หนึ่งของสถิต เหนือดวงดาว ไม่จางหาย
สายตาของ ผู้นำพา ไม่วอดวาย
การเดินทาง ดุจภัยร้าย ไม่อาจลืม
เป็นที่รู้กันดีว่าควาซาร์เป็นสิ่งที่ส่องสว่างที่สุดอย่างหนึ่ง ในจักรวาลแห่งนี้มันปลดปล่อยคลื่นกัมมันตรังสีรุนแรง ออกไปทั่วกาล-อวกาศ แกนกลางของควาซาร์จะไม่ใช่อะไรอย่างอื่นไปได้ นอกจากหลุมดำซูเปอร์แมสสีฟ ที่ปลดปล่อยแก้สออกมา จากจานแก้สขนาดยักษ์ ที่เริงระบำไปด้วยความเร็วใกล้เคียงแสงรอบหลุมดำนั้น พร้อมกับกลืนกินวัสดุต่างๆที่รายล้อมรอบหลุมดำด้วยความเร็วระดับนรกแตก
เอาละ ข่าวดีที่น่าสนใจคือมันมีพลังอันน่าทึงสูงกว่าที่เราคิดใว้ นักดาราศาสตร์พบว่าควาซาร์จะปลดปล่อยคลื่นกัมมันตรังสีอย่างบ้าคลั่ง พลังงานอันสุดหยั่งถึงที่ออกมาจากวัตถุสุดยอดชนิดนี้ มันทำตัวเหมือนซึนามิ ที่จะแผ่ไปทั่วกาแล็คซี่รอบข้างแผดพัดพาสสารไปด้วยความเร็วอันสุดยอด ที่เทียบเป็นเปอร์เซนต์ได้กับความเร็วแสงเชียวละ แม้จะไม่กี่เปอร์เซนต์ก็ตาม การระเบิดทะลักของคลื่นรังสีดังกล่าวนั้น เป็นที่รู้ดีอยู่แล้ว ว่ามันจะพัดพาอนุภาคไปด้วยความเร็วทีเทียบเคียบได้กับความเร็วแสงทีเดียว แต่การค้นพบใหม่นี่มันถือเป็นเลเวลถัดไป ด้วยหนึ่งในแหล่งพลังงาน ที่สร้างความเร็ว ที่สูงส่งที่สุด ในจักรวาลที่เรารู้จักเมื่อพวกมันเป่าสสารในกาแล็คซี่ที่พวกมันเคยอาศัย ให้แหลกเหลวออกไป พวกมันก็ได้จัดรูปแบบใหม่ ให้กับเหล่าดวงดาวที่จะกำเนิดขึ้น"ปรากฏการณ์ที่เราค้นพบนี่เป็นประโยชน์อย่างมาก เพื่อจะเข้าใจการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของกาแล็คซี่" นักดาราศาสตร์ อาเฮม อารัม จากเวอร์จิเนีย เทค กล่าว
"พวกมันพัดพามวลมหาศาล ที่เทียบได้กับดวงอาทิตย์นับร้อยๆ ดวงในแต่ละปี
ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นนี่ของควอซาร์ อาจสร้างความสว่างหลายร้อยเท่า ของกาแล็คซี่ทางช้างเผือกทั้งกาแล็คซี่ พระเจ้า ระยะที่เกิดควาซาร์ขึ้นมาในกาแล็คซี่มักจะเป็นช่วงเวลายเยาว์วัย แหละหลุมดำใจกลางของกาแล็คซี่เองยังอยู่ในสภาพที่แอคทีฟเป็นอย่างมาก ก่อนจะเข้าสู่ความสงบที่จะเกิดขึ้นเมื่อมันโตขึ้นกลืนกินสสารหลายส่วน ในขณะที่ดีดพวกที่เหลือออกไป เรารู้เช่นกันว่าหลุมดำสร้างคลื่นพลังรุนแรงที่จะเป่าไปในอวกาศรอบๆของมันคลื่นลมที่ทำให้เกิดการเคลื่อนใหวจากหลุมดำนี้ อาจเป่าแก้สเย็น ที่เกิดขึ้นมาขณะที่ดวงดาวถือกำเนิดออกไป ทำให้ไม่เหลืออะไรนอกจากดวงด่าวที่ลอยอยู่ ซึ่งนั้นอธิบายว่าทำไมในกาแล็คซี่เท่าแก่แก่กว่า มันจะสงบนิ่งกว่า เพราะก็าซที่จะใช้ทำปฏิกิริยาเคมีลดลงนั่นเอง
