ประเทศที่ร่ำรวยเกือบทุกประเทศในโลก ต่างมีรถไฟความเร็วสูงเพื่อใช้ในการเดินทางระยะไกลกันทั้งนั้น ไม่ว่าจะเป็นในยุโรป เช่น ฝรั่งเศส สเปน ฟินแลนด์ ออสเตรีย หรือในประเทศเพื่อนบ้านแถบเอเชียของเรา เช่น ญี่ปุ่น ไต้หวัน เกาหลีใต้และ จีน สำหรับประเทศไทย ล่าสุดเริ่มมีความชัดเจนอย่างเป็นรูปเป็นร่างมากขึ้นทุกที คาดว่าคงอีกไม่นานเกินรอสำหรับความพยายามที่จะยกระดับการคมนาคมขนส่งที่ก้าวหน้าไปอีกขั้น เพื่อรองรับกับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจในอนาคต
ประเด็นที่เกิดป็นคำถามในใจใครหลายๆคนคือ
นอกจากผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจในภาพรวมแล้ว
ในฐานะของประชาชนคนไทย จะได้รับผลพลอยได้อะไรจากโครงการนี้บ้าง?
รถไฟความเร็วสูง จะเข้ามาเป็นตัวเลือกในการเดินทาง เพิ่มความสะดวกรวดเร็วในการเดินทางและอัตราความปลอดภัยย่อมมีมากกว่าการคมนาคมทางถนน
2.ส่งเสริมการท่องเที่ยว รถไฟความเร็วสูงที่จะเกิดขึ้นหลายสาย อาทิ สายกรุงเทพ-ระยอง จะช่วยให้การเดินทางเชื่อมต่อระหว่างกรุงเทพ ชลบุรี และระยอง สามารถทำได้ง่ายและรวดเร็วขึ้น และเนื่องจากพื้นที่ที่เชื่อมต่อเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของไทยอยู่แล้ว ก็ถือว่ายิ่งเป็นการส่งเสริมทำให้นักเที่ยวท่อง มีทางเลือกในการเดินทางไปยังจุดหมายได้มากขึ้น
3. มีการกระจายความเจริญไปสู่นอกเมือง เมื่อความเจริญขยายตัวไปสู่เมืองใหญ่ ๆ เป็นวงกว้างมากขึ้น การพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ ไม่ว่าจะเป็นศูนย์การค้า โรงแรม ร้านอาหาร สถานที่ท่องเที่ยว ก็จะทำให้เกิดการจ้างงานมากขึ้นด้วย
4.เกิดการจ้างงานคนในพื้นที่ ราคาที่ดินสูงขึ้น การขยายตัวของเมือง ก่อให้เกิดการจ้างงาน ประชาชนในพื้นที่ก็จะมีงานทำ มีรายได้เพิ่มขึ้นและเมื่อความเจริญของเมืองเติบโต ราคาที่ดินโดยรวมในพื้นที่ ก็จะสูงขึ้นด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งพื้นที่บริเวณรอบสถานีรถไฟฟ้าความเร็วสูง
และอีกหนึ่งปัจจัยที่สำคัญ จากการสำรวจพบว่าในหลายประเทศที่มีรถไฟฟ้าความเร็วสูงให้บริการ ทุกโครงการจะต้องมีการพัฒนาพื้นที่รอบสถานีควบคู่ไปด้วยเสมอ เช่น สถานีรถไฟฟ้าในประเทศญี่ปุ่น หรือแถบอเมริกา อย่างประเทศแคนนาดา ลูกค้าเป้าหมายของรถไฟฟ้าเป็นผู้อยู่อาศัยในพื้นที่รอบสถานีเป็นกลุ่มหลัก กล่าวคือเมื่อมีการตั้งสถานี คุณภาพชีวิตของชาวบ้านในบริเวณดังกล่าว จะดีขึ้นตามไปด้วยทั้งด้านนวัตกรรมที่อยู่อาศัย และในด้านการสัญจร เช่น ทางเดิน ทางขับขี่จักรยาน ก็ถูกพัฒนาให้ดีขึ้น เป็นต้น
