ความลุ่มลึกแห่งธรรม

พระบรมสัจจธรรม ที่สมเด็จพระผู้มีพระภาคทรงกาศไว้แด่เหล่า เวไนยสัตว์ พระองค์ทรงกล่าวว่าดั่งมหาสมุทร จากตื้นลาดลงจนสุดจะหยั่งถึงได้

สิ่งที่หยั่งถึงนั้นคือปัญญา ดั่งขาที่หยั่งถึงพื้นมหาสมุทร พระบรมสัจจธรรมนั้นชโลมถ้วนทั่วแด่ทุกเหล่า เวไนยสัตว์ เสมอเหมือนกัน ต่างตรงการเข้าถึง

แม้ขามด ก้อหยั่งลิ้มรสแห่งพระบรมสัจจธรรมนั้นได้ และพระองค์ได้ทรงแสดงถึงความลาดลุ่มนั้นแล้วด้วย ศรัทธา ทาน ศีล สมาธิ ปัญญา


ใบ กิ่งก้าน เปลือก กะพี้ แก่น รากแห่งบวรพระพุทธศาสนา

องค์ประกอบอันเป็นไม้ใหญ่แห่งธรรม ได้ร่มเงาให้เหล่าสรรพสัตว์ได้อิงอาศัย คลายความร้อนรุ่มแห่งไฟกิเลสตัณหา ย่อมเอื้อ อาศัยซึ่งกันและกัน

จากหนึ่งคือทั้งหมด และทั้งหมดก้อคือหนึ่ง มืได้แปลกแยกออกจากกัน และมิสามารถแยกออกจากกันและกันได้


พิธีกรรม สังฆมณฑล

มีความสำคัญ พระองค์ทรงจัดตั้ง สังฆะ ขึ้นเพื่อให้เหล่ากุลบุตร กุลธิดา มาร่วมกันศึกษา ปฎิบัติ แบ่งปัน เอื้ออาศัยซึ่งกันและกัน เพื่อการเข้าถึง

พระบรมสัจจธรรม อันถึงความดับทุกข์เป็นที่สุด และให้เป็นเนื้อนาบุญของโลก พิธีกรรมอันดีงาม ซึ่งจะช่วยหล่อหลอม จรรโลงผู้คนในสังคม

ได้อยู่ร่วมกัน ด้วยจารีตประเพณีอันดีงาม ซึ่งก้อจะขาดเสียมิได้เช่นกัน เพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสงบร่มเย็น ของผู้คนในสังคม

ทั้งหลายทั้งปวงล้วนมีความสำคัญไปตามลำดับ อันร้อยเรียงซึ่งกันและกัน

                                            ขึ้นอยู่ที่ว่าบุคคลใด จะอยู่ตรงไหนในลำดับไม้ใหญ่แห่งธรรมนั้น