การเวียนเทียน ที่ถูกต้อง
การเวียนเทียน คือ การเดินรอบปูชนียสถานสำคัญ เพื่อระลึกถึงคุณของเหตุการณ์นั้นๆ การเวียนเทียนเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า การทำประทักษิณ จะเดินเวียนขวาประทักษิณาวัตร ๓ รอบ ระหว่างเดินจะมีการระลึกถึงนึกนึกพระคุณของพระองค์ท่านตามไปด้วย เราเดินเวียนเทียนนั้นเพื่อเป็นการตั้งปณิธานที่จะเจริญรอยตามบาทพระศาสดา สืบอายุพระศาสนา สืบทอด จรรโลง ส่งเสริมคุณงามความดี
สาเหตุของการเวียนเทียน
สาเหตุเกิดจากพระพุทธเจ้า ในขณะที่พระพุทธองค์ตั้งใจแล้ว ตัดสินใจแล้วจะโปรดเวไนยสัตว์พระองค์จึงตั้งปณิธานที่จะโปรดทั้ง ๓ โลกได้แก่ โลกสวรรค์ โลกมนุษย์ และโลกบาดาล (บนฟ้า บนดิน ใต้ดิน) พระองค์จึงเสด็จลงจากบัลลังก์วัชรอาสน์ใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์ เดินรอบบัลลังก์ที่ตรัสรู้ ๓ รอบ
การตั้งฐานจิตระหว่างเวียนเทียน
ในการตั้งฐานจิตระหว่างการเดินเวียนเทียนในแต่ละรอบนั้น ควรตั้งฐานจิตดังนี้
รอบที่ ๑ ระลึกถึงสำนึกในองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่พระองค์ทรงมีพระคุณ คือ
๑) ด้านพระมหาปัญญาธิคุณ คือ พระองค์ทรงเป็นพระสัพพัญญู มีพระปัญญารอบรู้ในธรรมทั้งหลายทั้งปวง และเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่มีพระราชหฤทัยจิตจาคะ เสียสละความสุขส่วนตนเพื่อยังประโยชน์สุขแก่ผู้อื่น
๒) ด้านพระมหาวิสุทธิคุณ คือ พระองค์ทรงมีพระทัยบริสุทธิ์ สะอาดหมดจดจากอาสวะกิเลสเครื่องเศร้า หมองใจทั้งหลาย ไม่มีอคติลำเอียง
๓) ด้านพระมหากรุณาธิคุณ คือ มีจิตเมตตากรุณาต่อสรรพสัตว์ทั้งหลาย พระองค์ได้มีจิตโปรดเวไนยสัตว์ ด้วยการสั่งสอน ชี้นำ นำพาให้ปฏิบัติหลักธรรมที่ถูกต้อง มีสันติสุข ด้านมีพระราชหฤทัยจาคะแก่มวลสัตว์โลก และทรงเป็นแบบอย่างที่ดีเยี่ยมให้กับเรา
๔) ด้านตั้งปณิธาน สำนึกพระคุณของพระพุทธเจ้า และขอให้สัญญาว่าจะเจริญรอยตามพระบาทของพระศาสดา และจะปฏิบัติตนตามคำสั่งสอนของพระองค์ท่าน
๕) ด้านแสดงเจตจำนง จะจริงจัง จริงใจ เด็ดขาด ในการดำเนินตามรอยพระบาทพระศาสดา ในมรรควิถีทางที่พระองค์ทรงบัญญัติไว้
รอบที่ ๒ ระลึกถึงพระธรรม คือ ให้ระลึกถึง
๑. ธรรม แปลว่า ตัวขบวนการก่อเกิดให้เกิดธรรมชาติ และธรรมะ คือ คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลักความจริงให้เข้าใจและหลักความประพฤติ
๒. ตั้งใจจะศึกษาเรียนรู้ ปฏิบัติ ตรวจสอบ แก้ไขพัฒนา ด้วยการตั้งใจจะนำธรรมะไปปฏิบัติเพื่อแก้ไขสิ่งผิดในตัวเรา ทำให้ถูกต้องขึ้นมาใหม่ และนำไปปฏิบัติเพื่อเกิดสุขสันติ
