แปลกที่ยังไม่มีใครพูดถึงอั๊ตติลลาเลย

ฮังการีเป็นประเทศที่มีความพิเศษและน่าสนใจมากสมกับที่เจ้าของกระทู้ให้ความสนใจครับ

อย่างแรกก่อนเลยคือเรื่องภาษา ประเทศส่วนใหญ่ในภาคพื้นทวีปยุโรปจะมีรากศัพท์มาจาก Proto-Indo-European แต่ภาษาฮังการีนั้นมีรากศัพท์มาจาก Proto-Ugric ซึ่งมีถิ่นกำเนิดอยู่ในแถบเทือกเขาอูราล ซึ่งประเทศที่มีรากศัพท์มาจากแถบนี้ก็อย่างเช่น เอสโทเนียและฟินแลนด์ ซึ่งภูมิศาสตร์อยู่ทางชายขอบของทวีป ทว่าฮังการีดันเแนประเทศอยู่ใจกลางทวีปเลย ถูกรายล้อมไปด้วยผู้ที่พูดภาษาจากคนละต้นกำเนิดแต่กลับเนียนอยู่อย่างภาคภูมิ เดี๋ยวผมจะลองตั้งข้อสังเกตต่อไปว่าเพราะอะไรฮังการีถึงมาตีเนียนอยูู่ ณ ที่ตรงนี้ได้

ฮังการีหรือชาวฮันส์เดิมทีคาดว่าอยู่ระหว่างแถบที่ราบลุ่มแม่น้ำโวลก้ากับเทือกเขาอูราล เป็นชนเผ่าที่หากินแบบเร่ร่อน ตรงนี้สืบเนื่องมาจากพื้นที่แถบนั้นเป็นทุ่งหญ้าสเตปป์อันเหมาะกับการทำปศุสัตว์แบบเร่ร่อน มีการกล่าวถึงชนเผ่านี้ครั้งแรกในบันทึกของพโตเลมีในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 2 ที่กล่าวถึงพวกที่อยู่แถบทุ่งหญ้ายูเรเซียน ซึ่งเรียกพวกนี้ว่า Χοῦνοι [khunoi] [โคนนอย] และมีอีกข้อสันนิษฐานจากทางแถบจีนซึ่งมีการกล่าวถึงพวก Xiongnu [qʰoŋ.nˤa] [คงนา] ซึ่งอยู่ทางแถบตะวันออกของทุ่งหญ้ายูเรเซียนในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 3 ก็อาจจะหมายถึงพวกเดียวกับฮันส์นี่ก็ได้

พวกนี้ป้วนเปี้ยนอยู่ทางตะวันตกของอาณาจักรโรมันมาตั้งแต่ช่วง 100-500 AD แล้ว แต่ไม่เข้ามาตีหมู่บ้านละตินแถบโรมแบบพวกวิสิโกธ พวกฮันส์นี้ปกติจะถูกจ้างเป็นทหารรับจ้างเรียกได้ว่าแทบจะอยู่ทุกฝ่ายเลยก็ว่าได้ ทั้งโรมันตะวันตก ตะวันออก ใครจ้างก็ไป ก่อนที่จะถึงยุคของอั๊ตติลลาในปี 434-453 ซึ่งถือเป็นผู้รวบรวมชาวฮันส์ให้เป็นปึกแผ่น ไล่ตีเมืองในอาณาจักรโรมันไปทั่ว แต่ที่น่าสนใจไม่ใช่แค่ในแง่ของการสู้รบเท่านั้น แต่เป็นทักษะทางด้านการเจรจาที่ถือว่าน่าสนใจ โดยเจรจาเรี่ยไรเงินจากโรมันตะวันออกอย่างที่ตัวเองได้กำไร พร้อมทั้งได้ที่ตั้งมั่นนั่นก็คือที่ราบฮังการีด้วย

มีอีกหลายอย่างที่บ่งชี้ว่าชาวฮันส์หรือฮังการีมีเล่ห์เหลี่ยมในการเอาตัวรอดที่สูงมาก ตัวอย่างเช่นจากเรื่องของภาษา ที่แม้ว่าจะยังคงรากศัพท์ตัวเองไว้ได้ แต่ก็รับศัพท์จากละแวกใกล้เคียงมาทั่วไม่ว่าจะเป็น สลาวิกก็ดี ตุรกีก็ดี หรือเยอรมันเองพวกนี้ก็รับมาปรับใช้เป็นภาษาตัวเองได้หมด

หรืออย่างในช่วงหลังจากที่จักรวรรดิฮันส์ของอั๊ตติลลาล่มสลาย ข่าวคราวเงียบหายไปราว 3-4 ร้อยปี จู่ๆก็มีพวกกลุ่มที่รู้จักกันในนามว่าฮังการีในช่วงปี 800-900 ก็มาแนวเดียวกับฮันส์ในอดีตคือเป็นทหารรับจ้างให้กับรัฐของสลาฟชื่อโมราเวีย ซึ่งพยายามจะแย่งชิงพื้นที่ Carpathian Basin กับอาณาจักรบุลแกเรียและฟรานเซียตะวันออก แต่รัฐโมราเวียกลับล่มสลายและเป็นพวกฮังการีหัวโล้นที่ได้ครอบครองแผ่นดินผืนนี้ไปแทน ซึ่งก็เป็นแผ่นดินเดิมที่เคยยึดครองได้ในสมัยของอั๊ตติลลา

มีการบันทึกถึงพวกฮังการีในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 9 ไว้อย่างน่าสนใจ อย่างเช่น Regino แห่ง Prün ได้กล่าวถึงพวกนี้ว่าจับดาบฟาดฟันหรือตีเมืองอะไรไม่เป็นกับเขาหรอก แต่ขี่ม้าและใช้หน้าไม้ได้อย่างชำนิชำนาญ และยังกล่าวต่อไปอีกว่าพวกนี้ลูกเล่นมารยาเยอะ เช่นถอยหนีการต่อสู้ไปแบบดื้อๆ เป็นต้น

หรืออย่างผู้เป็นพ่อของสเตฟานที่ 1 แห่งฮังการี; ผู้สถาปนาจักรวรรดิฮังการีในปี 1000 ที่ตอนนั้นก็รับเอาศาสนาคริสต์มาแล้ว แม้ว่าจะมีท่าทางเอาจริงเอาจังที่จะเผยแผ่ความเชื่อแบบคริสเตียนในหมู่ชาวฮังการี แต่ก็ยังทำพิธีนอกรีดอยู่ ตรงนี้แสดงถึงความลื่นไหลแบบฮังการีได้อีกเช่นกัน

เมื่อเรามาลองดูหน้าตาคนฮังการี ที่ควรจะหน้าตาออกทางเอเชีย แต่ด้วยนิสัยที่กลมกลืนได้เก่งอย่างที่ได้เสนอไป ทำให้หน้าตาไม่ผิดแผกแตกต่างจากชาวยุโรปทั่วไปมากนัก ตรงนี้แสดงให้เห็นว่ามีการแต่งงานข้ามเผ่าพันธุ์กับคนพื้นเมืองดั้งเดิมอย่างชาวสลาวิก หรือชนอื่นๆ แต่สามารถครอบความเป็นฮังการี และสร้างความเป็นปึกแผ่นภายใต้ชื่อแม็กย่ารอสซ่าได้อย่างน่าทึ่งทีเดียว

ตรงนี้ผมอธิบายแค่พอสังเขป น่าจะมีเรื่องอื่นๆที่น่าสนใจอีกไม่น้อยรอคอยให้เจ้าของกระทู้ได้ไปค้นคว้าเพิ่มเติม