ถ้า จิต คือ วิญญาณ ตรงตัวไม่บิดพริ้วลิ่วล้อไปไหนเสีย
อธิจิตสิกขา คือ การศึกษาเรื่องวิญญาณหรือเปล่า
จิตตานุสสติปัฏฐาน คือ การการเจริญสติรู้เรื่องวิญญาณหรือเปล่า
.... อย่างคำว่า จิตตั้งมั่น (ในพระไตรปิฎก) ก็หมายถึง วิญญาณที่ตั้งมั่น หรือเปล่า
อย่างเช่น
"เมื่อจิตเป็นสมาธิ(วิญญาณเหรอ...?) บริสุทธิ์ ผุดผ่อง ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส อ่อน ควรแก่การงาน
ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหว อย่างนี้แล้ว ได้น้อมจิต(น้อมวิญญาณนะหรือ.. การรับรู้ น้อมขันธ์ ๕ ส่วนนี้)ไปเพื่อญาณเครื่องรู้จุติและอุปบัติของสัตว์ทั้งหลาย"
" ได้รู้ชัดตามเป็นจริงว่า เหล่านี้อาสวะ ได้รู้ชัดตามเป็นจริงว่า นี้เหตุให้เกิดอาสวะ ได้รู้ชัดตามเป็นจริงว่า นี้ความดับอาสวะ
ได้รู้ชัดตามเป็นจริงว่า นี้ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับอาสวะ เมื่อเรานั้นรู้อยู่อย่างนี้ เห็นอยู่อย่างนี้ จิตได้หลุดพ้นแล้วแม้จากกามาสวะ (วิญญาณหลุดพ้น...?)
ได้หลุดพ้นแล้วแม้จากภวาสวะ ได้หลุดพ้นแล้วแม้จากอวิชชาสวะ
เมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว (วิญญาณหลุดพ้น...?) ได้มีญาณหยั่งรู้ว่าหลุดพ้นแล้ว ได้รู้ด้วยปัญญาอันยิ่งว่า ชาติสิ้นแล้วพรหมจรรย์อยู่จบแล้ว"
" ดูกรสารีบุตร เรื่องเคยมีมาแล้ว พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระนามเวสสภู
ทรงกำหนดจิต(วิญญาณ..?) ภิกษุสงฆ์ด้วยพระหฤทัยแล้วทรงสั่งสอน พร่ำสอน ภิกษุสงฆ์ประมาณพันรูป ในไพรสนฑ์อันน่าพึงกลัวแห่งหนึ่งว่า
พวกเธอจงตรึกอย่างนี้ อย่าได้ตรึกอย่างนั้น จงทำในใจอย่างนี้ อย่าได้ทำในใจอย่างนั้น จงละส่วนนี้ จงเข้าถึงส่วนนี้อยู่เถิด
ดังนี้ ลำดับนั้นแลจิต(วิญญาณ...?)ของภิกษุประมาณพันรูปนั้น"
"ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อเจโตปริยญาณ เธอย่อมกำหนดรู้ใจของสัตว์อื่น ของบุคคลอื่นด้วยใจ
คือจิตมีราคะ ก็รู้ว่าจิตมีราคะ หรือจิตปราศจากราคะ ก็รู้ว่าจิตปราศจากราคะ จิตมีโทสะ ก็รู้ว่าจิตมีโทสะ
หรือจิตปราศจากโทสะก็รู้ว่าจิตปราศจากโทสะ จิตมีโมหะ ก็รู้ว่าจิตมีโมหะ หรือจิตปราศจากโมหะ ก็รู้ว่าจิตปราศจากโมหะ
จิตหดหู่ ก็รู้ว่าจิตหดหู่ หรือจิตฟุ้งซ่าน ก็รู้ว่าจิตฟุ้งซ่าน จิตเป็นมหรรคต ก็รู้ว่าจิตเป็นมหรรคตหรือจิตไม่เป็นมหรรคต ก็รู้ว่าจิตไม่เป็นมหรรคต
จิตมีจิตอื่นยิ่งกว่า ก็รู้ว่าจิตมีจิตอื่นยิ่งกว่า หรือจิตไม่มีจิตอื่นยิ่งกว่า ก็รู้ว่าจิตไม่มีจิตอื่นยิ่งกว่า
จิตเป็นสมาธิ ก็รู้ว่าจิตเป็นสมาธิ หรือจิตไม่เป็นสมาธิก็รู้ว่าจิตไม่เป็นสมาธิ จิตหลุดพ้น ก็รู้ว่าจิตหลุดพ้น หรือจิตไม่หลุดพ้น ก็รู้ว่าจิตไม่หลุดพ้น"
วิญญาณมีราคะ โทสะ โมหะ ฯลฯ
ฉันก็ไม่ค่อยแน่ใจนัก แต่การบอกว่า จิตคือวิญญาณ ฉันขอนิยามคำว่านิยามที่กว้างขวางเสียหน่อย
อะไรคือวิญญาณ ๑ ในขันธ์ ๕ ที่เป็นจิตอย่างนี้หนอ
ขอความรู้หน่อย
ถ้าจิต คือ วิญญาณ ถ้างั้น...
