ วันที่พระจิตเจ้าเสด็จลงมาสถิตกับอัครสาวกในค.ศ. 33 เป็นวันที่คริสตศาสนจักรถือกำเนิดขึ้น จากนั้นพวกเขาจึงได้ออกไปเผยแผ่ความเชื่อยังดินแดนต่างๆ มีการตั้งเขตปกครอง ตลอดจนพัฒนาจารีตประเพณีและเทววิทยาขึ้นในดินแดนนั้นๆ จนมีลักษณะเฉพาะ ละตินก็อีกแบบ กรีกก็อีกแบบ มีเอกลักษณ์ ความหมาย และความสวยงามในแบบของตนเอง แต่สอนสิ่งเดียวกัน มีความสำคัญเท่ากัน
ซึ่งจารีตต่างๆที่เราเห็นในปัจจุบันนั้น สามารถแบ่งได้สามกลุ่มใหญ่ ตามสังฆมณฑลเอกในศตวรรษแรก คือโรม อันติออก และอเล็กซานเดรีย จารีตละตินอยู่กลุ่มโรม ส่วนจารีตไบแซนไทน์อยู่กลุ่มอันติออกเพราะพัฒนามาจากที่นั่น
เนื่องด้วยจารีตเหล่านั้นล้วนสืบจากอัครสาวก อายุของมันจึง "เท่ากัน" ครับ แม้จะมีเรียบเรียง พัฒนา หรือต่อเติมบ้างในภายหลัง กระนั้น รากเดิมยังคงอยู่ ก็นับอายุได้อยู่ดีว่าเท่ากัน คือยุคอัครสาวกนั่นเอง
- นิกายใครเก่ากว่า?
ทีนี้มาพูดกันในเชิง "นิกาย" กันบ้าง
อย่างที่บอกไปว่า วันเพนเตคอสต์คือวันเกิดศาสนจักรทั้งมวล พอปี 1054 คริสตศาสนจักรแตกเป็นสองนิกาย หลังความขัดแย้งที่มีมานานหลายร้อยปี
เมื่อขาดจากกันแล้ว ละตินเรียกตนเองว่า "คาทอลิก" แปลว่า "สากล" ส่วนกรีกเรียกตนเองว่า "ออร์โธด็อกซ์" แปลว่า "ถูกต้อง"
สองคำนี้จริงๆมีใช้กันก่อนหน้านี้มานานแล้ว แต่ไม่ได้ถูกนำเอามาเป็นชื่อนิกายโดยเฉพาะ เพราะแต่เดิม ละตินกับกรีกอยู่เป็นศาสนจักรหนึ่งเดียวกัน ก่อนจะเริ่มขัดแย้งกันมากขึ้นเรื่อยๆ จนขาดจากกันอย่างเป็นทางการในปี 1054 ด้วยหมายบัพพาชนียกรรมของพระสันตะปาปาลีโอที่ 9 และพระอัยกามิคาเอล เครูลาริอุส โดยที่ละตินไม่ได้แยกจากกรีก กรีกก็ไม่ได้แยกจากละติน หากแต่แยกออกไปซึ่งกันและกัน
ดังนั้น หากพูดถึงเรื่องนิกาย ย่อมไม่มีใครเก่าแก่กว่าใครแน่นอน เพราะแต่เดิมศาสนจักรเป็นหนึ่งเดียวกัน ไม่มีแบ่งแยก มาแยกเพราะมีปัญหากันเรื่องการเมือง และเทววิทยาที่ไม่เข้าใจกัน กรีกไม่เข้าใจเทววิทยาละติน ทั้งเรื่องพระจิตเจ้าสืบจากพระบุตรและขนมปังไร้เชื้อในพิธี ส่วนละตินก็ทะเลาะกับกรีกเรื่องเขตปกครองศาสนจักร อย่างในบัลแกเรีย เป็นต้น
ดังนั้น หากถามความเห็นผมแล้ว ทั้งสองประเด็น ไม่มีใครเก่าแก่กว่าใครครับ อายุเท่ากัน
ซึ่งผมขอพูดเลยว่า...
หากโรมันคาทอลิกกล่าวว่าอีสเทิร์นออร์โธด็อกซ์เก่าแก่กว่าหรือดั้งเดิมกว่าตน นั่นหมายถึงคุณพูดไม่ให้เกียรติผู้สืบตำแหน่งนักบุญเปโตรของคุณ จารีตละตินของคุณ เทววิทยาของคุณ ซึ่งมีความเก่าแก่ยาวนานเหมือนกัน
ในขณะเดียวกัน หากอีสเทิร์นออร์โธด็อกซ์กล่าวว่าโรมันคาทอลิกเก่าแก่กว่าตน นั่นก็หมายถึงคุณพูดไม่ให้เกียรติผู้สืบตำแหน่งนักบุญแอนดรูว์ของคุณ จารีตไบแซนไทน์ของคุณ เทววิทยาของคุณ อีกเช่นเดียวกัน
เพราะแท้จริงแล้ว ทั้งสองศาสนจักรต่างมีความเก่าแก่ยาวนานเหมือนกัน สืบจากอัครสาวกเหมือนกัน เป็นเพราะการเมืองและความไม่เข้าใจกันทางธรรมประเพณีกับเทววิทยาเท่านั้นครับ ที่แยกทุกท่านจากกัน
/AdminMichael
CR. : ประวัติศาสตร์คริสตศาสนา - ทั้งตะวันตกและตะวันออก
https://www.facebook.com/1674119576192984/posts/2237271449877791/?extid=tHRvN2qM4AdLYIiG&d=n