รูปแบบการก่อตัวของดวงดาวเหล่านี้ เป็นปริศนาสำคัญที่กวนใจนักดาราศาสตร์มาเนิ่นนาน และพูดตามตรงก็คือยังใงถ้าใขมันไม่ได้ก็ยากระรับรู้ถึงความลับของจักรวาล มันเป็นปริศนาที่นักดาราศาสตร์พยายามจะไขมาเนิ่นนาน เพราะไม่เช่นนั้น กาแล็คซี่ขนาดใหญ่ก็ควรจะมีดวงดาวอยู่มากกว่านี้อีกมาก ใช่ กาแล็คซี่จะใหญ่กว่านี้ ดวงดาวจะมีมากกว่านี้ ทั้งนักดาราศาสตร์ภาคทฏษีและปฏิบัติ ต่างก็พยายามจะใขความลับแห่งดวงดาวนี้มาเนินนาน และมีโมเดลพิเศษจำนวนมากถูกสร้างขึ้นมาไข่ปัญหานี้ ในที่สุดเราก็จะได้รู้ชะตา่กรรม และความเป็นไปของกาแล็คซี่ซะที อาราฟได้สังเกตการปะทุของกาแล็คซี่ทั้งหมด 13 แห่ง เขาพูดถึงความร้อนและเคลื่อนแม่เหล็กไฟฟ้าที่ปะทุไปทั่วกาลอวกาศนี้ว่าเป็นเหมือนต้นคริสมาส"มันโชวแสงของกาแล็คซี่ครับ ทั้งความร้อน อินฟราเรด รังสีเอ็กซ์ ก็าซ เทศกาลอวกาศชัดๆ"
จากข้อมูลนี้พวกเขาสามารถวัดการไหลของควาซาร์ที่มีพลังมากที่สุดสามครั้งที่พบในกาแลคซี Quasar SDSS J1042 + 1646, SDSS J0755 + 2306 และ 2MASS J1051 + 1247 ทั้งสามมีพลังมากพอที่จะสร้างผลตอบรับที่จำเป็นสำหรับการ กวาดล้างก็าซและวัสดุในกาแล็คซี่
ในบรรดาควาซาร์เหล่านี้ SDSS J1042 + 1646 เป็นวัตถุที่ทำลายสถิติซึ่งแสดงการปะทุออกที่เร็วที่สุด ในช่วงเวลาสามปีหนึ่งในการประทุออกของมันเร่งจาก 70 ล้านกิโลเมตรต่อชั่วโมง (43 ล้านไมล์ต่อชั่วโมง) เป็น 74 ล้านกิโลเมตรต่อชั่วโมง (46 ล้านไมล์ต่อชั่วโมง)
การวิจัยนี้ไม่เพียงแสดงให้เห็นว่ากาแลคซีสามารถสูญเสียก็าซได้อย่างไร มันอาจเป็นคำอธิบายที่ประณีตมากว่าทำไมขนาดกาแลคซีส่วนใหญ่จึงสัมพันธ์กับขนาดของหลุมดำถ้าหลุมดำพัดสสารออกไปออกไปมันไม่ได้ จำกัด แค่จำนวนดาวที่สามารถก่อตัวได้ มันยัง จำกัด วัสดุที่สามารถป้อนเข้าไปในหลุมดำได่ได้ดังนั้นขนาดของมันจึงสามารถเติบโตได้
"การสำรวจรังสีอัลตราไวโอเลตของฮับเบิลทำให้เราสามารถติดตามพลังงานทั้งหมดที่ได้จากควาซาร์ตั้งแต่ก๊าซเย็นไปจนถึงก๊าซไอออนที่มีความร้อนสูงและไอออนไนซ์สูงในคลื่นก็าซอวกาศที่มีมวลมากขึ้น" เจอราร์ดกริสแห่งสถาบันวิทยาศาสตร์กล้องโทรทรรศน์อวกาศกล่าว