อธิจิตสิกขา คือ การศึกษาเรื่องวิญญาณหรือเปล่า
จิตตานุสสติปัฏฐาน คือ การการเจริญสติรู้เรื่องวิญญาณหรือเปล่า
.... อย่างคำว่า จิตตั้งมั่น (ในพระไตรปิฎก) ก็หมายถึง วิญญาณที่ตั้งมั่น หรือเปล่า
อย่างเช่น
"เมื่อจิตเป็นสมาธิ(วิญญาณเหรอ...?) บริสุทธิ์ ผุดผ่อง ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส อ่อน ควรแก่การงาน
ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหว อย่างนี้แล้ว ได้น้อมจิต(น้อมวิญญาณนะหรือ.. การรับรู้ น้อมขันธ์ ๕ ส่วนนี้)ไปเพื่อญาณเครื่องรู้จุติและอุปบัติของสัตว์ทั้งหลาย"
" ได้รู้ชัดตามเป็นจริงว่า เหล่านี้อาสวะ ได้รู้ชัดตามเป็นจริงว่า นี้เหตุให้เกิดอาสวะ ได้รู้ชัดตามเป็นจริงว่า นี้ความดับอาสวะ
ได้รู้ชัดตามเป็นจริงว่า นี้ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับอาสวะ เมื่อเรานั้นรู้อยู่อย่างนี้ เห็นอยู่อย่างนี้ จิตได้หลุดพ้นแล้วแม้จากกามาสวะ (วิญญาณหลุดพ้น...?)
ได้หลุดพ้นแล้วแม้จากภวาสวะ ได้หลุดพ้นแล้วแม้จากอวิชชาสวะ
เมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว (วิญญาณหลุดพ้น...?) ได้มีญาณหยั่งรู้ว่าหลุดพ้นแล้ว ได้รู้ด้วยปัญญาอันยิ่งว่า ชาติสิ้นแล้วพรหมจรรย์อยู่จบแล้ว"
" ดูกรสารีบุตร เรื่องเคยมีมาแล้ว พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระนามเวสสภู
ทรงกำหนดจิต(วิญญาณ..?) ภิกษุสงฆ์ด้วยพระหฤทัยแล้วทรงสั่งสอน พร่ำสอน ภิกษุสงฆ์ประมาณพันรูป ในไพรสนฑ์อันน่าพึงกลัวแห่งหนึ่งว่า
พวกเธอจงตรึกอย่างนี้ อย่าได้ตรึกอย่างนั้น จงทำในใจอย่างนี้ อย่าได้ทำในใจอย่างนั้น จงละส่วนนี้ จงเข้าถึงส่วนนี้อยู่เถิด
ดังนี้ ลำดับนั้นแลจิต(วิญญาณ...?)ของภิกษุประมาณพันรูปนั้น"
"ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อเจโตปริยญาณ เธอย่อมกำหนดรู้ใจของสัตว์อื่น ของบุคคลอื่นด้วยใจ
คือจิตมีราคะ ก็รู้ว่าจิตมีราคะ หรือจิตปราศจากราคะ ก็รู้ว่าจิตปราศจากราคะ จิตมีโทสะ ก็รู้ว่าจิตมีโทสะ
หรือจิตปราศจากโทสะก็รู้ว่าจิตปราศจากโทสะ จิตมีโมหะ ก็รู้ว่าจิตมีโมหะ หรือจิตปราศจากโมหะ ก็รู้ว่าจิตปราศจากโมหะ
จิตหดหู่ ก็รู้ว่าจิตหดหู่ หรือจิตฟุ้งซ่าน ก็รู้ว่าจิตฟุ้งซ่าน จิตเป็นมหรรคต ก็รู้ว่าจิตเป็นมหรรคตหรือจิตไม่เป็นมหรรคต ก็รู้ว่าจิตไม่เป็นมหรรคต
จิตมีจิตอื่นยิ่งกว่า ก็รู้ว่าจิตมีจิตอื่นยิ่งกว่า หรือจิตไม่มีจิตอื่นยิ่งกว่า ก็รู้ว่าจิตไม่มีจิตอื่นยิ่งกว่า
จิตเป็นสมาธิ ก็รู้ว่าจิตเป็นสมาธิ หรือจิตไม่เป็นสมาธิก็รู้ว่าจิตไม่เป็นสมาธิ จิตหลุดพ้น ก็รู้ว่าจิตหลุดพ้น หรือจิตไม่หลุดพ้น ก็รู้ว่าจิตไม่หลุดพ้น"
วิญญาณมีราคะ โทสะ โมหะ ฯลฯ
ฉันก็ไม่ค่อยแน่ใจนัก แต่การบอกว่า จิตคือวิญญาณ ฉันขอนิยามคำว่านิยามที่กว้างขวางเสียหน่อย
อะไรคือวิญญาณ ๑ ในขันธ์ ๕ ที่เป็นจิตอย่างนี้หนอ
ขอความรู้หน่อย