รอบที่ ๓ ระลึกถึงพระสงฆ์ คือ ระลึกสำนึกถึงพระคุณของพระสงฆ์ ดังนี้
๑. พระสงฆ์ แปลว่า ผู้ศึกษาปฏิบัติตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า รู้ซึ้งประจักษ์แจ้งแล้ว นำธรรมนั้นมาถ่ายทอดแก่ประชาชน
๒. เมื่อเราได้ปฏิบัติธรรม เข้าใจแล้ว รู้ซึ้งประจักษ์แล้ว จึงนำหลักธรรมไปช่วยเหลือคนอื่น เป็นคุรุนำพาให้ผู้อื่นเข้าใจหลักธรรม และนำไปปฏิบัติให้เกิดสันติสุข
๓. ตั้งปณิธานพร้อมที่จะเป็นคุรุ และเป็นคุรุที่ดี
สรุป ตัวเองต้องกล่าวปณิธานตั้งสัจจะอธิษฐานว่าตัวเราจะยึดถือพระพุทธเจ้า เป็นแบบอย่าง แก้ไขสิ่งที่ไม่ดีของตัวเอง แล้วเอาสิ่งที่เราทำดีได้แล้วไปช่วยเหลือคนอื่นให้ได้ทำดี นี่คือสัจจะวาจาที่จะต้องกระทำ เป็นอานิสงส์ของการเวียนเทียน
สรุป
เดินรอบที่ ๑ ระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้า
เดินรอบที่ ๒ ตั้งปณิธานที่จะปฏิบัติธรรมะตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า
เดินรอบที่ ๓ เผยแผ่ธรรมะ คือ เมื่อเราได้ปฏิบัติธรรมะแล้ว เข้าใจแล้วก็ให้เราเผยแผ่ธรรมะนั้นแก่บุคคลอื่น
ขอความเคารพ หากผู้รู้มีสิ่งชี้แนะ น้อมรับฟังเสมอ และขอความกรุณาแย้ง ชี้แจง ชี้แนะ แม้แต่ต้องการให้เพิ่มเติมสิ่งใด ก็ขอได้บอกมา
อ.พรหมสิทธิ์ ทิพย์ธาดาวงศ์
การเวียนเทียน ที่ถูกต้อง
การเวียนเทียน คือ การเดินรอบปูชนียสถานสำคัญ เพื่อระลึกถึงคุณของเหตุการณ์นั้นๆ การเวียนเทียนเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า การทำประทักษิณ จะเดินเวียนขวาประทักษิณาวัตร ๓ รอบ ระหว่างเดินจะมีการระลึกถึงนึกนึกพระคุณของพระองค์ท่านตามไปด้วย เราเดินเวียนเทียนนั้นเพื่อเป็นการตั้งปณิธานที่จะเจริญรอยตามบาทพระศาสดา สืบอายุพระศาสนา สืบทอด จรรโลง ส่งเสริมคุณงามความดี
สาเหตุของการเวียนเทียน
สาเหตุเกิดจากพระพุทธเจ้า ในขณะที่พระพุทธองค์ตั้งใจแล้ว ตัดสินใจแล้วจะโปรดเวไนยสัตว์พระองค์จึงตั้งปณิธานที่จะโปรดทั้ง ๓ โลกได้แก่ โลกสวรรค์ โลกมนุษย์ และโลกบาดาล (บนฟ้า บนดิน ใต้ดิน) พระองค์จึงเสด็จลงจากบัลลังก์วัชรอาสน์ใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์ เดินรอบบัลลังก์ที่ตรัสรู้ ๓ รอบ
การตั้งฐานจิตระหว่างเวียนเทียน
ในการตั้งฐานจิตระหว่างการเดินเวียนเทียนในแต่ละรอบนั้น ควรตั้งฐานจิตดังนี้
รอบที่ ๑ ระลึกถึงสำนึกในองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่พระองค์ทรงมีพระคุณ คือ
๑) ด้านพระมหาปัญญาธิคุณ คือ พระองค์ทรงเป็นพระสัพพัญญู มีพระปัญญารอบรู้ในธรรมทั้งหลายทั้งปวง และเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่มีพระราชหฤทัยจิตจาคะ เสียสละความสุขส่วนตนเพื่อยังประโยชน์สุขแก่ผู้อื่น