"ก่อนหน้านี้สิ่งเหล่านี้สามารถมองเห็นได้ด้วยการสำรวจเอ็กซ์เรย์ที่ยากกว่าเท่านั้นการไหลออกที่ทรงพลังเช่นนี้อาจทำให้เกิดความเข้าใจใหม่ในการเชื่อมโยงระหว่างการเจริญเติบโตของหลุมดำมวลมหาศาลกลางและการพัฒนากาแลคซีที่ก่อตัวทั้งหมด"
อ้างอิง
https://www.sciencealert.com/black-holes
https://www.sciencealert.com/quasars-can-trigger-tsunamis-that-tear-across-galaxies-and-snuff-out-star-formation
https://vtnews.vt.edu/articles/2020/03/science-quasar_tsunamis_stars_blackholes.html
http://www1.phys.vt.edu/~jhs/faq/quasars.html
https://www.sciencealert.com/black-hole-observed-actively-shaping-galaxy-quasar-winds
https://www.kicc.cam.ac.uk/events/quenching
https://academic.oup.com/mnras/article/491/4/5406/5638877
http://www.astro.wisc.edu/our-science/research-areas/extragalactic-astronomy/local-universe/agn-feedback/ 
(ลงบทความ) หรือว่าเขาคนนั้นจะกวาดล้างดวงดาวทั้งหมด ซึนามิดวงดาวกำลังจะเริ่ม
สายตาของ ผู้นำพา ไม่วอดวาย
การเดินทาง ดุจภัยร้าย ไม่อาจลืม
เป็นที่รู้กันดีว่าควาซาร์เป็นสิ่งที่ส่องสว่างที่สุดอย่างหนึ่ง ในจักรวาลแห่งนี้มันปลดปล่อยคลื่นกัมมันตรังสีรุนแรง ออกไปทั่วกาล-อวกาศ แกนกลางของควาซาร์จะไม่ใช่อะไรอย่างอื่นไปได้ นอกจากหลุมดำซูเปอร์แมสสีฟ ที่ปลดปล่อยแก้สออกมา จากจานแก้สขนาดยักษ์ ที่เริงระบำไปด้วยความเร็วใกล้เคียงแสงรอบหลุมดำนั้น พร้อมกับกลืนกินวัสดุต่างๆที่รายล้อมรอบหลุมดำด้วยความเร็วระดับนรกแตก
เอาละ ข่าวดีที่น่าสนใจคือมันมีพลังอันน่าทึงสูงกว่าที่เราคิดใว้ นักดาราศาสตร์พบว่าควาซาร์จะปลดปล่อยคลื่นกัมมันตรังสีอย่างบ้าคลั่ง พลังงานอันสุดหยั่งถึงที่ออกมาจากวัตถุสุดยอดชนิดนี้ มันทำตัวเหมือนซึนามิ ที่จะแผ่ไปทั่วกาแล็คซี่รอบข้างแผดพัดพาสสารไปด้วยความเร็วอันสุดยอด ที่เทียบเป็นเปอร์เซนต์ได้กับความเร็วแสงเชียวละ แม้จะไม่กี่เปอร์เซนต์ก็ตาม การระเบิดทะลักของคลื่นรังสีดังกล่าวนั้น เป็นที่รู้ดีอยู่แล้ว ว่ามันจะพัดพาอนุภาคไปด้วยความเร็วทีเทียบเคียบได้กับความเร็วแสงทีเดียว