๏ วิหคเหิร ๏  
( กาพย์ฉบัง ๑๖ )
*****

๏  ครั้งหนึ่งเนิ่นนานนักหนา      นกน้อยโสภา
แม้นว่าสิ้นนามเกรียงไกร
กำเนิดแดนดงพงไพร      พึ่งพาอาศัย
อยู่ในรังหญ้าเส้นฟาง
พ่อแม่เฝ้าดูไม่ห่าง      หมั่นคอยเคียงข้าง
กกใข่ให้อุ่นอย่างดี
ตราบจนใข่น้อยค่อยมี      เติบโตได้ที่
ใข่มีรอยแยกแตกราน

๏  ปรากฏนกน้อยค่อยคลาน      แกร่งกร้าวห้าวหาญ
สัญชาตญาณดิ้นรน
ปีกน้อยเนื้อตัวไร้ขน      ขาแข้งแรงตน
ได้รับอุ้มชูดูแล
ปรอดภัยใต้ปีกพ่อแม่      สุขสบายจริงแท้
บันเทิงเริงใจในรัง
จึงเริ่มเติบโตขึงขัง      ขนขึ้นพร้อมพรั่ง
กำลังปีกขามีแรง

๏  พ่อแม่จึงเริ่มจัดแจง      สอนความกล้าแกร่ง
ลำแข้งปีกหางกางพลัน
นกน้อยแม้กายใจสั่น      แต่ยังมุ่งมั่น
พลันเริ่มพุ่งทะยานออกไป
สายลมรุนแรงเพียงใด      หวาดกลัวรุกไล่
ไร้แรงโบยบินมั่นคง
นกน้อยอ่อนล้าร่วงลง      สู่หญ้าป่าดง
กังวลสรรพสิ่งรอบตัว

๏  จึงร้องด้วยความหวาดกลัว      อันตรายถ้วนทั่ว
ตื่นเต้นสะท้านใจในตน
ปรากฏพ่อแม่บัดดล      เป็นสุขเหลือล้น
ดั้นด้นตะเกียกตะกาย
สำเนียงปลอบโยนสาธยาย      สารพัดมากมาย
หลากหลายคำสอนวิธี
จงขยับปีกหางแบบนี้      ลองอีกสักที
เจ้านี้เก่งแท้แน่จริง

๏  นกน้อยจึงจำทุกสิ่ง      มุ่งมั่นอย่างยิ่ง
ทิ้งความหวาดหวั่นพรั่นพรึง
สองปีกขยับพลันนั้นจึง      แข้งขาต่างขึง-
ขังแกร่งกำลังทั้งทะยาน
จิตใจฮึกเหิมห้าวหาญ      พลิกแพลงพุ่งผ่าน
ไม่นานจึงบินไปมา
อัศจรรย์ใจยิ่งจริงหนา      เพลิดเพลินผองนภา
ผืนฟ้ากว้างใหญ่เหลือเกิน

๏  พ่อแม่บินมาชวนเชิญ      สอนให้ดำเนิน
อย่าเพลินหลงระเริงเกินไป
ยังมีสรรพสัตว์น้อยใหญ่      เล่ห์ลวงเภทภัย
อุปัทวันตรายเคราะห์กรรม
รู้หลบเป็นปีกหนุนนำ      รู้หลีกเลิศล้ำ
สำคัญเป็นหางอย่างดี
ดำเนินสารพัดวิธี      ได้โดยดุษฎี
มากมีไหวพริบปฏิภาณ

๏  คราพบเภทภัยในกาล      เหน็บหนาวร้าวราน
ผ่านร้อนรุมเร้ารุนแรง
เจ้าจงยืนหยัดกล้าแกร่ง      ทรนงกำแหง
อย่าได้อ่อนไหวพ่ายแพ้
หัวใจอย่าได้ผันแปร      ปีกหางแน่วแน่
เรี่ยวแรงสำคัญมั่นคง
ยืนหยัดศักดิ์ศรีซื่อตรง      อดทนทรนง
ดำรงสุจริตด้วยนา

๏  ยอมเสียสรรพสิ่งบางครา      ไว้เพื่อรักษา
เยียวยาอัตภาพแห่งตน
ยอมเสียร่างกายเส้นขน      รักษาชีพชนม์
เพื่อพ้นสาเหตุเภทภัย
บางครั้งยอมเสียชีพไป      คงศักดิ์ศรีไว้
ให้ชื่อลือเลื่องเกียรติคุณ
ตนตายกายแหลกเป็นจุณ       ยังสร้างสมดุลย์
เจือจุนป่าแดนแผ่นดิน

๏  เสียชีพสงวนศักดิ์ยลยิน      อย่าได้เสื่อมสิ้น
ความสัตย์ที่สถิตย์จิตใจ
บินสูงเลิศล้ำเพียงใด      บินต่ำเข้าไว้
อย่าได้เพลิดเพลินลำพอง
สูงล้ำต่ำได้ครรลอง      ต่ำได้สูงต้อง
สอดคล้องสัจธรรมความจริง
บินเถิดอย่าได้ประวิง      กังวลสรรพสิ่ง
ทิ้งความหวาดหวั่นพรั่นพรึง

๏  มุ่งหมายสิ่งใดนั้นจึง      ตรองดูรู้ซึ้ง
ให้ถึงเป้าหมายปลายทาง
แสวงหาอิฐผลทุกอย่าง      ต่อเติมเสริมสร้าง
บังเกิดพิพัฒน์สถาพร
โบยบินหันเหพเนจร      ลีลาถลาร่อน
สุดหล้าฟ้างามอำไพ
ด้วยแรงแห่งปีกเกรียงไกร      มุ่งมั่นฝันใฝ่
จิตใจห้าวหาญทรนง

๏  พ่อแม่ไม่อาจดำรง    ต่อเติมเสริมส่ง
ดูแลซึ่งเจ้าตลอดกาล
ลูกเอ๋ยเจ้าจงพุ่งทะยาน    แกร่งกร้าวห้าวหาญ
ให้ผ่านอุปสรรคมากมาย
ดำเนินด้วยกุศโลบาย      เพื่อพ้นภยันตราย
แล้วสยายปีกล่อนถลาลม
เลี้ยงชีพสุจริตอย่างสม-      เกียรติดั่งนิยม
ยิ่งด้วยพิพัฒน์สถาพร ๚ะ๛