ในประเทศเยอรมนีได้เคยมีการศึกษาถึงประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากโครงการรถไฟความเร็วสูงที่มีต่อการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจพบว่ามีผลกับเศรษฐกิจโดยรวมในระดับหนึ่งเท่านั้น แต่ไม่สามารถศึกษาถึงผลกระทบการเศรษฐกิจที่หลากหลายได้ แต่ถึงกระนั้นก็ได้มีการศึกษาเปรียบเทียบระหว่างเมืองที่มีศักยภาพเทียบเท่ากัน เมืองหนึ่งมีรถไฟความเร็วสูงวิ่งผ่าน และอีกเมืองไม่มี ซึ่งมีการใช้ระยะเวลาในการศึกษาและสำรวจรวม 10-15 ปี พบว่าเมืองที่มีรถไฟวิ่งผ่านทำให้ประชากรในเมืองนั้นมีเพิ่มมากขึ้น มีการจ้างงานเพิ่มขึ้น มีการท่องเที่ยวเพิ่มขึ้น รวมทั้งราคาที่ดินสูงขึ้นอย่างมีนัยยะ มีนักเรียนนักศึกษาเพิ่มขึ้นและมีผลทำให้การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจโดยรวมสูงขึ้นด้วย
สรุปแล้ว การสร้างรถไฟความเร็วสูง ผู้ที่ได้รับประโยชน์ ก็คือคนไทยทุกคน ภาคธุรกิจได้ประโยชน์เรื่องการลดต้นทุนในการขนส่ง ซึ่งก็จะมีผลกับราคาของสินค้า ประชาชนเองก็ได้มีสินค้าและบริการใช้ในราคาที่สมเหตุสมผลมากขึ้นด้วย นอกจากนี้พื้นที่โดยรอบที่โครงการรถไฟความเร็วสูงผ่านไปในแต่ละสถานี ก็จะมีความเจริญทางเศรษฐกิจไปโดยรอบสถานีนั้น ๆ ทำให้เกิดเป็นสังคมเมืองพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยว หรือเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจของชุมชนนั้น ๆ ได้อีกเช่นกัน
จากนี้ไปพวกเราชาวไทยก็ได้แต่เอาใจช่วยรัฐบาลให้ผลักดันโครงการนี้ให้เดินหน้าไปได้อย่างตลอดรอดฝั่ง โดยไม่มีอุปสรรค ซึ่งส่วนตัวแล้วผู้เขียนเชื่อว่า หากสุดท้าย ผลประโยชน์ของโครงการนั้นเพื่อประเทศชาติและประชาชนคนไทยเป็นส่วนใหญ่ ก็เชื่อได้ว่าบิ๊กโปรเจคนี้จะก้าวข้ามผ่านอุปสรรคต่างๆได้อย่างแน่นอน.
คนไทยได้อะไรจากรถไฟความเร็วสูง?
ประเทศที่ร่ำรวยเกือบทุกประเทศในโลก ต่างมีรถไฟความเร็วสูงเพื่อใช้ในการเดินทางระยะไกลกันทั้งนั้น ไม่ว่าจะเป็นในยุโรป เช่น ฝรั่งเศส สเปน ฟินแลนด์ ออสเตรีย หรือในประเทศเพื่อนบ้านแถบเอเชียของเรา เช่น ญี่ปุ่น ไต้หวัน เกาหลีใต้และ จีน สำหรับประเทศไทย ล่าสุดเริ่มมีความชัดเจนอย่างเป็นรูปเป็นร่างมากขึ้นทุกที คาดว่าคงอีกไม่นานเกินรอสำหรับความพยายามที่จะยกระดับการคมนาคมขนส่งที่ก้าวหน้าไปอีกขั้น เพื่อรองรับกับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจในอนาคต
นอกจากผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจในภาพรวมแล้ว
ในฐานะของประชาชนคนไทย จะได้รับผลพลอยได้อะไรจากโครงการนี้บ้าง?