แต่การค้นพบใหม่นี่มันถือเป็นเลเวลถัดไป ด้วยหนึ่งในแหล่งพลังงาน ที่สร้างความเร็ว ที่สูงส่งที่สุด ในจักรวาลที่เรารู้จักเมื่อพวกมันเป่าสสารในกาแล็คซี่ที่พวกมันเคยอาศัย ให้แหลกเหลวออกไป พวกมันก็ได้จัดรูปแบบใหม่ ให้กับเหล่าดวงดาวที่จะกำเนิดขึ้น"ปรากฏการณ์ที่เราค้นพบนี่เป็นประโยชน์อย่างมาก เพื่อจะเข้าใจการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของกาแล็คซี่" นักดาราศาสตร์ อาเฮม อารัม จากเวอร์จิเนีย เทค กล่าว
"พวกมันพัดพามวลมหาศาล ที่เทียบได้กับดวงอาทิตย์นับร้อยๆ ดวงในแต่ละปี
ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นนี่ของควอซาร์ อาจสร้างความสว่างหลายร้อยเท่า ของกาแล็คซี่ทางช้างเผือกทั้งกาแล็คซี่ พระเจ้า ระยะที่เกิดควาซาร์ขึ้นมาในกาแล็คซี่มักจะเป็นช่วงเวลายเยาว์วัย แหละหลุมดำใจกลางของกาแล็คซี่เองยังอยู่ในสภาพที่แอคทีฟเป็นอย่างมาก ก่อนจะเข้าสู่ความสงบที่จะเกิดขึ้นเมื่อมันโตขึ้นกลืนกินสสารหลายส่วน ในขณะที่ดีดพวกที่เหลือออกไป เรารู้เช่นกันว่าหลุมดำสร้างคลื่นพลังรุนแรงที่จะเป่าไปในอวกาศรอบๆของมันคลื่นลมที่ทำให้เกิดการเคลื่อนใหวจากหลุมดำนี้ อาจเป่าแก้สเย็น ที่เกิดขึ้นมาขณะที่ดวงดาวถือกำเนิดออกไป ทำให้ไม่เหลืออะไรนอกจากดวงด่าวที่ลอยอยู่ ซึ่งนั้นอธิบายว่าทำไมในกาแล็คซี่เท่าแก่แก่กว่า มันจะสงบนิ่งกว่า เพราะก็าซที่จะใช้ทำปฏิกิริยาเคมีลดลงนั่นเอง
รูปแบบการก่อตัวของดวงดาวเหล่านี้ เป็นปริศนาสำคัญที่กวนใจนักดาราศาสตร์มาเนิ่นนาน และพูดตามตรงก็คือยังใงถ้าใขมันไม่ได้ก็ยากระรับรู้ถึงความลับของจักรวาล มันเป็นปริศนาที่นักดาราศาสตร์พยายามจะไขมาเนิ่นนาน เพราะไม่เช่นนั้น กาแล็คซี่ขนาดใหญ่ก็ควรจะมีดวงดาวอยู่มากกว่านี้อีกมาก ใช่ กาแล็คซี่จะใหญ่กว่านี้ ดวงดาวจะมีมากกว่านี้ ทั้งนักดาราศาสตร์ภาคทฏษีและปฏิบัติ ต่างก็พยายามจะใขความลับแห่งดวงดาวนี้มาเนินนาน และมีโมเดลพิเศษจำนวนมากถูกสร้างขึ้นมาไข่ปัญหานี้ ในที่สุดเราก็จะได้รู้ชะตา่กรรม และความเป็นไปของกาแล็คซี่ซะที อาราฟได้สังเกตการปะทุของกาแล็คซี่ทั้งหมด 13 แห่ง เขาพูดถึงความร้อนและเคลื่อนแม่เหล็กไฟฟ้าที่ปะทุไปทั่วกาลอวกาศนี้ว่าเป็นเหมือนต้นคริสมาส"มันโชวแสงของกาแล็คซี่ครับ ทั้งความร้อน อินฟราเรด รังสีเอ็กซ์ ก็าซ เทศกาลอวกาศชัดๆ"