๒) ด้านพระมหาวิสุทธิคุณ คือ พระองค์ทรงมีพระทัยบริสุทธิ์ สะอาดหมดจดจากอาสวะกิเลสเครื่องเศร้า หมองใจทั้งหลาย ไม่มีอคติลำเอียง
๓) ด้านพระมหากรุณาธิคุณ คือ มีจิตเมตตากรุณาต่อสรรพสัตว์ทั้งหลาย พระองค์ได้มีจิตโปรดเวไนยสัตว์ ด้วยการสั่งสอน ชี้นำ นำพาให้ปฏิบัติหลักธรรมที่ถูกต้อง มีสันติสุข ด้านมีพระราชหฤทัยจาคะแก่มวลสัตว์โลก และทรงเป็นแบบอย่างที่ดีเยี่ยมให้กับเรา
๔) ด้านตั้งปณิธาน สำนึกพระคุณของพระพุทธเจ้า และขอให้สัญญาว่าจะเจริญรอยตามพระบาทของพระศาสดา และจะปฏิบัติตนตามคำสั่งสอนของพระองค์ท่าน
๕) ด้านแสดงเจตจำนง จะจริงจัง จริงใจ เด็ดขาด ในการดำเนินตามรอยพระบาทพระศาสดา ในมรรควิถีทางที่พระองค์ทรงบัญญัติไว้
รอบที่ ๒ ระลึกถึงพระธรรม คือ ให้ระลึกถึง
๑. ธรรม แปลว่า ตัวขบวนการก่อเกิดให้เกิดธรรมชาติ และธรรมะ คือ คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลักความจริงให้เข้าใจและหลักความประพฤติ
๒. ตั้งใจจะศึกษาเรียนรู้ ปฏิบัติ ตรวจสอบ แก้ไขพัฒนา ด้วยการตั้งใจจะนำธรรมะไปปฏิบัติเพื่อแก้ไขสิ่งผิดในตัวเรา ทำให้ถูกต้องขึ้นมาใหม่ และนำไปปฏิบัติเพื่อเกิดสุขสันติ
รอบที่ ๓ ระลึกถึงพระสงฆ์ คือ ระลึกสำนึกถึงพระคุณของพระสงฆ์ ดังนี้
๑. พระสงฆ์ แปลว่า ผู้ศึกษาปฏิบัติตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า รู้ซึ้งประจักษ์แจ้งแล้ว นำธรรมนั้นมาถ่ายทอดแก่ประชาชน
๒. เมื่อเราได้ปฏิบัติธรรม เข้าใจแล้ว รู้ซึ้งประจักษ์แล้ว จึงนำหลักธรรมไปช่วยเหลือคนอื่น เป็นคุรุนำพาให้ผู้อื่นเข้าใจหลักธรรม และนำไปปฏิบัติให้เกิดสันติสุข
๓. ตั้งปณิธานพร้อมที่จะเป็นคุรุ และเป็นคุรุที่ดี
สรุป ตัวเองต้องกล่าวปณิธานตั้งสัจจะอธิษฐานว่าตัวเราจะยึดถือพระพุทธเจ้า เป็นแบบอย่าง แก้ไขสิ่งที่ไม่ดีของตัวเอง แล้วเอาสิ่งที่เราทำดีได้แล้วไปช่วยเหลือคนอื่นให้ได้ทำดี นี่คือสัจจะวาจาที่จะต้องกระทำ เป็นอานิสงส์ของการเวียนเทียน
สรุป
เดินรอบที่ ๑ ระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้า
เดินรอบที่ ๒ ตั้งปณิธานที่จะปฏิบัติธรรมะตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า
เดินรอบที่ ๓ เผยแผ่ธรรมะ คือ เมื่อเราได้ปฏิบัติธรรมะแล้ว เข้าใจแล้วก็ให้เราเผยแผ่ธรรมะนั้นแก่บุคคลอื่น
ขอความเคารพ หากผู้รู้มีสิ่งชี้แนะ น้อมรับฟังเสมอ และขอความกรุณาแย้ง ชี้แจง ชี้แนะ แม้แต่ต้องการให้เพิ่มเติมสิ่งใด ก็ขอได้บอกมา
อ.พรหมสิทธิ์ ทิพย์ธาดาวงศ์