1.ความสะดวกรวดเร็ว ย่นระยะเวลาในการเดินทาง รถไฟความเร็วสูง จะเข้ามาเป็นตัวเลือกในการเดินทาง เพิ่มความสะดวกรวดเร็วในการเดินทางและอัตราความปลอดภัยย่อมมีมากกว่าการคมนาคมทางถนน
2.ส่งเสริมการท่องเที่ยว รถไฟความเร็วสูงที่จะเกิดขึ้นหลายสาย อาทิ สายกรุงเทพ-ระยอง จะช่วยให้การเดินทางเชื่อมต่อระหว่างกรุงเทพ ชลบุรี และระยอง สามารถทำได้ง่ายและรวดเร็วขึ้น และเนื่องจากพื้นที่ที่เชื่อมต่อเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของไทยอยู่แล้ว ก็ถือว่ายิ่งเป็นการส่งเสริมทำให้นักเที่ยวท่อง มีทางเลือกในการเดินทางไปยังจุดหมายได้มากขึ้น
3. มีการกระจายความเจริญไปสู่นอกเมือง เมื่อความเจริญขยายตัวไปสู่เมืองใหญ่ ๆ เป็นวงกว้างมากขึ้น การพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ ไม่ว่าจะเป็นศูนย์การค้า โรงแรม ร้านอาหาร สถานที่ท่องเที่ยว ก็จะทำให้เกิดการจ้างงานมากขึ้นด้วย
4.เกิดการจ้างงานคนในพื้นที่ ราคาที่ดินสูงขึ้น การขยายตัวของเมือง ก่อให้เกิดการจ้างงาน ประชาชนในพื้นที่ก็จะมีงานทำ มีรายได้เพิ่มขึ้นและเมื่อความเจริญของเมืองเติบโต ราคาที่ดินโดยรวมในพื้นที่ ก็จะสูงขึ้นด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งพื้นที่บริเวณรอบสถานีรถไฟฟ้าความเร็วสูง
และอีกหนึ่งปัจจัยที่สำคัญ จากการสำรวจพบว่าในหลายประเทศที่มีรถไฟฟ้าความเร็วสูงให้บริการ ทุกโครงการจะต้องมีการพัฒนาพื้นที่รอบสถานีควบคู่ไปด้วยเสมอ เช่น สถานีรถไฟฟ้าในประเทศญี่ปุ่น หรือแถบอเมริกา อย่างประเทศแคนนาดา ลูกค้าเป้าหมายของรถไฟฟ้าเป็นผู้อยู่อาศัยในพื้นที่รอบสถานีเป็นกลุ่มหลัก กล่าวคือเมื่อมีการตั้งสถานี คุณภาพชีวิตของชาวบ้านในบริเวณดังกล่าว จะดีขึ้นตามไปด้วยทั้งด้านนวัตกรรมที่อยู่อาศัย และในด้านการสัญจร เช่น ทางเดิน ทางขับขี่จักรยาน ก็ถูกพัฒนาให้ดีขึ้น เป็นต้น
ในประเทศเยอรมนีได้เคยมีการศึกษาถึงประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากโครงการรถไฟความเร็วสูงที่มีต่อการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจพบว่ามีผลกับเศรษฐกิจโดยรวมในระดับหนึ่งเท่านั้น แต่ไม่สามารถศึกษาถึงผลกระทบการเศรษฐกิจที่หลากหลายได้ แต่ถึงกระนั้นก็ได้มีการศึกษาเปรียบเทียบระหว่างเมืองที่มีศักยภาพเทียบเท่ากัน เมืองหนึ่งมีรถไฟความเร็วสูงวิ่งผ่าน และอีกเมืองไม่มี ซึ่งมีการใช้ระยะเวลาในการศึกษาและสำรวจรวม 10-15 ปี พบว่าเมืองที่มีรถไฟวิ่งผ่านทำให้ประชากรในเมืองนั้นมีเพิ่มมากขึ้น มีการจ้างงานเพิ่มขึ้น มีการท่องเที่ยวเพิ่มขึ้น รวมทั้งราคาที่ดินสูงขึ้นอย่างมีนัยยะ มีนักเรียนนักศึกษาเพิ่มขึ้นและมีผลทำให้การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจโดยรวมสูงขึ้นด้วย
สรุปแล้ว การสร้างรถไฟความเร็วสูง ผู้ที่ได้รับประโยชน์ ก็คือคนไทยทุกคน ภาคธุรกิจได้ประโยชน์เรื่องการลดต้นทุนในการขนส่ง ซึ่งก็จะมีผลกับราคาของสินค้า ประชาชนเองก็ได้มีสินค้าและบริการใช้ในราคาที่สมเหตุสมผลมากขึ้นด้วย นอกจากนี้พื้นที่โดยรอบที่โครงการรถไฟความเร็วสูงผ่านไปในแต่ละสถานี ก็จะมีความเจริญทางเศรษฐกิจไปโดยรอบสถานีนั้น ๆ ทำให้เกิดเป็นสังคมเมืองพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยว หรือเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจของชุมชนนั้น ๆ ได้อีกเช่นกัน
จากนี้ไปพวกเราชาวไทยก็ได้แต่เอาใจช่วยรัฐบาลให้ผลักดันโครงการนี้ให้เดินหน้าไปได้อย่างตลอดรอดฝั่ง โดยไม่มีอุปสรรค ซึ่งส่วนตัวแล้วผู้เขียนเชื่อว่า หากสุดท้าย ผลประโยชน์ของโครงการนั้นเพื่อประเทศชาติและประชาชนคนไทยเป็นส่วนใหญ่ ก็เชื่อได้ว่าบิ๊กโปรเจคนี้จะก้าวข้ามผ่านอุปสรรคต่างๆได้อย่างแน่นอน.