จากข้อมูลนี้พวกเขาสามารถวัดการไหลของควาซาร์ที่มีพลังมากที่สุดสามครั้งที่พบในกาแลคซี Quasar SDSS J1042 + 1646, SDSS J0755 + 2306 และ 2MASS J1051 + 1247 ทั้งสามมีพลังมากพอที่จะสร้างผลตอบรับที่จำเป็นสำหรับการ กวาดล้างก็าซและวัสดุในกาแล็คซี่
ในบรรดาควาซาร์เหล่านี้ SDSS J1042 + 1646 เป็นวัตถุที่ทำลายสถิติซึ่งแสดงการปะทุออกที่เร็วที่สุด ในช่วงเวลาสามปีหนึ่งในการประทุออกของมันเร่งจาก 70 ล้านกิโลเมตรต่อชั่วโมง (43 ล้านไมล์ต่อชั่วโมง) เป็น 74 ล้านกิโลเมตรต่อชั่วโมง (46 ล้านไมล์ต่อชั่วโมง)
การวิจัยนี้ไม่เพียงแสดงให้เห็นว่ากาแลคซีสามารถสูญเสียก็าซได้อย่างไร มันอาจเป็นคำอธิบายที่ประณีตมากว่าทำไมขนาดกาแลคซีส่วนใหญ่จึงสัมพันธ์กับขนาดของหลุมดำถ้าหลุมดำพัดสสารออกไปออกไปมันไม่ได้ จำกัด แค่จำนวนดาวที่สามารถก่อตัวได้ มันยัง จำกัด วัสดุที่สามารถป้อนเข้าไปในหลุมดำได่ได้ดังนั้นขนาดของมันจึงสามารถเติบโตได้
"การสำรวจรังสีอัลตราไวโอเลตของฮับเบิลทำให้เราสามารถติดตามพลังงานทั้งหมดที่ได้จากควาซาร์ตั้งแต่ก๊าซเย็นไปจนถึงก๊าซไอออนที่มีความร้อนสูงและไอออนไนซ์สูงในคลื่นก็าซอวกาศที่มีมวลมากขึ้น" เจอราร์ดกริสแห่งสถาบันวิทยาศาสตร์กล้องโทรทรรศน์อวกาศกล่าว
"ก่อนหน้านี้สิ่งเหล่านี้สามารถมองเห็นได้ด้วยการสำรวจเอ็กซ์เรย์ที่ยากกว่าเท่านั้นการไหลออกที่ทรงพลังเช่นนี้อาจทำให้เกิดความเข้าใจใหม่ในการเชื่อมโยงระหว่างการเจริญเติบโตของหลุมดำมวลมหาศาลกลางและการพัฒนากาแลคซีที่ก่อตัวทั้งหมด"
อ้างอิง
https://www.sciencealert.com/black-holes
https://www.sciencealert.com/quasars-can-trigger-tsunamis-that-tear-across-galaxies-and-snuff-out-star-formation
https://vtnews.vt.edu/articles/2020/03/science-quasar_tsunamis_stars_blackholes.html
http://www1.phys.vt.edu/~jhs/faq/quasars.html
https://www.sciencealert.com/black-hole-observed-actively-shaping-galaxy-quasar-winds
https://www.kicc.cam.ac.uk/events/quenching
https://academic.oup.com/mnras/article/491/4/5406/5638877
http://www.astro.wisc.edu/our-science/research-areas/extragalactic-astronomy/local-universe/agn-feedback/